Әдебиет саласында Нобель сыйлығының лауреаттарының тізімі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Швед академиясының ғимараты, бұл ғимаратта жыл сайын Әдебиет саласындағы Нобель сыйлығы лауреаттары сайланады

Әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығы (швед. Nobelpriset i litteratur) — жыл сайын әдебиет саласы бойынша Нобель қорынан берілетін сыйлық. 1895 жылдың  27 қарашасында Париж қаласында Альфред Нобельдің өзі 5 сала бойынша Нобель сыйлығы берілуі керектігін айтқан. Соның ішінде әдебиет саласы да болған.

Әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығы 1901 жылдан бастап беріледі. Осы күнге дейін жалпы 106 сыйлық берілген. Нобель сыйлығы тарихында бұл сала бойынша тек 7 рет қана берілмеген (олар 1914, 1918, 1935, 1940-1943 жылдары). Ең алғаш 1901-ші жылғы Нобель сыйлығының иегері француз поэты, әрі эссе жазушысы Сюлли-Прюдом болған. 2014 жылы Нобель сыйлығының иегері атағын француз жазушысы Патрик Модиано ұтып алды. Нобель сыйлығының берілу тарихында 4 рет сыйлық 2 иегерге ғана берілген, олар сыйлықты 1904, 1917, 1966 және 1974 жылдары жеңіп алған. Тұрақты Швед академиясының хатшысы Петер Энглундтың пікірі бойынша "сыйлықты жеңіп алу жазушының талантына тікелей байланысты".

1901 және 2014 жылғы сыйлық иегерлерінің орташа жасы 65 жасқа тең. Ең жас әдебиет саласы бойынша Нобель сыйлығының иегері Редьярд Киплинг саналады, ол 1907 жылы 42 жасында сыйлық иегері атанды, ең егдесі Дорис Лессинг, ол сыйлыққа 88 жасында ие болды.

Сыйлықты тапсыру барысында тек қана сыйлық иегерлерінің аттары жария етіледі. Ал қалған номинанттардың аттары мен Сыйлық беруші комитеінің сайлаған дауыстары 50 жылдан соң ғана мәлім болады. Қазіргі уақытта ресми сайтта тек 1950 жылға дейінгі қатысушылар туралы ғана толыққанды мәлімет берілген.

Үміткерлерді іріктеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Нобель қорының жарғысы бойынша, нобель сыйлығына үміткерлерді мына адамдар ұсына алады:

  1. Швед академиясының, немесе басқа академиялардың, институттардың және қоғам мүшелері. Олардың мақсаты мен мәселелері бірдей болуы шарт;
  2. Жоғарғы оқу орындарындағы Әдебиет және лингвистика саласының профессорлары;
  3. Әдебиет саласындағы Нобель сыйлығының иегерлері;
  4. Жазушылар қоғамының мүшелері;

Ал ары-қарай үміткерлерді Нобель комитеті Швед академиясында іріктеп, жеңімпазға сыйлықты ұсынады.


