Қатысушы:Толғанай Талғатқызы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Яш Радж Чопра (27.09.1932-21.10.2012)кинорежиссер, сценарист және кинопродюсер.Еңбек жолының басым бөлігін хинди киносының өркендеуіне арнаған. Еңбек жолының басын Джохар (I.S. Johar) және үлкен ағасы Балдев Чопраның (B.R. Chopra) көмекшісі ретінде 15 жасында бастаған. Ол "Dhool Ка Phool" фильмімен 1959 жылы өзінің режиссерлік тұсауын кесіп және оны 1961жылы "Dharmputra" атты әлеуметтік драмамен бекітті.

Алғашқы екі туындысының жетістіктеріне маоқайған ағайынды Чопралар тағы да бірнеше кино туындыны 50 және 60 жылдардың аяғына дейін түсірді. Яш Чопра шынайы танымалдыққа өзінің 1965 жылы түсірген "Waqt" атты туындысымен жетті.Бұл фильм кино сыншылар жағынан тек жақсы пікірлер жинап және комертсиялық бағытта да үлкен табысқа жетті.

1973жылы Яш Чопра өзінің жеке "Yash Raj Films" атты продюсерлік компаниясының негізін қалады. осы компанияның ел алдына шығарған алғашқы туындысы "Daag: A Poem of Love" 1973 жылы жарық көрді. Яш Чопраның табысты еңбек жолы 70 жылдың аяғына дейін дүркіреп тұрды. Сол жылдар аралығында түсірілген кейбір фильмдер қазіргі таңға дейін өзінің құндылығын жоғалтқан жоқ.Мысалы Болливудь королі Амитабх Баччанның актерлік мансабының бастамасы болған "Deewar" (1975),романтикалық бағытта түсірілген "Kabhie Kabhie" (1976) және "Trishul" (1978). 70 жылдардың аяғы мен 1989 жыд аралығы Яш Чопраның мансапбына ауыр соққы әкелген аралық болып табылады. Себебі осы жылдар аралығында түсірілген немесе осы жылдардың тарихын қамтитын біраз кино туындылар прокаттардан мол қаржы жинай алмай қалды.Олардың ішінде "Doosra Aadmi" (1977), "Машаля" (1984), "Faasle" ( 1985 ) және "Виджай" (1988). 1989 жылы Яш Чопра орасан зор табыс әкелген "Чандни" атты романтикалық драма түсірді. Бұл Болливудтағы зорлық зомбылыққа толы фильмдердің соңы және мюзиклдардың бастамасы іспетті болды. Яш Чопра 1991 жылы "Lamhe" атты туындысның режиссері де продюсері де өзі болды. Бұл жоба сыншылардың және Чопраның айтуы бойынша оның бүкіл еңбек өтіліміндегі ең үздік туындысы деп саналады. 1992 жылы Чопраның бастамасымен түсірілген "Parampara" жобасын сыншылар алдын ала нашар пікірлерімен халықты сендіргендерінің арқасында бұл фильм кассада мардымсыз қаржы жинады. Бірақ бұл сәтсіздік Яш Чопраны ұзақ мазалаған жоқ. Себебі 1993 жылы түсірілген "Darr" фильмі өзінің қарапайымдылығымен халықтың көңілін таба білді.Осы туындыда басты рөльді сомдаған Шарукх Кхан алдағы уақытта да Яш Чопраның біраз фильмінде махаббат жолында құрбан болған ғашық бозбалалардың рөлін сомдаған.Бұл оның Чопраның көз қарасы бойынша айрықша бейнесі іспетті еді. "Dil To Pagal Hai" (1997), "Veer-Zaara" (2004), және ең соңғы туындысы "Jab Tak Hai Jaan"(1912). Яш Чопра кино әлеміне 50 жылдан астам уақыт қызмет етті. 50 ден астам кино туындылары оны Үндістан киносының тарихында алдыңғы қатарлы режиссерлердің тізіміне толықтай лайық екенінің дәлелі. Ол Болливуд тарихынды « Романстардың патшасы» деген атпен қалды. Яш Чопра бірнеше кинопремиялардың иегері.Оның қатарында алты рет « Film Awardsін 2001 жылы Dadasaheb Phalke және 2005 жылы Падма жүлдесін тағайындады.. Бұдан бөлек BAFTA жүлдесін өмір бойлық дәрежесімен алды.

Жастық шағы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Яш Чопра 1932 жылы 27 қыркүйекте Пакистан мемлекетіндегі Лахор қаласында үнді отбасында дүниеге келеді. Оның әкесі Британиялық Пенджаб басқармасында PWD бөлімінде бугалтер мамандығы бойынша іс атқарған. Ол сегіз баланың ең кенжесі. Ол туылғанда үйдегі оның үлкен ағасының жасы 30 да болатын. Ол жасттық шағының біраз бөлігін екінші ағасы Балдев Радж Чопраның үйінде өткізіп сол үйде тәрбиеленген. Чопра мектепті тәмәмдағансоң өз білімін жалғастыру үшін 1945 жылы Жаланһар қаласына оқуға аттанады. Ол онда Doaba колледжнде оқыды. Ол өзінің өмірін ең алғаш машинақұру саласына арнамақ болған. Бірақ кино әлеміне деген махаббаты оны Бомбей(Мумбай) қаласына жетеледі. Оның Бамбей қаласындағы алғашқы жұмысы режиссер IS Джохардың көмекшісі болып кейіннен өз ағасы Балдев Чопраның көмекшісі болды.

Мансап жолының басы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Яш Чопра ең алғаш рет өзінің режиссерлік өнерін «Dhool Ка Phool» туындысын түсіру барысында сынады. Ағасының көмегі арқылы ол өз кин,осына Mala Синха , Раджендра Кумар и Лила Chitnis секілді өз заманының танымал актерлерін түсіре алды. Фильм аясы Мұсылман отбасында тәрбиеленген бала және заңсыз туылған индуизм дінін ұстанатын сәбидің аясын қамтиды. Бұл фильм кино түсірілген жылы 1959 жылы кассада ең көп қаржы жинаған үздік бестіктің ішінде 4 ші орын алды. Жас режиссер үшін бұл өте үлкен дәреже. Осыдан кейін тағы да мол табыс әкелген «Chopras» фильмі Яш Чопраның бұл салада табысқа жете алатынының дәлелі болды. Бірақ 1961 жылы түсірілген «Dharmputra» кино туындысында жас режиссер Яш Чопра индуизм дінінің қалыптасуы жайында түсірілген ауыр тақырыпты фильмді алдына мақсат етіп қойды. Осы картинада Шиши Капурдың ең алғаш тұсауы кесілді. Бұл туынды ең үздік хинди тілінде түсірілген фильм ретінде бас жүлдені жеңіп алса да көрсетіліп жүйесі орта белден тоқтап қалды. Бұған себеп киноның ішінде болған көтеріліс кадрлері және ондағы жазылған қанантты сөздердің мәтіні. Осыдан кейін Яш Чопра бұл секілді тақырыптардан бойын алшақ ұстағанды жөн санаған.