Өнім айырбасы

Өнім айырбасы–

1. өзі қалаған қажетті өнімді біреуден басқа бір өнімге айырбастап алу;
2. қоғамдық өндірістің өнім (тауар) өндіру (қызметтер көрсету) үдерісін бөліске салумен және тұтынумен байланыстыратын сатысы;
3. өндіру – бөлісу – айырбастау – тұтыну айналымының құрамдас бөлігі.

Тауар өндірісінде Өнім айырбасы ақша арқылы орындалып, айырбас маркетингінің ең маңызды ұғымы болып табылады. Өнімді айырбастау барысында игіліктерді өндіру мен бөлу ұштастырылады. Өз кезегінде өнім айырбасы ұдайы өндіріс үдерісінің дербес кезеңі ретінде көрініс табады. Өнім айырбасының қажеттілігі қоғамдық еңбек бөлінісінен туындайды, оның сипаты мен айырбас түрлері өндіріс тәсілімен айқындалады. Осыған орай қоғамдағы өнім айырбасы қызметтерді тікелей айырбастау, өнімдерді айырбастау, тауарларды айырбастау, тауар айналымы, өнімдерді тікелей бөлісу түрлерінде көрініс табады, сонымен қатар бұлардың бір-бірімен ұштаса жүруі де мүмкін.

Айырбас жасау үшін қажетті шарттар:

1. кемінде екі тараптың болуы және олардың әрқайсысы басқа бір тарап үшін белгілі бір құндылық болып табылатын өнімге ие болуы;
2. әр тараптың басқа тараппен өздерінде бар өнімді бір-бірімен айырбастағысы келетіндігі;
3. келісуші тараптардың таңдау жасау еркіндігі, яғни айырбасқа келісу-келіспеу еркіндігі;
4. әр тараптың өз өнімін жеткізіп беру мүмкіндігінің болуы.

Дереккөздер