1960-шы · 1970-ші · 1980-ші · 1990-шы · 2000-шы · 2010-шы


Лауреаттар тізімі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1900-шы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Басқа номинанттар Ақпарат қайнары
1901
Sully-Prudhomme.jpg
Сюлли-Прюдом
(1839—1907)
Франция Франция
Әдебиет саласына енгізген ізгі әңгімелері мен эсселері үшін, биік идеолизм мен көркем кемелділігі үшін берілген. [2][3]
1902
Theodor Mommsen 1902.jpg
Теодор Моммзен
(1817—1903)
Германия Германия
"Рим тарихы" секілді тарихи шығарманы өз қаламының ұшынан шығарғаны үшін берілген. [4][5]
1903
Bjørnstjerne Martinus Bjørnson.jpg
Бьёрнстьерне Бьёрнсон
(1832—1910)
Норвегия Норвегия
Поэзия саласындағы жанжақты, әрі игі еңбектері үшін. Шығармалары, өзіндік тазалық пен сирек кездесетін жан мен тән тазалығына толы болғаны үшін берілген. [6][7]
1904
Portrait frederic mistral.jpg
Фредерик Мистраль
(1830—1914)
Франция Франция
Ақындық көзқарасы мен өзінің шығармаларының түпнұсқалығы мен шыншылдығымен ерекшеленгені үшін берілген. [8][9]
José Echegaray y Eizaguirre.jpg
Хосе Эчегарай-и-Эйсагирре
(1832—1916)
Испания Испания
Испандық драманың жанаруына өз үлесін қосқаны үшін берілген. [10][11]
1905
Henryk Sienkiewicz 1905.jpg
Генрик Сенкевич
(1846—1916)
Польша Польша
Эпос саласында сіңірген еңбектері мен қызметі үшін берілген. [12][13]
1906
Giosuè Carducci 1906.jpg
Джозуэ Кардуччи
(1835—1907)
Италия Италия
Терең білімі мен сыни ойына ғана емес, ең алдымен, шығармашылық қуаты мен лирикалық күші мен жаңару стильі үшін берілген. [14][15]
1907
Rudyard Kipling.jpg
Редьярд Киплинг
(1865—1936)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Байқағыштығы, айқын фантазиясы, ойының салмақтылығы және дүр еткен таланты үшін берілген. [16][17]
1908
Rudolf Eucken 1908.jpg
Рудольф Эйкен
(1846—1926)
Германия Германия
Шындықты табу жолындағы табандылығы үшін, ой күші мен жанжақтылығы, шыншылдықты философиясын шыңдау жолында пайдаланғаны үшін берілген. [18][19]
1909
Selma Lagerlöf.jpg
Сельма Лагерлёф
(1858—1940)
Швеция Швеция
Шығармаларында ерекшелінген, идеализмге құрметі үшін, ішкі жан дүниесінің қиялы үшін берілген. [20][21]

1910-шы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Басқа номинанттар Ақпарат қайнары
1910
Paul Heyse 1910.jpg
Пауль Хейзе
(1830—1914)
Германия Германия
Лирикалық поэт, драматург, романист, әлемге танымал новеллалардың авторы атануы жолындағы әсемдігі, идеализмі үшін берілген [22][23]
1911
Maurice Maeterlinck 1911.jpg
Морис Метерлинк
(1862—1949)
Бельгия Бельгия
Әдебиет саласындағы көпжақты қызметі үшін, әсіресе драмалық шығармаларында қолданған поэтикалық қиялы мен қиялының байлығына берілген [24][25]
1912
G Hauptmann.jpg
Герхарт Гауптман
(1862—1946)
Германия Германия
Драмалық өнер саласындағы жемісті, әрқилы қызметі үшін берілген [26][27]
1913
Rabindranath Tagore in 1909.jpg
Рабиндранат Тагор
(1861—1941)
Үндістан Үндістан
Батыс әдебиетінің бір бөлшегіне айналған өте сезімпаз, сонылық пен сіңірген еңбегі үшін берілген [28][29]
1914 Сыйлық берілмеді. [30]
1915
Romain Rolland 1915.jpg
Ромен Роллан
(1866—1944)
Франция Франция
Көркем шығармаларының биік идеализмі, шындыққа талпынысы мен жанашырлығын кейіпкерлерінде шебер суреттей білгені үшін берілген [31][32]
1916
Verner von Heidenstam 1916.jpg
Карл Хейденстам
(1859—1940)
Швеция Швеция
Әлем әдебиетіне жаңа дәуір әкелгені үшін берілген [33][34]
1917
Karl Gjellerup 1917.jpg
Карл Гьеллеруп
(1857—1919)
Дания Дания
Поэтикалық өнердегі қызметі үшін берілген [35][36]
Henrik Pontoppidan.jpg
Хенрик Понтоппидан
(1857—1943)
Дания Дания
Данияның жаңа өмірін шыншыл сипаттағаны үшін берлген [37][38]
1918 Сыйлық берілмеді. [39]
1919
Carl Spitteler 1919.jpg
Карл Шпиттелер
(1845—1924)
Швейцария Швейцария
"Олимпиялық көктем" атты теңдессіз эпосы үшін берілген [40][41]

