Қатысушы:Orazbek Abylaikhan/зертхана

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Софи Уилсон
Туған күні

1957 [1]

Туған жері

Лидс Йоркшир, Ұлыбритания[2]

Жұмыс орны

Кембридж университеті

Ғылыми дәрежесі

Философия докторы дәрежесі (PhD) (2017), Кембридж

Марапаттары


Корольдік қоғамның Мүшесі (2013) Корольдік Инженерлік Академиясының Мүшесі (2009)

Софи Уилсон (ағылш. Sophie Wilson; 1957 жылы, Лидс, Йоркшир, Ұлыбритания) — компьютерлік технологиялар саласындағы британдық жетекші ғалымдардың бірі. Уилсон алғаш рет Кембридждегі Селвин колледжіндегі демалыс кезінде микрокомпьютер ойлап тапты. Кейіннен ол Acorn Computers-ке қосылып және BBC Micro-ның оның ішінде BBC Basic бағдарламалау тілін дамытуда маңызды рөл атқарды, келесі 15 жыл бойы оны дамып келді. Ол алғаш рет 1983 жылы ARM (RISC) командаларының қысқартылған жиынтығы бар компьютерді жобалауды бастады, екі жыл өте келе жоба өндіріске шықты. Ол ендірілген жүйелер өтте танымал бола бастады және қазіргі уақытта смартфондарда ең көп қолданылатын процессор архитектурасы болып табылады.Қазіргі уақытта Уилсон Broadcom Inc]технологиялық конгломератының директор қызметін атқарады.2011 жылы София Уилсон Maximum PC "технология тарихындағы ең маңызды 15 әйел" тізіміне енді. 2019 жылы Британ империясының қолбасшысы болып тағайындалды.

Балалық шағы және білім[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Уилсон(әкесі - Роджер Уилсон(Roger Wilson)) Лидст қаласында туып өсті. Әке-шешесі мұғалім болған. Әкесі ағылшын тілінен сабақ берген ал анасы физика пәнін оқытқан.Кембридж университетіне түскен соң, информатика мен математика ғылымдарын оқыған болатын. Кейнрек микропроцессорлық қоғамының мүшесі болды.Университеттің пасха мерекесінде бұрынғы mk14-тен шабыттанып,Уилсон Mos Technology 6502 микропроцессоры бар микрокомпьютерді ойлап тапты. Микрокомпьютер сиырларды тамақтандыруда электронды басқаруға пайдаланды.

1978 жылы ол Acorn Computers Ltd-ке қосылып, жеміс машиналарында темекі шегу кезінде ұшқынның алдын алатын құрылғыны ойлап тапты[3] оның компьютерлік дизайнын Крис Карри мен Герман Хаузер компаниясы компьютерлердің алғашқы ұзын желісі Acorn Micro-Computer жасау үшін қолданған.

1981 жылдың шілдесінде Уилсон Acorn Atom Basic бағдарламалау тілінің диалектісін Acorn Proton үшін жетілдірілген нұсқаға дейін кеңейтті, бұл Acorn-ға өзінің компьютерлік білім беру жобасы үшін Британдық телерадио корпорациясымен (BBC) келісім-шартты жеңіп алуға мүмкіндік берді. Хаузер Уилсонға және оның әріптесі Стив Фурберге тағы бір прототипі бір апта ішінде салуға болатындығын айтып, өтірік айтты. Қиындықты ескере отырып, ол жүйені, соның ішінде ПХД және компоненттерді дүйсенбіден сәрсенбіге дейін жобалаған, ол үшін Hitachi-ден тікелей жеткізілуі керек жаңа DRAM интегралды схемалары қажет болды.Бейсенбі күні кешке прототип жасалды, бірақ бағдарламалық жасақтамада қателіктер табылды, бұл оған түні бойы ұйықтамай және жұмада жөндеуді қажет етті. Уилсон Ханзада Чарльз мен Диана Спенсердің үйлену тойын кішкентай портативті теледидарда көріп отырып прототипті жөндеуге және қайта сатуға тырысқанын болатын.BBC-мен сәтті болып, келісімшартқа ие болды.Уилсон Furber- мен бірге бағдарламалық жасақтаманы түзету қажет болған жағдайда теледидардағы машинаның алғашқы көрсетілімінде сахна артында болды. Кейінірек ол бұл оқиғаны "қоғам оның қалай жұмыс істейтінін және оны қалай көрсетуге және бағдарламалауды үйретуге болатын уақыттың ерекше сәті"деп сипаттады. Протон BBC Micro болды, ал оның BASIC BBC BASIC-ке айналды, оны Уилсон келесі 15 жыл бойы басқарды. Бағдарламалаумен қатар, ол басшылық пен техникалық сипаттамаларды жазды, қарым-қатынастарды жақсарта отырып , сәттілік маңызды құрамдас бөлігі болды. 1983 жылдың қазан айында Уилсон алғашқы қысқартылған компьютерлік процессорлардың бірі (RISC) - Acorn RISC Machine (ARM) үшін командалар жиынтығын жобалауды бастады. ARM1 1985 жылы 26 сәуірде қойылып, алғаш рет жұмыс істеді. Кейінірек процессорлардың бұл түрі ең сәтті IP ядроларының бірі болды - лицензияланған процессор ядросы - 2012 жылға қарай смартфондардың 95% - ында қолданылды.[6].Уилсон Arcon машиналарына арналған Acron Replay бейне архитектурасын жасап шығарды.Бұл бейнеге қол жеткізуге арналған операциялық жүйенің кеңейті, сондай-ақ ARM 2-ден бастап және одан кейінгі ARM процессорларында жоғары кадр жылдамдығы бар бейнелерді пайдалану үшін оңтайландырылған кадрлар кірді. "Acorn Computers" комапаниясы жұмысын аяқтағанан кейін, Уилсон сол жерде жасалған жұмыстар туралы көпшілік алдында айтып берді. Қазіргі уақытта ол Ұлыбританияның Кембридждегі Broadcom кеңсесінде іс жобалау жөніндегі директор қызметін атқарады.[4] Ол Broadcom компаниясының Firepath процессорының бас сәулетшісі қызметін атқарды. Firepath-тің Acorn Computers-тегі тарихы бар, оны 14-ші элемент деп атағаннан кейін 2000 жылы Broadcom компаниясын сатып алды.

Құрмет пен марапаттары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2012 жылы ол Калифорниядағы компьютерлік Тарих мұражайының "Стив Фюрбермен BBC Micro компьютерінде және ARM процессорының архитектурасында жұмыс істегені үшін" "Fellow Award"марапатына ие болды. 2013 жылы Уилсон беделді Корольдік қоғамның мүшесі болып сайланды ол 2014 жылы "Lovie Lifetime Achievement Award" сыйлығын жеңіп алды. 2016 жылы ол өзінің алма-матерінің Құрметті стипендиаты болды, Селвин колледжі, Кембридж.[5]

Жеке өмір[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1994 жылы Уилсон жынысты еркектен әйелге ауыстыру процедурасынан өтті. Ол суретке түскенді ұнатады және костюмдер мен әшекейлерге жауап беретін жергілікті театр тобының жұмысына қатысады, сонымен қатар бірқатар қойылымдарға қатысады. Ол сонымен қатар жас Уилсонды Стефан Батлер ойнаған BBC "Микро ерлер" теледидарлық драмасында камео рөлін ойнады.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. SOPHIE WILSON
  2. Oral history of Sophie Wilson
  3. ARM creators Sophie Wilson and Steve Furber
  4. ARM creators Sophie Wilson and Steve Furber
  5. Recognition for Computer Pioneer