Құдіретті Фома атындағы Лейпциг мектебі
Құдіретті Фома атындағы Лейпциг мектебі (нем. Thomasschule zu Leipzig) — немістің Лейпциг қаласындағы Бахфиртель кварталында орналасқан гуманитарлық және музыкалық оқу орны (Саксония федеральдық территориясы). Негізі 1212 жылы қаланған Құдіретті Фома мектебі Германияның ескі мектептерінің қатарында жатыр. 2010/11 оқу жылдарында мектепте 61 оқытушы жұмыс істейді.
Бұл мектепті әлемге танытқан, сол жерде кантор болып жұмыс істеген Иоганн Себастьян Бах болды. мектеп түлектерінің ішінде өте көп әйгілі тұлғалар болды.
Құдіретті Фома мектебі Саксониядағы ең беделді және ең дәстүрге бай оқу орындарының бірі болып табылады.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Монастырьлық мектеп 1212 жылы маркграф Дитрих фон Майссеннің қалауымен Лейпцигте августиндіктер орденінің монастырьі құрылды. Оның атауы Фома апостолының құметіне аталды. Монастырьдің құрылуын Қасиетті Рим империясының эдикт император Оттон IV құптады. 1218 жылы Гонорий III папасы монастырьді Қасиетті Петрдің қол астына қорғауға алды.
Монастырь пайда болғаннан бастап оның құрамында мектеп-баспана құрылды, ол Саксониядағы алғашқы мектеп болды.
Ең алдымен мектепте ұл балалардың білімі мен Қасиетті Фома шіркеуінің хорына дайындады. Діни және музыкалық біліммен қатар, балалар тілдерді және «Өнер бостандығын» үйренді.
Ең алғашқы мектеп туралы жазбаша естелік 1254 жылға жатады, онда мектептің басшысы Тидерикустің аты да кездеседі, ол басқарумен қатар кантордың міндеттерін де атқарған деседі. Диспуттен соң Иоганн Граманн лютерандылықты жақтайды, мектепте гуманизмнен сабақ береді.
Гимназия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1543 жылы Лейпциг Реформация жағына көшіп кетеді. Августин монастырьі жабылып, мектеп қалалық магистраттың қол астына көшеді. Ректор Андреас Ян кезінде 1553 жылы мектеп жаңа екі қабаттық ғимаратқа көшеді. Оны атақты архитектор Иероним Лоттер деген адам Thomaskirchhof алаңында Қасиетті Фоманың жанында салған.
Гуманистік гимназия
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1813 жылы Лейпцигте Наполеон соғыстарының үлкен қақтығысы орын алды. Ол Халықтар соғысы деп аталды. Сол себепті Қасиетті Фома мектебі әскери аурухана ретінде қолданылды. Наполеон жеңіліске ұшырағаннан соң мектеп канторы Иоганн Готфрид Шихт орыстың генералы Репнин-Волконскийге «Қасиетті Фоманы құтқарушы» (нем.„Salvatori scholae Thomanae“). Кантатасын арнады.
1817 жылы Рост ректоры былай деп жазған:
«Қасиетті Фома мектебінің үш басты мақсаты – одан әрі жетілу мақсатында дарынды жас адамдарды қаншалықты мүмкін болса, соншалықты мықты етіп тәрбиелеу, ғылымға үйрету, музыкалық білім беру және музыкалық қабілеттерін дамыту.» Бірінші дүниежүзілік соғыс және ұлттық-социализм кезеңі
1912 жылы ректор Франц Эмиль Юнгман кезінде мектеп өзінің 700-жылдық мерейтойын тойлады. Бас жылдан соң гимназияны Карл Титтельь басқарды. Ол гимназияны қасіретті бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде де, одан кейінгі 1923 жылға дейін созылған инфляция кезінде де басқарды.
1935 жылдан 1945 жылға дейінгі аралықта мектептің ректоры Альфред Енч болды. Ол балаларды христиан рухында тәрбиелеп, оларды Гитлерюгендке кіріп кетуден қорғады. Мектептің 725 жылдығында сөйлеген сөзінде: «Музыка — біздің мектебіміздің жоғарғы арнауы» деген. Соған қарамастан, ұлттық – социализм кезеңінде мектепте алдыңғы қатарға спортпен айналысу қойылды.
Соғыстан кейін осы мектептің бірақатар оқушылары Карл Фридрих Гёрделер басқаратын антигитлерлік Қарама-қайшылықтың мүшелігінде болғаны анықталды.