Құлжаның ақ мешіті

Құлжаның ақ мешіті^[1] – діни сәулет өнері ескерткіші. Ол Жем бойындағы Бекеттің ақ мешітінің батыс жағынан 6,5 км жердегі шағын төбенің оңтүстігінен әктастан қашалып салынған екі бөлмеден тұрады. Бұл бөлмелердің аралары 14 – 15 м. Шығыс жағындағы алғашқы бөлменің аузы тар саңылау болып басталады да ол көлденеңінен 3 м-дей үңгілген төбесі аласа бөлмеге алып келеді. Жоғары жағындағы саңылаудан жарық түседі. Оң жақ босағасында садақа тастайтын, шырақ жағатын орын бар. Екі қапталында ортадағы негізгі бөлмемен жарық түсетін терезе арқылы жалғасатын қараңғы екі бөлме орналасқан. 1851 жылы оның сол жағындағы бөлмесінде басы солтүстік-шығысқа қарай, кебіні әбден тозған, жартылай бұзылған адам мәйіті жатқан. Мәйіттің бас жағында күміс жалатылып, ойма жазуы бар, ағаш сапты темір асатаяқ тұрған. Құлжаның ақ мешітінің екіншісі де алғашқысына ұқсас бір бөлмелі, үңгілеп қазылған. Бұл екі мешітті салушы – Құлжан; мәйіт те сол кісінікі. Ол көзі тірісінде молда болған, осында бала оқытумен айналысқан.