1920-шы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Басқа номинанттар Ақпарат қайнары
1920
Knut Hamsun.jpeg
Кнут Гамсун
(1859—1952)
Норвегия Норвегия
«Жер шырыны» атты монументті шығармасында норвегиялық шаруалардың, олардың Жермен ғасырлық байланысын және патриархарлық дәстүрлерге шыншылдығын айқын сипаттап бергені үшін берілген [42][43]
1921
Anatole France 1921.jpg
Анатоль Франс
(1844—1924)
Франция Франция
Жауқыттай жарқыраған әдеби шығаршалық жолындағы жетістіктері айқын өзіндік стильімен, терең гуманизммен, гальдік темпераментпен ерекшеленгені үшін берілген. [44][45]
1922
Jacinto Benavente.jpg
Хасинто Бенавенте-и-Мартинес
(1866—1954)
Испания Испания
Испан драмасын жалғастырудағы шеберлігі үшін берілген. [46][47]
1923
Yeats1923.jpg
Уильям Батлер Йейтс
(1865—1939)
Ирландия Ирландия
Ұлттық рухты көтере алатын шығармалар жазғаны үшін берілген. [48][49]
1924
Wladyslaw Reymont 1924.jpg
Владислав Реймонт
(1867—1925)
Польша Польша
"Еркектер" атты эспосы үшін берілген. [50][51]
1925
George Bernard Shaw 1925.jpg
Бернард Шоу
(1856—1950)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Идеализм мен гуманизммен айқындалған шығармашылығында сатираны кеңінен қолданғаны үшін берілген. [52][53]
1926
Grazia Deledda 1926.jpg
Грация Деледда
(1871—1936)
Италия Италия
Өзінің поэзиялық шығармасында өзінің туып өскен аралын пластикалық анықтықпен сипаттап, адамның мәселелеріне ден қоя білгені үшін берілген. [54][55]
1927
Henri Bergson.jpg
Анри Бергсон
(1859—1941)
Франция Франция
Оның жарқын және өмірге құштарлықты арттыратын ойларын, ассқан шеберлікпен жазғаны үшін берілген. [56][57]
1928
Sigrid Undset 1928.jpg
Сигрид Унсет
(1882—1949)
Норвегия Норвегия
Ортағасырлық Скандинавияны ұмытпастай, анық сипаттағаны үшін берілген. [58][59]
1929
Thomas Mann 1929.jpg
Томас Манн
(1875—1955)
Германия Германия
Ең алдымен атаққа ие болған "Будденброки" романы үшін. Қазіргі кезде әлем классикасының атағына ие болған. [60][61]

1930-шы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Басқа номинанттар Ақпарат қайнары
1930
Sinclair Lewis 1930.jpg
Синклер Льюис
(1885—1951)
АҚШ АҚШ
Жаңа кейіпкерлер мен әңгімелерін сирек кездесетін сатира мен әзілмен үйлестіре білгендігі үшін берілген. [62][63]
1931
Erik Axel Karlfeldt 1931.jpg
Эрик Карлфельдт
(1864—1931)
Швеция Швеция
Поэзиясы үшін берілген. [64][65]
1932
John Galsworthy 1932.jpg
Джон Голсуорси
(1867—1933)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Форсайттар туралы дастаны» атты әңгімесін жазғаны үшін берілген. [66][67]
1933
Ivan Bunin 1933.jpg
Иван Алексеевич Бунин
(1870—1953)
Ресей Ресей империясы (эмиграция)
Орыс классикалық прозасын дамытудағы қосқан үлесі үшін берілген. [68][69]
1934
Luigi Pirandello 1934.jpg
Луиджи Пиранделло
(1867—1936)
Италия Италия
Драматургия мен сахна өнеріндегі ойлап тапқыштығы мен батылдығы үшін берілген. [70][71]
1935 Сыйлық берілмеді. [72]
1936
Eugene O'Neill 1936.jpg
Юджин О’Нил
(1888—1953)
АҚШ АҚШ
Трагедия жанрын тереңдетіп әрі жаңа жағынан көрсете білгені үшін берілген. [73][74]
1937
Roger Martin du Gard 1937.jpg
Роже Мартен дю Гар
(1881—1958)
Франция Франция
Заманына сай әлеуметтік жағдай мен кейіпкерлерді шыншылдықпен, айқын сипаттағаны үшін берілген. [75][76]
1938
Pearl Buck (Nobel).jpg
Перл Бак
(1892—1973)
АҚШ АҚШ
Қытай шаруаларының эпикалық өмірін жан-жақты етіп сипаттап, биографиялық жауһары үшін берілген. [77][78]
1939
Frans Eemil Sillanpää 1939.jpg
Франс Силланпяя
(1888—1964)
Финляндия Финляндия
Фин шаруаларының тұрмыс-тіршілігін тереңдетіп түсіндіріп, олардың табиғатпен жақын байланысын сипаттағаны үшін берілген. [79][80]

