Құрсақ аортасы

Құрсақ аортасы анатомиясы

Аорта сызбасы

Аорта. Анатомиялық препарат

Құрсақ аортасы (қолқа) - кеуде аортасының жалғасы болып табылады.Ол диафрагманың аортальді тесігінен басталып, L 4,5 бел омыртқаларына дейін жалғасады.Осы жерде оң және сол жақ мықын артерияларына аорта бифуркациясы болып бөлінеді. Аорта диафрагма тесігіне омыртқаалды фасция өсінділерімен бекиді.Алдынан ұйқы безімен , он екі елі ішектің жоғарылаған бөлігімен, аш ішектің шажырқай түбімен шектелген.Сол жақтан симпатикалық баған, оң жақтан төменгі қуысты вена орналасады. Үстінен лимфатикалық түйіні бар жасунықпен (клечатка) қоршалып жатыр. Құрсақ аортасы париетальді және висцеральді тармақтарымен шығады. Висцеральді тармақтары: жұпты және жұпсыз тармақтарға бөлінеді. Жұпсыз тармақтарына :құрсақ бағаны, жоғарғы және төменгі шажырқай артериялары. Жұпты тармақтары:ортаңғы бүйрекүсті тармақтары,аталық безді артериялары.

Құрсақ бағаны

Ұзындығы 1,5-2,0 см, аортаның алдынғы жарты айналымынан 12 кеуде омыртұасы денгейінде басталады.Ұйқы безі денесінің жоғарғы қырының үстінен үш артерияға бөлінеді:

• Сол жақ асқазан артериясы- асқазанның кардиальді бөлігіне барып, кіші иірім денгейіне орналасады.Кіші шарбы жапырақшалары арасында оң жақ асқазан артериясымен анастомоз жасайды.Өңештің құрсақ бөліміне тармақтарын береді.Сол жақ асқазан артериясы асқазанның кіші иірімі денгейінде алдынғы жіне артқы бетімен өтіп,улкен иірімі денгейінде өтетін тармақтарымен анастомоз жасайды.
• Жалпы бауырлық артериясы- құрсақ бағанынан оңға жүріп, екі артерияға бөлінеді:өзіндік және гастродуаденальді артериялар.
• Бауырдың өзіндік артериясы-бауыр –ұлтабар байламында және бауыр қақпасы денгейінде оң және сол жақ тармақтарға бөлінеді.

Оң жақ тармақ : өт қабы артериясы өт қабын қоректендіреді.Өзіндік бауыр артериясынан оң жақ асқазан артериясы шығады, ол асқазанның кіші иірімі денгейінде сол жақ асқазан артериясымен анастомоз жасайды.

• Гастродуаденальді артерия-асқазан қалытқысы артында өтеді:оң жақ асқазан шажырқай артериясы мен жоғарғы пакреатодуаденальді артерияға бөлінеді.
• Оң жақ асқазан шарбы артериясы асқазанның үлкен иірімінде солға жүріп,сол жақ аттас артериясымен қосылады:асқазанға , үлкен шарбыға тармақтарын береді.
• Көкбауырлық артерия- құрсақ бағанының ірі тармақтарының бірі болып табылады.Ол ұйқы безінің жоғарғы қырымен жүріп , көкбауырға бағытталады,асқазан түбіне қысқа асқазан артерияларын және ұйқы безі тармақтарын береді.Көкбауыр қақпасына кіріп,көкбауыр артериясы кіші диаметрлі тамырларға тармақталады.Өз жолында асқазан мен шарбыға тармақтарын береді.Соңғы жолында асқазанның үлкен иірімінде оң жақ асқазан артериясымен қосылады.

Жоғарғы шажырқай артериясы

Құрсақ аортасынан ұйқы безінің денесінің артында 12 кеуде және 1 бел омыртқасы денгейінде шығады.Ұйқы безі мен ұлтабардың төменгі бөлігінің арасынан өтіп,артерия жінішке ішектің шажырқай түбінен кіріп, келесі тармақтар береді:

-Төменгі панкреатодуаденальді тармақтар- ұйқы безі басы мен ұлтабарды қоректендіреді. Жоғарғы панкреатодуденальді артериямен анастомоз жасайды.

-Жіңішке және мықын артериялары-жіңішке ішектің шажырқай ішектеріне бағытталып,жолында доға тәрізді анастомоздар түзеді.

-Мықын –тоқ ішек артериялары төмен және оңға соқыр ішек пен аппендикске бағытталады.Өз жолында жоғарғы көлденең тоқ ішекті қоректендіреді.

-Оң жақ көлденең тоқ ішек артериясы

-Ортаңғы көлденең тоқ ішек артериясы.

Төменгі шажырқай артериясы

Аортаның сол жақ жарты айналымынан 3 бел омыртқасы денгейінде басталып,ішастар артымен , төмен және солға жүріп тармақтар береді:

• сол жақ тоқ ішек артериясы
• сигма тәрізді ішек артериясы
• Жоғарғы тік ішек артериялары-тік ішектің жоғарғы жіне ортаңғы бөлімдерін қоректендіреді.

Жұпты висцеральді тармақтар

• ортаңғы бүйрек үсті артериясы
• бүйрек артериялары
• аталық без артериясы

Париетальді тармақтары

• Төменгі дифрагмальді артерия
• Бел артериялары-бел аймағында арқаның терісіне , бұлшықетке тармақтарын береді.

Жұлын тармақтар-омыртқаралық тесік арқылы өтіп, жұлынды қоректендіреді.

Дереккөздер:

1. Большой атлас по анатомии. Иоганнес В.Роен, Чихиро Йокочи, Элки Лютьен-Дреколль. изд: "ВНЕШСИГМА". 1983 ж.

2. Анатомия человека. М.Г.Привес, Н.К.Лысенков, В.И.Бушкович. Москва. "Медицина". 1985 г. ИБ № 3568

3. Анатомический атлас (Функуиональные системы человека). Лютьен-Дреколль Рохен. изд: "ВНЕШСИГМА" 1979 ж.