Құрманғазы (Құрманғазы ауданы)
| Ауыл | |
| Құрманғазы | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
аудан орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Әкімі |
Аян Марданұлы Тәжібаев |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
46°36′ с. е. 49°16′ ш. б. / 46.600° с. е. 49.267° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°36′ с. е. 49°16′ ш. б. / 46.600° с. е. 49.267° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1793 |
| Бұрынғы атаулары |
Ганюшкин (орыс. Ганюшкино) |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
17 000[1] адам (2016) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
+7 71233 |
| Пошта индексі |
060400 |
| Автомобиль коды |
06 |
Басқа мағыналар үшін Құрманғазы (айрық) деген бетті қараңыз.
Құрманғазы (2018 ж. дейін Ганюшкин (орыс. Ганюшкино)[2]) — Қазақстандағы ауыл. Атырау облысы, Құрманғазы ауданының жəне аттас ауылдық округтің әкімшілік орталығы.
Географиясы[өңдеу]
Ауыл Еділ өзенінің саласы — Шарон (кейбір деректер бойынша Шора) өзенінің бойында орын тепкен. Облыс орталығы Атырау қаласынан 245 км, Ресейдің Астрахан қаласынан 113 км қашықтықта орналасқан.[3]
Халқы[өңдеу]
2010 жылдың 1 қазандағы дерек бойынша Ганюшкинде 12830 адам[4] тұрады. Соның басым көпшілігі (94%) — қазақтар.[3]
Тарихы[өңдеу]
.jpg)
Астрахан мұрағатынан алынған деректер бойынша ауыл құрылған жылы (1793 немесе 1789—1793 ж. аралығы) Ганюшкинде 15 үй болған, оның ішінде 38 ер, 41 әйел, барлығы 79 адам тұрған, ал 1871 ж. 53 үйде 358 адам тұрған, олардың ішінде 229 ер, 179 әйел болған.
1917-1922/23 жылдардағы азамат соғысы кезінде Ганюшкин ақтардан қызылдарға және керісінше бірнеше рет ауысып, қолдан-қолға өткен. 1919 ж. 23 қарашада Ганюшкин Қызыл әскер құрамына біржолата өтті. Жергілікті танымал қоғам қайраткері Нұғыман Манаевтың ұйымдастыруымен Ганюшкин — әуелі болыс орталығы, содан соң 1922 ж. уез орталығы, ал 1928 жылдан бастап аудан орталығы болды.[3]
2018 жылы сәуірде ауыл есімі Ганюшкиннен Құрманғазы болып өзгертілді[5].
Экономикасы[өңдеу]
Ганюшкин арқылы Атырау—Астрахан тас жолы өтеді. Ең жақын темір жол стансасы Ақкөлмен ара қашықтығы — 25 шақырым.
Аудан орталығында мектептермен қатар орталық аурухана, мәдениет үйі, емхана, нан комбинаты, лицей, мұражай, бірнеше жеке шағын кәсіпорын, серіктестер, басқа да мекеме, кәсіпорындар орналасқан.[3]
Білім жүйесі[өңдеу]
Құрманғазы ауылында 3 қазақ мектебі — Абай Құнанбаев, Мұхтар Әуезов, Бауыржан Бегалиев атындағы орта мектептері және де 1 орыс мектебі — Михаил Ломоносов атындағы орта мектебі, сондай-ақ Ганюшкин мектеп-интернаты бар (барлығы 5).
Ескерткіштері[өңдеу]
Ауылда қазақтың атақты күйшісі Құрманғазыға, Кеңес Одағының Батыры Александр Афанасьевке, азамат соғысы мен Ұлы Отан соғысына қатысқандарға ескерткіш, Афанасьев пен интернационалист-жауынгер Бауыржан Бегалиевке ескерткіш тақталар орнатылған.[3]
Әкімшілік бөлінуі[өңдеу]
Ауыл Үлкен және Кіші Ганюшкин, Самаркин, Бұзаусылан (Безымянный), Рембаза, Құрылысшылар ауылы (ПМК), РТС, Кіресті, Жапырық деп аталатын мөлтек аудандардан тұрады[3].
Дереккөздер[өңдеу]
- ↑ Атырау облысына қарасты Ганюшкин ауылының халқы 17 мыңға жетті
- ↑ Аудан орталығына Құрманғазының аты берілді
- ↑ a b c d e f Құрманғазы ауданы. Шежіре. - Алматы: "Арыс" баспасы, 2008. - 312 бет + 16 бет түрлі-түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-535-7
- ↑ ҚР елді мекендерінің тұрғындар саны
- ↑ Аудан орталығына Құрманғазының аты берілді
Сыртқы сілтемелер[өңдеу]
| ||||||