1940-шы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Басқа номинанттар Ақпарат қайнары
1940 Сыйлық берілмеді. [81]
1941 Сыйлық берілмеді. [82]
1942 Сыйлық берілмеді. [83]
1943 Сыйлық берілмеді. [84]
1944
Johannes Vilhelm Jensen 1944.jpg
Вильхельм Йенсен
(1873—1950)
Дания Дания
Поэмалық сөз қорының байлығы мен ерекше күші үшін, қиялдау үйлесімі мен зияткер білімқұмарлылығы үшін және өзіндік шығармашылық стильі болғандығы үшін берілген. [85][86]
1945
Gabriela Mistral 1945.jpg
Габриэла Мистраль
(1889—1957)
Чили Чили
Барлық Латын Америкасына адам мұратының символына айналып, шығармаларының шыншылдық сезімі үшін берілген. [87][88]
1946
Hermann Hesse 1946.jpg
Герман Гессе
(1877—1962)
Швейцария Швейцария
Гуманизмде байқалатын классикалық мұратқа ие шығармалары үшін берілген. [89][90]
1947
André Gide 1947.jpg
Андре Жид
(1869—1951)
Франция Франция
Терең және көркем ойға толы шығармаларында, адам дауларын батыл махаббат мен терең психологиялық енуін айқын көрсете білгені үшін берілген. [91][92]
1948
Thomas Stearns Eliot by Lady Ottoline Morrell (1934).jpg
Томас Элиот
(1888—1965)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Заман талаптарына сай жаңашылдылықтарды жаза білгені үшін берілген. [93][94]
1949
Carl Van Vechten - William Faulkner.jpg
Уильям Фолкнер
(1897—1962)
АҚШ АҚШ
Заман талаптарына сай Америкалық романның дамуына қосқан үлесі үшін берілген. [95][96]

1950-ші[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Басқа номинанттар Ақпарат қайнары
1950
Russell1907-2.jpg
Бертран Рассел
(1872—1970)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Рационализм мен гуманизмнің кеіпкері бола алғаны үшін берілген премия. [97][98]
1951
Lagerkvist.jpg
Пер Лагерквист
(1891—1974)
Швеция Швеция
Көркем әдебиетте көрсеткен табандылығы мен сотталған ақынның тәуелсіздігі, әрдайым табылмайтын сұрақтарға жауап ізегені үшін берілген. [99][100]
1952
François Mauriac 1952.jpg
Франсуа Мориак
(1885—1970)
Франция Франция
Өз романдарында адамның келбетін драмалық тәілдермен сипаттағаны үшін берілген. [101][102]
1953
Churchill HU 90973.jpg
Уинстон Черчилль
(1874—1965)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Адам құндылықтарын бірінші орынға қоя отырып, ораторлық шеберлігінің шыңына шыға білгені үшін берілген. [103][104]
1954
Ernest Hemingway 1950 crop.jpg
Эрнест Хемингуэй
(1899—1961)
АҚШ АҚШ
"Теңіз және шал" секілді повестьттерді жазудағы өзіндік ерекшеліктері үшін берілген. [105][106]
1955
Halldór Kiljan Laxness 1955.jpg
Халлдор Лакснесс
(1902—1998)
Исландия Исландия
Шығармаларындағы эпостық күштің және Исландияның өнеріне қосқан үлесі үшін берілген. [107][108]
1956
JRJimenez.JPG
Хуан Хименес
(1881—1958)
Испания Испания
Испан поэзиясындағы лирикалық поэзияны дамытқаны үшін берілген. [109][110]
1957
Albert Camus, gagnant de prix Nobel, portrait en buste, posé au bureau, faisant face à gauche, cigarette de tabagisme.jpg
Альбер Камю
(1913—1960)
Франция Франция
Адамның ар-ожданын алдыға қоя отырып, әдебиет саласына енгізген үлкен үлесі үшін берілген. [111][112]
1958
[[Сурет:|100px]]
Борис Пастернак
(1890—1960)
КСРО КСРО
Заманына сай лирикалық поэзияны дамытып, ұлы орыс мәдениет жалғастырғаны үшін берілген. [113][114]
1959
Salvatore Quasimodo 1959.jpg
Сальваторе Квазимодо
(1901—1968)
Италия Италия
Қазіргі заманның трагедиялық жақтарын өз поэзиясында ашып көрсете алғаны үшін берілген. [115][116]

