Қатысушы:Amanbay Nurbek/зертхана

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жүйке жүйесі — бұл эндокриндік жүйемен бірге барлық организм жүйелерінің белсенділігінің өзара байланысты реттелуін және ішкі және сыртқы орта жағдайларының өзгеруіне жауап беруді қамтамасыз ететін әртүрлі өзара байланысты жүйке құрылымдарының интегралды морфологиялық және функционалдық жиынтығы. Жүйке жүйесі сезімталдықты, қозғалыс белсенділігін және басқа реттеуші жүйелердің (эндокриндік және иммундық) жұмысын бір бүтінге байланыстыратын интегративті жүйе ретінде жұмыс істейді.

Жүйке жүйесінің барлық мағыналары оның қасиеттерінен туындайды. 1.Қозғыштық, тітіркенгіштік және өткізгіштік уақыт функциялары ретінде сипатталады, яғни бұл тітіркенуден органның жауап беру белсенділігінің көрінісіне дейін пайда болатын процесс. Жүйке талшығында жүйке импульсінің таралуының электрлік теориясына сәйкес, ол жергілікті қозу ошағының жүйке талшығының көршілес белсенді емес аймақтарына ауысуына немесе әрекет потенциалының деполяризациясының таралу процесіне байланысты таралады. электр тогының көрінісі. Синапстарда тағы бір химиялық процесс жүреді, онда қозу-поляризация толқынының дамуы медиатор ацетилхолинге жатады, яғни химиялық реакция. 2.Жүйке жүйесі сыртқы және ішкі ортаның энергиясын түрлендіру және генерациялау және оларды жүйке процесіне айналдыру қасиетіне ие. 3.Жүйке жүйесінің ерекше маңызды қасиеті - мидың тек онтогенез емес, сонымен қатар филогенез процесінде ақпаратты сақтау қасиеті.

Нейрондар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жүйке жүйесі нейрондардан, немесе жүйке жасушаларынан және нейроглиядан, немесе нейроглиальды (немесе глиальды) жасушалардан тұрады. Нейрондар орталық және шеткі жүйке жүйелеріндегі негізгі құрылымдық және функционалды элементтер болып табылады. Нейрондар - қоздырғыш жасушалар, яғни олар электрлік импульстарды (әрекет потенциалы) тудыруға және беруге қабілетті. Нейрондардың пішіндері мен өлшемдері әртүрлі, олар екі түрдегі процестерді құрайды: аксондар мен дендриттер. Көптеген, бірнеше, бір дендрит болуы мүмкін немесе мүлдем жоқ.Әдетте, нейронда импульстар нейрон денесіне қарай жүретін бірнеше қысқа тармақталған дендриттер болады және импульстар нейрон денесінен басқа жасушаларға (нейрондар, бұлшықет немесе без жасушалары) жүретін әрқашан бір ұзын аксон болады. Нейрондар, олардан процестердің тармақталуының формасы мен сипатына сәйкес: бірполярлы (бір салалы), биполярлы (қос салалы), жалған-бірполярлы (псевдо-бұтақ) және көпполярлы (көп салалы).Нейрондар мөлшері бойынша: кіші (5 микронға дейін), орташа (30 микронға дейін) және үлкен (100 микронға дейін). Нейрондық процестердің ұзақтығы әртүрлі: мысалы, кейбіреулерінде процестердің ұзындығы микроскопиялық, ал басқаларында 1,5 м-ге дейін жетеді.Мысалы, нейрон жұлында орналасқан, ал оның процестері аяқталады саусақтарда немесе саусақтарда. Жүйке импульсінің (қозудың) берілуі, сонымен қатар оның қарқындылығының реттелуі бір нейроннан басқа жасушаларға мамандандырылған контактілер - синапстар арқылы жүреді.