Қырғызстанның әкімшілік бөлінісі

Қырғызстанның аумақтық-әкімшілік бөлінісі 3 деңгейден тұрады. Бірінші деңгейге 7 облыс және 2 республикалық маңызы бар қала кіреді. Облыстар 40 аудан және 12 облыстық маңызы бар қалаларға бөлінген. Республикалық маңызы бар Бішкек қаласы 4 қалаішілік ауданға (Ленин, Октябрь, Первомай, Свердлов) бөлінеді. Облыс аудандары ауылдық округтерге (аймақтарға) (қыр. айыл аймагы) бөлінеді. Ауылдық округтер (аймақтар) ауылдарға (қыр. айыл) бөлінеді.^[1]

Баткен облысы

Жалалабат облысы

Ош қаласы

Бірінші деңгейдегі әкімшілік-аумақтық бірліктер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Облыстар мен республикалық бағынышты қалалары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

№	Облыс		Әкімшілік орталығы	Аудандар саны	Халқы (2011^[2]), адам.	Ауданы, км²	Тығыздығы, ад./км²
№	Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Әкімшілік орталығы	Аудандар саны	Халқы (2011^[2]), адам.	Ауданы, км²	Тығыздығы, ад./км²
Республикалық бағынышты қала
1	Бішкек қаласы	Бишкек шаары		4	859 800	170	5057,65
2	Ош қаласы	Ош шаары		жоқ	255 800	18,5	13827,03
Облыстар
3	Баткен облысы	Баткен облусу	Баткен	3	441 100	17 000	25,95
4	Жалалабат облысы	Жалал-Абад облусу	Жалалабат	8	1 036 700	33 700	30,76
5	Ыстықкөл облысы	Ысык-Көл облусу	Қарақол	5	444 500	43 100	10,31
6	Нарын облысы	Нарын облусу	Нарын	5	262 100	45 200	5,80
7	Ош облысы	Ош облусу	Ош	7	1 130 900	29 200	38,73
8	Талас облысы	Талас облусу	Талас	4	231 800	11 400	20,33
9	Шу облысы	Чүй облусу	Тоқмақ	8	814 900	20 200	40,34
	Барлығы			44	5 477 600	199 988,5	27,39

Төменгі әкімшілік-аумақтық бірліктері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Баткен облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Халқы 2010, мың.адам.^[3]	Бағынышты ауылдық аймақтары, қалалары және қала типті елді-мекендері ^[4].
Баткен ауданы	Баткен району	71,0	Ақсай а.а., Ақтатыр а.а., Дария а.а., Қарабақ а.а., Қарабұлақ а.а., Қыштұт а.а., Самарқандек а.а., Субасы а.а., Төрткүл а.а.
Қадамжай ауданы	Кадамжай району	159,1	Айдаркен қ., Қадамжай қ., Абсамат Масалиев а.а., Ақтұрпақ а.а., Алға а.а., Бірлік а.а., Көтерме а.а., Қырғызқыстақ а.а., Майдан а.а., Марказ а.а., Оразбеков а.а., Совет а.а., Үшқорған а.а., Халмион а.а., Чаувай а.а.
Лейлек ауданы	Лейлек району	118,4	Раззақов қ, Ақсу а.а., Бескент а.а., Жаңажер а.а., Қатраң а.а., Құлынды а.а., Лейлек а.а., Марғұн а.а., Сүмбіле а.а., Тоғызбұлақ а.а.
Баткен қаласы	Баткен шаары	20,0
Қызылқия қаласы	Кызыл-Кыя шаары	44,4
Сүлікті қаласы	Сүлүктү шаары	20,9	Восточный кенті