1960-ші[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1960
Saint-John Perse 1960.jpg
Сен-Жон Перс
(1887—1975)
Франция Франция
Рухының көтеріңкілігі мен тілінің бейнелілігі, поэзиясында айқын келбетін көрсеткені үшін берілген. [117][118]
1961
[[Сурет:|136px]]
Иво Андрич
(1892—1975)
Югославия Югославия
Өз мемлекетінің тарихында болған қиыншылықтарды және адамдар арасындағы қарым-қатынасты толықтай ашып білудегі дастан жазу талантын пайдаланғаны үшін берілген. [119][120]
1962
JohnSteinbeck crop.JPG
Джон Стейнбек
(1902—1968)
АҚШ АҚШ
Шыншылдық пен ақындық талабының әзіл мен әлеуметтік шыншылдықпен үйлесім тапқаны үшін берілген. [121][122]
1963
Giorgos Seferis 1963.jpg
Йоргос Сеферис
(1900—1971)
Грекия Грекия
Ежелгі эллиндер әлеміне табынушылық етіп, үздік лирикалық шығармалары үшін берілген. [123][124]
1964
Jean-Paul Sartre FP.JPG
Жан-Поль Сартр
(1905—1980)
Франция Франция
Заман талабына сай жан мен тән бостандығын пайдалана отырып, шығармашылықтың шындық тұстарын іздегені үшін берілген. [125][126]
1965
Михаил Александрович Шолохов.jpg
Михаил Александрович Шолохов
(1905—1984)
КСРО КСРО
Көркемдік шеберлігі мен эпостың мүмкіндіктерін падалана отырып, Ресейдің қиын-қыстау кезеңдеріндегі дон қазандықтарының тұрмысын сипаттағаны үшін берілген. [127][128]
1966
Agnon.jpg
Шмуэль Йосеф Агнон
(1888—1970)
Израиль Израиль
Баяндаудың терең өнері мен еврей халқын сипаттағаны үшін берілген. [129][130]
Nelly Sachs 1966.jpg
Нелли Закс
(1891—1970)
Швеция Швеция
Үздік лирикалық және драмалық шығармаларында еврей халқының тұрмысын сипаттағаны үшін берілген. [131][132]
1967
MiguelAngelAsturias.JPG
Мигель Анхель Астуриас
(1899—1974)
Гватемала Гватемала
Латын Америкасының үндістерінің салт-дәстүрлеріне деген қызығушылығын шығармаларында ерекшелегені үшін берілген. [133][134]
1968
Yasunari Kawabata 1951.jpg
Ясунари Кавабата
(1899—1972)
Жапония Жапония
Жапон сана-сезімін жазушылық шеберлігімен жеткіздіре білгені үшін берілген. [135][136]
1969
Samuel Beckett, Pic, 1.jpg
Сэмюэл Беккет
(1906—1989)
Ирландия Ирландия
Проза мен драматургиядағы жаңашылдықтары мен жаңа әлемнің трагизмін ерекше триумфпен сипаттағаны үшін берілген. [137][138]

1970-ші[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1970
Alexander Solzhenitsyn in Moscow, December 1998.jpg
Александр Солженицын
(1918—2008)
КСРО КСРО
Орыс әдебиетінің салт-дәстүрін ұстануда ұстанымын жоғалтпағаны үшін беріледі. [139][140]
1971
Pablo Neruda.jpg
Пабло Неруда
(1904—1973)
Чили Чили
Толықтай бір континентті өзінің тылсым әдебиетімен баурап алғаны үшін берілген. [141][142]
1972
Bundesarchiv B 145 Bild-F062164-0004, Bonn, Heinrich Böll.jpg
Генрих Бёлль
(1917—1985)
Германия Германия
Орыс әдебиетін қалыптастыруда оны қайта жаңғыртып, шығармаларындағы кейіпкерлерін асқан шеберлікпен сипаттай білгені үшін берілген. [143][144]
1973
Patrick White 1973.jpg
Патрик Уайт
(1912—1990)
Аустралия Аустралия
Психологиялық және әділділік қасиеттрін шыңдай түсіп, жаңа әдеби құрдық ашқаны үшін берілген. [145][146]
1974
Eyvind.JPG
Эйвинд Юнсон
(1900—1976)
Швеция Швеция
Бостандықты аңсай отырып жазған повестьттері үшін берілген. [147][148]
20120807084529!Martinson, Harry i VJ 1943.jpg
Харри Мартинсон
(1904—1978)
Швеция Швеция
Барлығы қамтылған шығармашылығы үшін, шығармашылығында бір тамшы шықтан бастап күллі ғарыш қамтылған. [149][150]
1975
Eugenio Montale.jpg
Эудженио Монтале
(1896—1981)
Италия Италия
Поэзия әлемінде өмірге деген көзқарасының ешбір қиялсыз әрі фантастикасыз болғаны үшін берілген. [151][152]
1976
[[Сурет:|183px]]
Сол Беллоу
(1915—2005)
АҚШ АҚШ
Өзінің шығармашылығында кездесетін жаңа мәдениеттің сараптамасы мен адамгершілгі үшін берілген. [153][154]
1977
Vicente Aleixandre.jpg
Висенте Алейсандре
(1898—1984)
Испания Испания
Ақындық шығармашылығында екінші дүниежүзілік соғыстың Испан еліне әсерін, адамды кейіптеу кезеңіндегі оны ғарышпен салыстырғаны үшін берілген. [155][156]
1978
Isaac Bashevis Singer (upright) crop.jpg
Исаак Башевис-Зингер
(1904—1991)
АҚШ АҚШ
Шығармаларында тамырымен бірге поль-еврей мәдениетіне толы дәстүрлерді қамти отырып, ұмытылып кеткен сұрақтарды қайта қозғағаны үшін берілген. [157][158]
1979
Odysseas Elytis 1974.jpg
Одисеас Элитис
(1911—1996)
Грекия Грекия
Ақындық шығармашылығында грек дәстүрлерін сақтай отырып, Грекия тұрғындарының тәуелсіздік пен бостандыққа барар жолындағы күресін сипаттағаны үшін берілген. [159][160]

1980-ші[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1980
Czesław Miłosz 2011(Lt, detail).jpg
Чеслав Милош
(1911—2004)
Польша Польша, АҚШ АҚШ
Батыл көріпкелдік қақтығыстар арқылы алауыздық әлемінде адам осалдығын анықтап бергені үшін [161][162]
1981 Элиас Канетти
(1905—1994)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Адам ар-ожданының мәнін жарықтандырып, әдебиетке қосқан үлкен үлесі үшін [163][164]
1982
Gala Ianugural 031.jpg
Габриэль Гарсиа Маркес
(1927—2014)
Колумбия Колумбия
Бүкіл құрлықтың жанжалға толы өмірін көрсеткен, қиял және шындық аралас келетін романдары мен әңгімелері үшін [165][166]
1983 Уильям Голдинг
(1911—1993)
Ұлыбритания Ұлыбритания
Адам табиғаты мен зұлымдық мәселенің мәні жататын романдарында, барлық тіршілік үшін күрес идеясы біріктіргені үшін [167][168]
1984
Jaroslav Seifert 1931.jpg
Ярослав Сейферт
(1901—1986)
Чехословакия Чехословакия
Балғындығымен, сезімталдығымен және бай қиялмен, адамның әмбебап тұстарын бейнелеумен және рух тәуелсіздігін ерекшелеп көрсететін поэзиясы үшін [169][170]
1985 Клод Симон
(1913—2005)
Франция Франция
Жұмыстарында көркем бастамалар мен ақындықты ұштастыра білгені үшін [171][172]
1986
Soyinka, Wole (1934).jpg
Воле Шойинка
(1934)
Нигерия Нигерия
Үлкен мәдени перспективалық театр құрғаны және поэзия үшін [173][174]
1987
Joseph Brodsky 1988.jpg
Иосиф Бродский
(1940—1996)
АҚШ АҚШ
Жан-жақты жұмыс, ой және пассифлора поэзиясын нығайтудағы ашықтығы үшін [175][176]
1988
Necip Mahfuz.jpg
Нагиб Махфуз
(1911—2006)
Мысыр Египет
Бүкіл адамзатқа маңызы бар араб тарихындағы реализм және бай реңкі үшін [177][178]
1989
Gaspar Sánchez Salas y Camilo José Cela.jpg
Камило Села
(1916—2002)
Испания Испания
Әсерлі симпатикалық және адам әлсіздігін мәнерлі және қуатты сипаттайтын проза үшін [179][180]

1990-шы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жыл Суреті Ел[1], лауреат Марапаттау негіздемесі Ақпарат қайнары
1990
Paz0.jpg
Октавио Пас
(1914—1998)
Мексика Мексика
Кешенді өнім үшін сезімтал барлау және гуманистік тұтастығын белгіленген ақ ниеттілікті жан-жақты шығармалары үшін [181][182]
1991
Nadine Gordimer 01.JPG
Надин Гордимер
(1923—2014)
Оңтүстік Африка Республикасы ОАР
Оның адамзатқа орасан зор пайдасын әкелген тамаша эпосы үшін [183][184]
1992
Derek Walcott.jpg
Дерек Уолкотт
(1930)
Сент-Люсия Сент-Люсия
Оның мәдениетке берілгендіктен туындайтын әр алуандығы мен тарихылығы жарқын поэзиясы үшін [185][186]
1993
Toni Morrison 2008-2.jpg
Тони Моррисон
(1931)
АҚШ АҚШ
Оның американдық шындықтың маңызды аспектісін жандандырған арманға толы поэзиясы мен романдары үшін [187][188]
1994
K oe.jpg
Кэндзабуро Оэ
(1935)
Жапония Жапония
Оның ақындық күш арқылы шындық және миф үйлестіретін елесті әлемді құрып, бүгін адамға дабыл ретінде суреттеп ұсынғаны үшін [189][190]
1995
Seamus Heaney 2004.jpg
Шеймас Хини
(1939—2013)
Ирландия Ирландия
Бізге өткенді жандандыратын ғажайып аптаның беретін поэзиясындағы лирикалық сұлулыққа және этикалық тереңдігі үшін [191][192]
1996
Wisława Szymborska 2009.10.23 (1).jpg
Вислава Шимборская
(1923—2012)
Польша Польша
Барынша дәлдікпен адам шынайылық тұрғысынан тарихи және биологиялық құбылыстарын сипаттайтын поэзиясы үшін [193][194]
1997
Dario Fo portrait.jpg
Дарио Фо
(1926)
Италия Италия
Ол ортағасырлық шуттердің мұрагерлікке ала отырып, күш пен билікті айыпталушы және езілгендердің абыройын қорғаушы болғаны үшін [195][196]
1998
JSJoseSaramago.jpg
Жозе Сарамаго
(1922—2010)
Португалия Португалия
Қиял, жанашырлық пен ирония қолдау тапқан нақыл сөздерді пайдалана отырып, иллюзиялық шындықты түсінуге мүмкіндік беретін жұмыстары үшін [197][198]
1999