Үлкен шырғалақ

Үлкен шырғалақ
Ғылыми топтастырылуы
Домен	Эукариоттар
Патшалық	Жануарлар
Тип	Хордалылар
Класс	Құстар
Отряд	Татреңтәрізділер
Қатар	Шырғалақтар туысы
Халықаралық ғылыми атауы
Limosa limosa
Ұя салу ауқымы      Қыстау орны
{{{ХТҚО статусы}}}
Балтимур бойынша тобы
[{{fullurl:commons:{{{Commons}}}|uselang=kk}} Ортаққордан сурет іздеу] ITIS   176691 NCBI   161680

Үлкен шырғалақ (лат. Limosa limosa) - ұзын аяқты, ірі денеkі (300 г, қанатының адымы - 75 см шамасында) балшықшы.

Биологиялық сипаттама

Үлкен шырғалақтың тұмсығы - ұзын, қызғылт қызылсары, тұмсықтың ұшына қарай бұл түс қошқылдана түседі, тұмсықтың ұзындығы 8-11 см шамасында болады. Құс ұшып жүрген кезде қанатындағы ақ жолақтар, сондай-ақ ақ беді және құйрықтың қара ұшының қарама-қарсылығы жақсы көрінеді. Жоны - қошқыл. Жазда, әдеттегі жағдайдағыдай емес, көшпенді қалыпта кездеседі. Көбінесе бірнеше жұптардан шағын топ түзіп ұялайды. Салындыдағы 2 жұмыртқаны ата-енелері 3 аптаға жуық басады. Негізінде бунақденелілерді (қоңыздар, шегірткелер, әр түрлі көбелектердің дернәсілдері, су қандалалары), сондай-ақ басқа жәндіктерді жейді. Аздаған мөлшерде өсімдіктердің тұқымын, ұсақ пиязшықтарды қорек етеді.

Таралуы

Еуразияның қоңыржай ендіктерінде қоныстанады, Қазақстанда бүкіл солтүстік жартысында - орманды дала, дала және ішінара шөлейттерде ылғалды шабындықтарда, ылғалданған үлескілерді бойлай ұялайды. Қазақстанда наурызда пайда болып, қыркүйекте ұшып кетеді.