Жалалабат облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Халқы 2010, мың.адам.^[3]	Бағынышты ауылдық аймақтары, қалалары және қала типті елді-мекендері^[4].
Ақсы ауданы	Аксы району	114,5	Керуен қ., Авлетим а.а., Ақжол а.а., Ақсу а.а., Жаңажол а.а., Жергетал а.а., Қаражығаш а.а., Қарасу а.а., Қасқасу а.а., Қызылту а.а., Мавлянов а.а., Назарлиев а.а.
Алабұқа ауданы	Ала-Бука району	88,3	Аққорған а.а., Ақтам а.а., Алабұқа а.а., Көксерек а.а., Көктас а.а., Өрікті а.а., Первомай а.а., Төрегелді Балтағұлов а.а.
Базарқорған ауданы	Базар-Коргон району	145,0	Ақман а.а., Арстанбап а.а., Базарқорған а.а., Бесікжон а.а., Кеңес а.а., Қызылүңгір а.а., Моғол а.а., Сайдықұм а.а., Талдыбұлақ а.а.
Наукен ауданы	Ноокен району	118,3	Қошқарата қ., Арал а.а., Бүргенді а.а., Достық а.а., Масы а.а., Момбеков а.а., Науқат а.а., Сақалды а.а., Шайдан а.а.
Созақ ауданы	Сузак району	245,0	Көкжаңғақ қ., Бағыс а.а., Барпы а.а., Қараалма а.а., Қарадария а.а., Көкарт а.а., Құрманбек а.а., Қызкөл а.а., Қызылту а.а., Ленин а.а., Сайпидин Атабеков а.а., Созақ а.а., Тасбұлақ а.а., Ырыс а.а.
Тоғызтарау ауданы	Тогуз-Торо району	22,3	Атай а.а., Қарғалық а.а., Көкиірім а.а., Сарыбұлың а.а., Тоғызтарау а.а.
Тоқтағұл ауданы	Токтогул району	87,6	Тоқтағұл қ., Абды Сүйерқұлов а.а., Аралбаев а.а., Белалды а.а., Жаңажол а.а., Кетпентөбе а.а., Қызылөзгеріс а.а., Никчесай а.а., Сарықамыс а.а., Үштерек а.а., Шолпаната а.а.
Шатқал ауданы	Чаткал району	22,8	Сұмсар а.а., Терексай а.а., Қанышқия а.а., Шатқал а.а.
Жалалабат қаласы	Жалал-Абад	98,5
Қаракөл қаласы	Кара-Көл	22,7	Кетпентөбе кенті
Майлысу қаласы	Майлуу-Суу	22,9	Көктас кенті
Таскөмір қаласы	Таш-Көмүр	35,3	Қызылжар кенті, Самалдысай кенті

Нарын облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Халқы 2010, мың. адам.^[3]	Бағынышты ауылдық аймақтары, қалалары және қала типті елді-мекендері^[4]
Ақдала ауданы	Ак-Талаа району	30,9	Ақдала а.а., Ақши а.а., Баетов а.а., Жаңаталап а.а., Жергетал а.а., Қарабүрген а.а., Көкжар а.а., Қоңаршақ а.а., Қостөбе а.а., Қызылбелес а.а., Терек а.а., Тоғалақмолда а.а., Үгіт а.а.
Атбасы ауданы	Ат-Башы району	49,5	Ақжар а.а., Ақдала а.а., Ақмойын а.а., Ақмұз а.а., Атбасы а.а., Аша-Қайыңды а.а., Басқайыңды а.а., Қазыбек а.а., Қарақойын а.а., Қарасу а.а., Талдысу а.а.
Жұмғал ауданы	Жумгал району	40,8	Байзақ а.а., Басқуғанды а.а., Жұмғал а.а., Қабақ а.а., Көкой а.а., Құйыршық а.а., Қызылжұлдыз а.а., Сүйімбаев а.а., Түгелсай а.а., Чаек а.а., Чоңтөбе а.а.
Қошқар ауданы	Кочкор району	58,8	Аққия а.а., Қарасу а.а., Көкжар а.а., Қошқар а.а., Қостөбе а.а., Құмтөбе а.а., Сарыбұлақ а.а., Семізбел а.а., Соңкөл а.а., Далабұлақ а.а., Шолпан а.а.
Нарын ауданы	Нарын району	44,4	Аққұдық а.а., Достық а.а., Төбелі а.а., Жанбұлақ а.а., Жергетал а.а., Қазанқұйған а.а., Қарақұжыр а.а., Мыңбұлақ а.а., Онарша а.а., Ортақ а.а., Сарыой а.а., Ұшқын а.а., Шетнұра а.а., Еңбекдала а.а., Еңбекшіл а.а.
Нарын қаласы	Нарын	34,9

