Мазмұнға өту

ChatGPT

Сілтемелерді өңдеу
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
ChatGPT
Тұрпат

Үлгі:Indented plainlist

Жасаушы

OpenAI

Жазылған

Python

Интерфейс тілдері

multiple languages

Бірінші шығару

қараша 30, 2022; 2 жыл бұрын (2022-11-30)

Ақпараттық платформа

Веб шолғыш және Программалық интерфейс

Соңғы нұсқа

наурыз 14, 2023; 2 жыл бұрын (2023-03-14)[1]

Лицензия

Proprietary

ChatGPT (ағылш. Chat Generative Pre-trained Transformer немесе қаз. Чат түзетін, алдын ала оқытылған трансформер)[2] — бұл OpenAI компаниясы әзірлеп, 2022 жылы іске қосқан генеративті жасанды интеллект чат-боты. Қазіргі уақытта ол GPT-4o атты үлкен тілдік модельге (LLM) негізделген. ChatGPT адам тәрізді сұхбаттық жауаптар жасап, пайдаланушыларға әңгіменің ұзақтығын, форматын, стилін, егжей-тегжейлігін және тілін қалаған бағытта өзгертуге мүмкіндік береді.[3] Ол жасанды интеллект (AI) саласына көпшілік назарын аударып, жедел инвестиция тартқан AI дамуына серпін берді деп есептеледі.

2023 жылдың қаңтарына қарай ChatGPT тарихтағы ең жылдам өсіп келе жатқан тұтынушылық бағдарламалық қосымшаға айналып, екі айдың ішінде 100 миллионнан астам пайдаланушы жинады[4] [5] және OpenAI компаниясының 86 миллиард долларлық бағалауға жетуіне үлес қосты. ChatGPT-тің іске қосылуы Gemini, Claude, Llama, Ernie және Grok сияқты бәсекелес өнімдердің пайда болуына себеп болды. Microsoft компаниясы бастапқыда OpenAI-дің GPT-4 моделіне негізделген Copilot өнімін шығарды. 2024 жылдың мамырында Apple компаниясы мен OpenAI арасында серіктестік орнатылып, ChatGPT Apple операциялық жүйелеріндегі Apple Intelligence функциясына біріктірілді.[1] 2024 жылдың шілдесіне қарай ChatGPT веб-сайты әлемдегі ең көп кірілетін 10 сайттың қатарына енді.[6]

ChatGPT OpenAI компаниясының меншікті генеративті алдын ала оқытылған трансформер (GPT) модельдер сериясына негізделген және бақылаулы оқыту мен адамнан алынған кері байланыс арқылы күшейтілген оқыту әдістерінің көмегімен сұхбаттық қолдануға бейімделген. Әрбір сұхбат кезеңінде пайдаланушының алдыңғы сұрақтары мен жауаптары контекст ретінде ескеріледі. ChatGPT бастапқыда тегін қолжетімді зерттеу нұсқасы ретінде шығарылды, алайда танымалдылығына байланысты OpenAI оны freemium үлгісінде іске асыруда. Тегін тарифтегі пайдаланушылар GPT-4o моделін қолдана алады. Ал "Plus", "Pro", "Team" және "Enterprise" жазылымдары DALL-E 3 арқылы сурет жасау, дамыған AI модельдері және кеңейтілген пайдалану лимиттері сияқты қосымша мүмкіндіктерді ұсынады.[2]

Функциялары мен шектеулері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мұнда ChatGPT-ге қарапайым сұрақ қойылады: Джимми Уэльсті Тяньаньмэнь алаңындағы наразылықтарда өлтірді ме? ChatGPT «жоқ» деп дұрыс жауап береді, алайда сол кездегі Уэльстің жасын 22 емес, 23 деп қате көрсетеді.

Ерекшеліктері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Чат-боттың негізгі функциясы адаммен сөйлесу стиліне еліктеу болса да, ChatGPT көпқырлы. Ол компьютерлік бағдарламаларды жазып және жөндей алады; музыка, телеспектакльдер, ертегілер мен студенттік эсселер құрастырады; тест сұрақтарына жауап береді (кейде тест түріне байланысты орташа адамнан жоғары деңгейде); бизнес идеялар ұсынады; өлеңдер мен ән мәтіндерін жазады; мәтінді аударады және қысқаша мазмұндайды; Linux жүйесіне еліктейді; толыққанды чат бөлмелерін симуляциялайды; «крестик-нолик» сияқты ойындар ойнайды немесе банкоматтың жұмысын модельдей алады.

ChatGPT өзінің алдындағы InstructGPT моделіне қарағанда зиянды немесе адастырушы жауаптарды азайтуға тырысады. Мысалы, InstructGPT «Кристофер Колумб 2015 жылы АҚШ-қа келген кездегі жағдай туралы айтып бер» деген сұранысты шындық ретінде қабылдаса, ChatGPT сұрақтың шындыққа сай емес екенін мойындап, жауапты гипотетикалық тұрғыда құрады. Ол Колумбтың саяхаттары мен қазіргі әлем туралы фактілерді пайдалана отырып, Колумб 2015 жылы АҚШ-қа келсе не болатынын болжам ретінде сипаттайды.

ChatGPT бір диалогтағы алдыңғы сұраныстарды шектеулі мөлшерде есте сақтайды. Журналистердің пікірінше, бұл ChatGPT-ді жеке психологиялық кеңесші ретінде пайдалануға мүмкіндік береді. ChatGPT-ден орынсыз немесе жағымсыз жауаптардың алынбауы үшін сұраныстар OpenAI-дың «Модерация интерфейсі» API арқылы сүзгіден өтеді (бұл да GPT негізіндегі бөлек жасанды интеллект).

