Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы | |
ҰҚШҰ | |
![]() Эмблемасы | |
ҰҚШҰ мүше-мемлекеттері | |
Мүшелік: | |
---|---|
Бірлескен штаб-пәтері: | |
Ұйым түрі: |
аймақтық халықаралық ұйым |
Ресми тілі: | |
Басшылары | |
Бас хатшысы | |
Бірлескен штабтың бастығы | |
Кеңес төрағасы | |
Құрылуы | |
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа қол қою | |
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарттың күшіне енуі | |
ҰҚШҰ құру туралы шартқа қол қою | |
ҰҚШҰ құру туралы шарттың күшіне енуі | |
odkb-csto.org | |
![]() |
Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы, ҰҚШҰ (орыс. Организация Договора о коллективной безопасности, ОДКБ) — Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының әскери-саяси ұйымы. 1992 жылы 15 мамырда Ташкент қаласында Армения, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан және Өзбекстанмен құрылды.
Кейіннен ҰҚК ұйымына Әзірбайжан, Беларусь және Грузия қосылды. Келісім 1994 жылы 20 сәуірде ратификация процесі аяқталғаннан кейін, 5 жыл мерзімге күшіне енді. Келісімді тағы 5 жылға ұзарту жөніндегі Хаттамаға Армения, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей Федерациясы және Тәжікстан президенттері 1999 жылы 2 сәуірде қол қойды.
Бұл Хаттамамен Келісімнің мерзімін өздігінен 5 жыл өткен сайын ұзартып отыру қарастырылған. Әзірбайжан, Грузия және Өзбекстан Келісімнің мерзімін ұзартпады.
Мүше-мемлекеттердің қызметіндегі басым бағыттар: жаңа трансұлттық айбаттар мен қауіптерге қарсы тұру; орын алып отырған немесе ықтимал аймақтық немесе шағын қақтығыстардың алдын алу, шешімін табу; халықаралық лаңкестікпен, агрессивті экстремизммен, қару мен есірткінің заңсыз айналымымен, ұйымдасқан қылмыспен, жаппай қырып-жою қаруын таратумен күрес.
2002 жылы ҰҚК Ұжымдық қауіпсіздік келісімі Ұйымына өзгерді.[1]
ҰҚШҰ-ға мүше мемлекеттер басшыларының саммиті[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Күні | Өткізу жері | |
---|---|---|
1 | 15 мамыр 1992 | ![]() |
2 | 6 маусым 1992 | ![]() |
3 | 24 желтоқсан 1993 | ![]() |
4 | 10 ақпан 1994 | ![]() |
5 | 25 мамыр 1995 | ![]() |
6 | 3 қараша 1995 | ![]() |
7 | 17 мамыр 1996 | ![]() |
8 | 28 наурыз 1997 | ![]() |
9 | 5 наурыз 1998 | ![]() |
10 | 2 сәуір 1999 | ![]() |
11 | 29 маусым 2000 | ![]() |
12 | 25 мамыр 2001 | ![]() |
13 | 12 мамыр 2002 | ![]() |
14 | 28 сәуір 2003 | ![]() |
15 | 18 маусым 2004 | ![]() |
16 | 23 маусым 2005 | ![]() |
17 | 23 маусым 2006 | ![]() |
18 | 6 қазан 2007 | ![]() |
19 | 5 қыркүйек 2008 | ![]() |
20 | 4 ақпан 2009 | ![]() |
21 | 15 маусым 2009 | ![]() |
22 | 10 желтоқсан 2010 | ![]() |
23 | 12 тамыз 2011 | ![]() |
24 | 15 мамыр 2012 | ![]() |
25 | 23 қыркүйек 2013 | ![]() |
26 | 8 мамыр 2014 | ![]() |
27 | 23 желтоқсан 2014 | ![]() |
28 | 15 қыркүйек 2015 | ![]() |
29 | 14 қазан 2016 | ![]() |
30 | 30 қараша 2017 | ![]() |
31 | 23 мамыр 2018 | ![]() |
32 | 28 қараша 2019 | ![]() |
ҰҚШҰ-ның мүшелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ағымдағы мүшелері:
Мемлекет | Ену күні |
---|---|
![]() |
15 мамыр 1992 |
![]() |
31 желтоқсан 1993 |
![]() |
15 мамыр 1992 |
![]() |
15 мамыр 1992 |
![]() |
15 мамыр 1992 |
![]() |
15 мамыр 1992 |
Парламенттік Ассамблеясының жанындағы бақылаушы мемлекеттер:
Бұрынғы мүше елдер:
Әзірбайжан (1993ж. 24 қыркүйектен 1999ж. 2 сәуірге дейін)
Грузия (1993ж. 9 қыркүйектен 1999ж. 2 сәуірге дейін)
Өзбекстан (1992ж. 15 мамырдан 1999ж. 2 сәуірге дейін, 2006ж. 16 тамыздан 28 маусымға дейін 2012)[4]
Бас хатшылар[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Николай Николаевич Бордюжа (28 сәуір 2003 — 31 желтоқсан 2016), генерал-полковник;
- Валерий Анатольевич Семериков (м.а. 1 қаңтар 2017 — 13 сәуір 2017), генерал-полковник;
- Юрий Григорьевич Хачатуров (14 сәуір 2017 — 2 қараша 2018), генерал-полковник;
- Валерий Анатольевич Семериков (м.а. 1 қараша 2018 — 31 желтоқсан 2019), генерал-полковник;
- Станислав Васильевич Зась (1 қаңтар 2020 жыл — 23 қараша 2022), генерал-лейтенант.
- Иманғали Нұрғалиұлы Тасмағамбетов (23 қараша 2022 бастап)
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3
- ↑ a b Афганистан и Сербия стали наблюдателями при ПА ОДКБ — РИА Новости, 11.04.2013
- ↑ a b Нарышкин: Иран мог бы стать наблюдателем в Парламентской ассамблее ОДКБ // ТАСС, 06.11.2014
- ↑ Узбекистан второй раз выходит из ОДКБ // РИА Новости, 28.06.2012
![]() | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
![]() |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |