Өлшеу техникасы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Өлшеу техникасы – ғылым мен техниканың нысандардың күйі және оларды сипаттайтын шамалар туралы мәлімет алуды зерттейтін саласы. Б.з.б.-ақ адамдар салмақ, жер, уақыт және кейбір астрономиялық өлшеулерді кеңінен қолданды. 15 ғасырға дейін өлшеу техникасы математика ғылымымен тығыз байланыста болды. 16 – 18 ғасырларда жаратылыстану ғылымдарының қауырт дамуы ғылыми зерттеулерге арналған өлшеу техникасын жетілдірумен қатар жүрді. 18 ғасырдың соңы мен 19 ғасырдың басында бу қозғалтқыштарының кең тарала бастауы мен машина жасаудың өркендеуі әр түрлі тетіктердің жасалу дәлдігіне қойылатын талаптарды арттырды. Бұл жайт өндірістік өлшеу техникасын дамытты. 19 ғасырда өлшеу техникасының және метрологияның негіздері қаланды. Ғылым мен өндірістегі өлшеулердің бірлігін қамтамасыз ететін өлшеуіштердің метрлік жүйесі тарала бастады. 20 ғасырдың басында кез келген шаманы (механикалық, оптикалық, жылулық, химиялық, т.б.) өлшеуге мүмкіндік беретін электрлік және электрондық аспаптар пайда болды. Өлшеудің радиоөлшеу, спектрометрия, т.б. жаңа салалары туды. Аспаптар жасау өндірісі пайда болды. Өлшеу техникасынан ақпарат қабылдау, түрлендіру және кейбір процестерді автоматты басқару мәселелерімен шұғылданатын кибернетика ғылымы туды. Өлшеу техникасы пайдалану мақсаты мен өлшенетін шамалардың түріне байланысты ұзындық және бұрыштық өлшеу; механикалық, оптикалық, дыбыстық, физикалық-химиялық өлшеу; электрондық және магнитттік өлшеу; радиоөлшеу; жиілік және уақыт өлшеу; сәуле өлшеу техникалары болып бөлінеді; қысқышы Метрология.

[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. "Қазақ Энциклопедиясы"