Ош облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Халқы 2010, мың. адам.^[3]	Бағынышты ауылдық аймақтары, қалалары және қала типті елді-мекендері^[4]
Алай ауданы	Алай району	73,3	К. Белебаев атындағы а.а., Будалы а.а., Бүлелі а.а., Гүлше а.а., Жаңаалай а.а., Жосалы а.а., Қоңыртөбе а.а., Қабыланқол а.а., Қорыл а.а., Ленин а.а., Сарымоғол а.а., Сарытас а.а., Талдысу а.а., Үштөбе а.а.
Араван ауданы	Араван району	107,4	Алля Анаров а.а., Керметау а.а., Маңғыт а.а., Нұрабад а.а., С. Юсупов а.а., Түйемойын а.а., Тепеқорған а.а., Шекабад а.а.
Қарақұлжа ауданы	Кара-Кулжа району	87,9	Алайкуу а.а., Қапшығай а.а., Қарағұз а.а., Қарақошқар а.а., Қарақұлжа а.а., Қасқажол а.а., Кеңес а.а., Қызылжар а.а., Ойтал а.а., Сарыбұлақ а.а., Чалмин а.а., Ылайтал а.а.
Қарасу ауданы	Кара-Суу району	353,2	Қарасу қ, Ақтас а.а., Жаңаарық а.а., Жуас а.а., Каттаталдық а.а., Қашқарқыстақ а.а., Қызылқыстақ а.а., Қызылсу а.а., Мады а.а., Нариманов а.а., Отызадыр а.а., Папан а.а., Савай а.а., Сарай а.а., Сарықолат а.а., Төлейкен а.а., Шарқ а.а.
Науқат ауданы	Ноокат району	239,6	Науқат қ., Бел а.а., Гүлстан а.а., Жаңанауқат а.а., Тоқтамат Зулпуев атындағы а.а, Исанов а.а., Қаратас а.а., Кеңес а.а., Көкбел а.а., Құлатов а.а., Қызылоктябрь а.а., Қырғызата а.а., Мирмахмудов а.а., Найман а.а., Онекібел а.а., Төлес а.а., Ынтымақ а.а.
Өзген ауданы	Өзгөн району	231,1	Өзген қ, Ақжар а.а., Алтынбұлақ а.а., Бастөбе а.а., Денбұлақ а.а., Жалпақтас а.а., Жыланды а.а., Заргер а.а., Жазы а.а., Ирексу а.а., Қаратас а.а., Қарауыл а.а., Көлдік а.а., Құрбас а.а., Қызылоктябрь а.а., Қызылтау а.а., Мырзаәке а.а., Саламалик а.а., Төрткөл а.а., Чаңгет а.а.
Чоң Алай ауданы	Чоң-Алай району	25,4	Жекенді а.а., Қасқасу а.а., Чоңалай а.а.

Талас облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Халқы 2010, мың. адам.^[3]	Бағынышты ауылдық аймақтары, қалалары және қала типті елді-мекендері^[4]
Бақайата ауданы	Бакай-Ата району	44,6	Ақтөбе а.а., Ақназаров а.а., Баутерек а.а., Кеңарал а.а., Бақайата а.а., Мыңбұлақ а.а., Өзгеріс а.а., Орас а.а., Шадықан а.а.
Қарабура ауданы	Кара-Буура району	58,5	Ақши а.а., Аманбаев а.а., Бақайыр а.а., Бақиян а.а., Бейсеке а.а., Қарабура а.а., Көксай а.а., Маймақ а.а., Шолпанбай а.а., Шекер а.а.
Манас ауданы	Манас району	33,1	Қайыңды а.а., Қырғызстан а.а., Май а.а., Покровка а.а., Үшқорған а.а.
Талас ауданы	Талас району	59,7	Айдаралиев а.а., Арал а.а., Бекмолда а.а., Бердіке батыр а.а., Жергетал а.а., Долан а.а., Қалба а.а., Қарасу а.а., Көкой а.а., Қуғанды а.а., Нұржанов а.а., Өміралиев а.а., Османқұлов а.а.
Талас қаласы	Талас	33,1