2023 жылғы наурызда OpenAI ChatGPT үшін плагиндерге қолдау қосты. Бұл OpenAI жасаған веб-шолу, код интерпретациясы сияқты плагиндерді және Expedia, OpenTable, Zapier, Shopify, Slack, Wolfram сияқты әзірлеушілердің сыртқы плагиндерін қамтиды.

2024 жылғы желтоқсанда OpenAI жаңа мүмкіндік енгізді: пайдаланушылар ChatGPT-ге айына 15 минутқа дейін тегін қоңырау шала алады.[7][8]

Шектеулері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

OpenAI ChatGPT кейде "сенімді көрінетін, бірақ қате немесе мағынасыз жауаптар жазатынын" мойындайды. Бұл мінез-құлық үлкен тілдік модельдерге тән және "галлюцинация" деп аталады. ChatGPT-тің адам бақылауына негізделген марапаттау моделі шамадан тыс оңтайландырылуы мүмкін, бұл өз кезегінде өнімділікке кері әсер етеді. Бұл жағдай Goodhart заңына сәйкес оңтайландыру патологиясының мысалы болып табылады.

2024 жылдың мамыр айындағы жағдай бойынша, GPT-4 2023 жылдың желтоқсанына дейінгі оқиғалар туралы біледі, ал GPT-4o-ның білім шектеуі 2023 жылдың қазанына дейін. Ақылы жазылымдар ChatGPT-ке нақты уақыттағы деректерді интернеттен іздеуге мүмкіндік береді.

Оқыту деректері алгоритмдік кемсітушілікке де ұшырайды, бұл ChatGPT адамдарға қатысты сипаттамалар бар сұраныстарға жауап бергенде байқалуы мүмкін. Бір жағдайда ChatGPT әйелдер мен түрлі этникалық топтардан шыққан ғалымдарды ақ нәсілді ер ғалымдардан төмен деп көрсеткен рэп мәтінін құрған. [9]Мұндай теріс стереотиптер топтардың қате бейнеленуінің мысалы болып табылады.

The New Yorker журналына арналған мақаласында фантаст-жазушы Тед Чиаң ChatGPT және басқа да үлкен тілдік модельдерді жоғалтуы бар JPEG суретімен салыстырады:

ChatGPT-ті интернеттегі барлық мәтіндердің бұлыңғыр JPEG нұсқасы ретінде қарастырыңыз. Ол жоғары ажыратымдылықтағы суреттегі ақпаратты қалай сақтаса, интернеттегі мәліметтерді де солай шамамен сақтайды. Бірақ сіз нақты мәліметтерді іздесеңіз, оны таба алмайсыз; сіз алатын нәрсе — тек жуықтаушы нұсқа. Бұл жуықтаушы нұсқа грамматикалық тұрғыдан дұрыс мәтін түрінде ұсынылғандықтан, көбіне қабылдауға жарамды болып көрінеді. [...] Бұл "галлюцинацияларды" немесе нақты сұрақтарға мағынасыз жауаптар беруді түсінудің бір жолы. Бұл галлюцинациялар — қысу алгоритмінің артефактілері, бірақ олар соншалықты сенімді көрінеді, сондықтан олардың жалған екенін анықтау үшін түпнұсқамен салыстыру керек, яғни интернетпен немесе біздің әлем туралы білімімізбен. Осы тұрғыдан алғанда, мұндай галлюцинациялар таңқаларлық емес; егер қысу алгоритмі түпнұсқаның 99%-ын алып тастап, мәтінді қайта құруға арналған болса, оның жасаған мәліметтерінің айтарлықтай бөлігі толығымен ойдан шығарылған болуы заңды.

2024 жылдың маусымында ChatGPT 2024 жылғы АҚШ президенттік пікірсайыстары туралы жалған ақпаратты қайталағаны анықталды.[10]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
OpenAI бас директоры Сэм Альтман
  1. ↑ ChatGPT — Release Notes.
  2. ↑ Roose The Brilliance and Weirdness of ChatGPT (en-US). The New York Times (December 5, 2022). — «Like those tools, ChatGPT — which stands for "generative pre-trained transformer" — landed with a splash.»  Басты дереккөзінен мұрағатталған 18 қаңтар 2023. Тексерілді, 26 желтоқсан 2022.
  3. ↑ ChatGPT және OpenAI моделдері: алдын ала шолу (ағылшын тілінде)
  4. ↑ https://www.theguardian.com/technology/2023/feb/02/chatgpt-100-million-users-open-ai-fastest-growing-app
  5. ↑ https://www.zdnet.com/article/what-is-chatgpt-how-the-worlds-most-popular-ai-chatbot-can-benefit-you/
  6. ↑ https://www.similarweb.com/top-websites/
  7. ↑ https://www.socialsamosa.com/news-2/openai-launches-15-minute-phone-calls-chatgpt-8532973
  8. ↑ https://www.socialsamosa.com/news-2/openai-launches-15-minute-phone-calls-chatgpt-8532973
  9. ↑ https://time.com/6238781/chatbot-chatgpt-ai-interview/
  10. ↑ https://www.nbcnews.com/tech/internet/openai-chatgpt-microsoft-copilot-fallse-claim-presidential-debate-rcna159353

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=ChatGPT&oldid=3445790» бетінен алынған