Аннапурна

Аннапурна - Гималай тауындағы биік шыңдар. Непалдың орталығында орналасқан тау тізбектерінен тұрады. Аннапурна Покхара тау тізбектерінің солтүстігінде батыстан шығысқа қарай созылып жатыр. Жанартау ошағы оңтүстігінде Аннапурнадан - 7219 м, Гангтан - 7647 м, Гангапурнадан - 7455 м, III Аннапурнадан - 7555 м, IV Аннапурнадан - 7525 м және II Аннапурнадан - 7925 м қашықтықта орналасқан. Аннапурна Гималай тау тізбектеріндегі Непалдың күріш қоймасы ретінде де белгілі. Аннапурна - Гималай ірі тау массивіне жатады. Ол ең биік таулардың тізімінде оныншы орынға ие. 1950 жылы Аннапурна алғаш рет әлемдегі биіктігі 8000 м-лік таулардың қатарына енгізілді. Аннапурна - санскрит атауы, мағынасы «асыраушы құдай» дегенді білдіреді. Аннапурнаның оңтүстік беткейіндегі базалық лагерь «Аннапурна пана орны» деген атпен белгілі. Аннапурна тауының батыс және солтүстік- батыс шатқалдарында мұздықтар ағады. Жорық жолы тау қыраттарының баурайында орналасқан. Аннапурнаның оңтүстік беткейі әлемдегі ең ірі әрі тік беткейлердің бірі болып саналады. Беткейдің өлшемі мен құрылысы ерекше. Аннапурна аймағы Кали Гандаки өзенінің Гималайды қиып өтетін тұсында, үлкен шатқалдың шығысында орналасқан. Таудың оңтүстік беткейі Эверест тауының оңтүстік-батыс беткейімен салыстырғанда 914 м-ге биік. Аннапурна ең биік таулардың тізімінде оныншы орынға ие. Аннапурна Гималайдағы биіктігі 8000 м шыңдар арасындағы ең алғаш танылған шың болып табылады.

Аннапурна жотасының басты шыңдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шыңдар	Биіктігі, м	Координаталары	Алғашқы бағындыру
Аннапурна I (Негізгі)	8091	28°35′42″ с. е. 83°49′08″ ш. б. / 28.59500° с. е. 83.81889° ш. б. / 28.59500; 83.81889 (Аннапурна I) ^(G) ^(O) ^(Я)	1950 жыл, француз альпинистері Морис Эрцог және Луи Лашеналь
Аннапурна II	7937	28°32′20″ с. е. 84°08′13″ ш. б. / 28.53889° с. е. 84.13694° ш. б. / 28.53889; 84.13694 (Аннапурна II) ^(G) ^(O) ^(Я)	1960 жыл, Джимми Робертс бастаған британ-үнді-непал тобы, шыңды Ричард Грант, Крис Бонингтон және Шерпа Анг Ньима бағындырды
Аннапурна III	7555	28°35′06″ с. е. 83°59′27″ ш. б. / 28.58500° с. е. 83.99083° ш. б. / 28.58500; 83.99083 (Аннапурна III) ^(G) ^(O) ^(Я)	1961 жыл, үнділік топ: Мохан Коли, Сонам Джиасто және Сонам Гирми
Аннапурна IV	7525	28°32′20″ с. е. 84°05′13″ ш. б. / 28.53889° с. е. 84.08694° ш. б. / 28.53889; 84.08694 (Аннапурна IV) ^(G) ^(O) ^(Я)	1955 жыл, Хайнц Стейнмец, Харальд Биллер и Юрген Велленкамп атты неміс альпинистері
Гангапурна	7455	28°36′21″ с. е. 83°57′54″ ш. б. / 28.60583° с. е. 83.96500° ш. б. / 28.60583; 83.96500 (Гангапурна) ^(G) ^(O) ^(Я)	1965 жыл, Гунтера Хаузера басқарған неміс тобы, 11 адам шыңға шықты
Оңтүстік Аннапурна	7219	28°31′04″ с. е. 83°48′21″ ш. б. / 28.51778° с. е. 83.80583° ш. б. / 28.51778; 83.80583 (Аннапурна Южная) ^(G) ^(O) ^(Я)	1964 жыл, жапон тобы, шыңды С. Юео и Мингма Церинг бағындырды
Тиличо (тау)	7134	28°41′04″ с. е. 83°48′16″ ш. б. / 28.68444° с. е. 83.80444° ш. б. / 28.68444; 83.80444 (Пик Тиличо) ^(G) ^(O) ^(Я)	1978 жыл, Эмануель Шмутц (Франция) экспедициясы
Нилгири	7061	28°41′21″ с. е. 83°44′48″ ш. б. / 28.68917° с. е. 83.74667° ш. б. / 28.68917; 83.74667 (Нилгири Северная) ^(G) ^(O) ^(Я)	1962 жыл, Нидерландтық Гималай экспедициясы, басшысы — Лионель Террэ
Мачапучаре	6993	28°29′52″ с. е. 83°56′47″ ш. б. / 28.49778° с. е. 83.94639° ш. б. / 28.49778; 83.94639 (Аннапурна Южная) ^(G) ^(O) ^(Я)	Әлі бағынбаған. Жергілікті тұрғындар бұл жерді олардың Шива құдайларының үйі деп есептеп, оған табынады. Бұған шығуға тиым салынған^[1]