Шу облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Халқы 2010, мың. адам.^[3]	Бағынышты ауылдық аймақтары, қалалары және қала типті елді-мекендері^[4]
Аламүдін ауданы	Аламүдүн району	149,9	Ақтөбе а.а., Алаарша а.а., Аламүдін а.а., Арасан а.а., Бәйтік а.а., Васильевка а.а., Гроздь а.а., Қараағаш а.а., Көкжар а.а., Лебединовка а.а., Ленин а.а., Маёвка а.а., Төменгі Алаарша а.а., Октябрь а.а., Пригородное а.а., Тастөбе а.а., Тасмойнақ а.а.
Жайыл ауданы	Жайыл району	93,3	Қарабалта қ, Ақбасат а.а., Жайыл а.а., Қарасу а.а., Красновосточный а.а., Қызылдиқан а.а., Полтавка а.а., Сарыбұлақ а.а., Сарықау а.а., Сосновка а.а., Степное а.а., Сусамыр а.а., Талдыбұлақ а.а.
Кемин ауданы	Кемин району	44,3	Борлы кенті, Кемин қ., Орловка қ., А. Дүйсеев а.а., Алмалы а.а., Боралдай а.а., Жаңаалыс а.а., Ильич а.а., Қарабұлақ а.а., Көкойрақ а.а., Қызылоктябрь а.а., Үлкенкемин а.а., Шымқорған а.а.
Мәскеу ауданы	Москва району	84,8	Ақсу а.а., Александровка а.а., Бестерек а.а., Беловодское а.а., Первомай а.а., Петровка а.а., Предтеченка а.а., Садовый а.а., Сретенка а.а., Төлек а.а., Целинный а.а., Чапаев а.а.
Панфилов ауданы	Панфилов району	41,8	Қайыңды қ., Вознесеновка а.а., Құрама а.а., Күрпілдек а.а., Орта а.а., Фрунзе а.а., Шалдыбар а.а.
Соқылық ауданы	Сокулук району	159,7	Шопоков қ, Асылбас а.а., Атбасы а.а., Военно-Антоновка а.а., Гавриловка а.а., Жаңажер а.а., Жаңамақта а.а., Қайназарова а.а., Крупская а.а., Камышановка а.а., Күнту а.а., Қызылту а.а., Төменгішу а.а., Новопавловка а.а., Орақ а.а., Первомай а.а., Саз а.а., Соқылық а.а., Төсбұлақ а.а., Фрунзе а.а.
Шу ауданы	Чүй району	47,7	Ақбесін а.а., Бұрана а.а., Ибраимов а.а., Искра а.а., Кегеті а.а., Қосқорған а.а., Онбіржылға а.а., Сайлық а.а., Шу а.а., Шамшы а.а.
Ыстықата ауданы	Ысык-Ата району	133,0	Қант қ, Аққұдық а.а., Бірлік а.а., Жиек а.а., Ивановка а.а., Интернационал а.а., Ыстықата а.а., Кеңбұлың а.а., Қошқарбаев а.а., Красная Речка а.а., Логвиненко а.а., Люксембург а.а., Милянфан а.а., Сынтас а.а., Новопокровка а.а., Нұрманбет а.а., Тұз а.а., Ұзынқыр а.а., Юрьевка а.а.
Тоқмақ қаласы	Токмок	53,7

