1945—1949 жылдардағы Германия

Германиядағы басқын аймақтары (1945—1949 жылдары)

Германияның Екінші дүниежүзілік соғысынан кейінгі туы (1945—1949 жылдары)

1945—1949 жылдардағы Германия немесе Германияны басып алу — Екінші дүниежүзілік соғыс (1939—1945) аяқталғаннан кейін Германияның Еуропада өмір сүру кезеңі (1939-1945 жж.), бұл кезеңде Германия аумағын КСРО, Ұлыбритания, АҚШ және Франция әскерлері басып алып, осы одақтас мемлекеттердің әскери әкімшіліктерінің бақылауында болды.

1945 жылы 8 (9) мамырда бұлтарыссыз әскери берілу актісіне қол қойылған кезде Германияда іс жүзінде азаматтық экономика болған жоқ, инфрақұрылымы жойылған, жеке толыққанды әкімшілігі болмады.

1945 жылы 6 маусымда Германия аумағын төрт басқын аймағына бөлу және елдегі бақылау механизмі туралы төрт одақтас мемлекеттің келісімдері жарияланды, осыған сәйкес Германияда жоғарғы билікті оның бұлтарыссыз берілудің негізгі талаптарын орындау кезінде кеңестік, британдық, америкалық және француздық бас қолбасшылар тиісті үкіметтердің нұсқауларына сәйкес әрқайсысы өз аймағында жасауы керек еді:

• шығыс басқын аймағы — кеңестік (кеңестік әскери әкімшілігінің бақылауында);
• солтүстік-батыс басқын аймағы — британдық
• оңтүстік-батыс басқын аймағы — америкалық
• батыс басқын аймағы — француздық

Бұл экономиканы қалпына келтірудің ғана емес, өткенді қайта қарастырудың, жаңа өмір салтын қалыптастырудың жылдары болды.

Германиядағы осы жағдай екі неміс мемлекетінің – батысында ГФР (1949 жылы 23 мамыр) және Германияның шығысында ГДР (1949 жылы 7 қазан) құрылуымен аяқталды.

Германияны басып алған әскерлер Германияны азат етушілер емес, ресми жеңімпаздар мәртебесінде пәтерлерге орналастырылды. Қолбасшылық шығарған бұйрықтар кез келген нысанда өзара байланыстарды болдырмау үшін әскерлерді оқшаулауға бағытталған. Алайда, сарбаздар бірнеше рет тыйым салынғанына қарамастан, оларды айналып өтудің жолдарын тапты.

Алғышарты

Гитлерге қарсы коалициядағы одақтастар 1941 жылы Ньюфаундленд жағалауындағы Аргентина шығанағында орналасқан крейсердің бортында АҚШ президенті Франклин Рузвельт өз атынан және Ұлыбритания премьер-министрі Уинстон Черчиллдің атынан сол жылдың 14 тамызында Атлантикалық хартия жасалған кезде соғыстан кейінгі бейбітшілік мен Германияның тағдырын талқылауға кірісті. Хартияның мазмұны Ұлыбритания мен Америка Құрама Штаттарының нацизмге қарсы ортақ күресте және одан кейін Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін АҚШ президенті Вудро Вильсон тұжырымдаған ұлттың өзін-өзі еркін анықтауы мен жалпымемлекеттік қауіпсіздік жүйесін құру қағидаларын жалғастыратын сегіз қағида (479-бет) бойынша бейбітшілік орнатудағы тығыз ынтымақтастық туралы келісімге дейін тұжырымдалды.