Ыстықкөл облысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақша атауы	Қырғызша атауы	Халқы 2010, мың.адам.^[3]	Бағынышты ауылдық аймақтары, қалалары және қала типті елді-мекендері^[4].
Ақсу ауданы	Ак-Суу району	63,9	Ақбұлың а.а., Ақши а.а., Бөрібас а.а., Жырғалаң а.а., Қаражал а.а., Қарақол а.а., Керегетас а.а., Бозұшық а.а., Октябрь а.а., Отрадное а.а., Тепкен а.а., Теплоключенка а.а., Шелпек а.а., Еңілшек а.а.
Жетіөгіз ауданы	Жети-Өгүз району	82,5	Ақтөбе а.а., Ақширақ а.а., Алдашев а.а., Барысқауын а.а., Дарқан а.а., Жарғылшақ а.а., Жетіөгіз а.а., Қызылсу а.а., Липенка а.а., Орғашар а.а., Светлая Поляна а.а., Тамға а.а., Ырдық а.а.
Ыстықкөл ауданы	Ысык-Көл району	76,0	Шолпаната қ., Абдрахманов а.а., Ананьево а.а., Бостері а.а., Қараой а.а., Құмбел а.а., Өрік а.а., Семёнов а.а., Тамшы а.а., Темір а.а., Торыайғыр а.а., Үлкен Сарыой а.а.
Тоң ауданы	Тоң району	49,4	Ақтерек а.а., Болат Мәмбетов а.а., Қажысай а.а., Көлтөр а.а., Көкмойнақ а.а., Күншығыс а.а., Төрткүл а.а., Тоң а.а., Ұлақол а.а.
Түп ауданы	Түп району	59,2	Ақбұлақ а.а., Ақбұлың а.а., Арал а.а., Ыстықкөл а.а., Қарасаев а.а., Құтырғы а.а., Михайловка а.а., Сантас а.а., Сарыбұлақ а.а., Талдысу а.а., Тоғызбұлақ а.а., Түп а.а., Үлкентас а.а.
Балықшы қаласы	Балыкчы	43,2	Ортатоғай кенті
Қарақол қаласы	Каракол	67,1	Пристань-Пржевальск кенті

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

↑ Қырғызстан Республикасының әкімшілік-аймақтық және аймақтық бірліктерінің белгілеу мемлекеттік классасификаторы = Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык жана аймактык бирдиктердин объектилерин белгилөө тутумунун мамлекеттик классификатору — Бішкек: Қырғыстан Республикасының ұлттық статистика комитеті, 2012. — 88 б.
↑ 1 қаңтардағы тұрғылықты халық саны. Кыргызстан. Тексерілді, 31 наурыз 2012.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Қырғыстан Республикасының демографиялық жылнамасы 2006-2010 жж — Бішкек: Қырғыстан Республикасының Ұлттық статистика комитеті, 2011. — 346 б.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Қырғыз Республикасының әкімшілік-аймақтық және аймақтық бірліктерінің белгілеу мемлекеттік классасификаторы = Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык жана аймактык бирдиктердин объектилерин белгилөө тутумунун мамлекеттик классификатору — Бішкек: Қырғыстан Республикасының ұлттық статистика комитеті, 2012. — 88 б.

[1] Қырғызстан Республикасының әкімшілік-аймақтық және аймақтық бірліктерінің белгілеу мемлекеттік классасификаторы = Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык жана аймактык бирдиктердин объектилерин белгилөө тутумунун мамлекеттик классификатору — Бішкек: Қырғыстан Республикасының ұлттық статистика комитеті, 2012. — 88 б.

[халқы-2] 1 қаңтардағы тұрғылықты халық саны. Кыргызстан. Тексерілді, 31 наурыз 2012.

[халқы_2010-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Қырғыстан Республикасының демографиялық жылнамасы 2006-2010 жж — Бішкек: Қырғыстан Республикасының Ұлттық статистика комитеті, 2011. — 346 б.

[аа-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Қырғыз Республикасының әкімшілік-аймақтық және аймақтық бірліктерінің белгілеу мемлекеттік классасификаторы = Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык жана аймактык бирдиктердин объектилерин белгилөө тутумунун мамлекеттик классификатору — Бішкек: Қырғыстан Республикасының ұлттық статистика комитеті, 2012. — 88 б.

[1]

[2]

[3]

[4]