Айқұлақ: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Жаңа бетте: АЙҚ¥ЛАҚ - ертедегі қазақ балаларының жылы мау- сымда, кебіне,жаздаойналатып дәстүрліойы ныныңа...
 
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
АЙҚ¥ЛАҚ - ертедегі қазақ балаларының жылы мау- сымда, кебіне,жаздаойналатып дәстүрліойы ныныңатауы. Кешке балалар жиналып бірін қасқыр, бірін қойшы, бірін итдеп атап, араларынан үш баланы шығарады. «Қасцыр» болған балаиыц скі шекесіне скі тақияны орамалмен маңдайынан орай тікірейтіп байлап, арқасына киім-кешек тығып томпайтып, бел in астынан буып, щасцырга» айналдырған соң балаларға жақындатпай, бір бүтаның тасасына жасырады. «Қойиіы» болатын балаға жыртық шапан, берік кигізіп, қолына бір таяқ беріп, «ит» болған баланы қасына сртіп, қойлардың жанына жатқызады. Бір топ бала «қоіі» болып топтасады, біраз бала «көгенделген цозы-лақ» болып қатарласып тұрады. Біраз уақыттан кейін «көгендегі қозы-лақтар» мен қорадағы «цойлар» дүр етіп үркеді, сол кезде «ит» үріп, щасцырмен» арсылдасып қалғанда, «цойшы» да айтақтап «цозы-лацты» айырып алады. Сөйтіп, «цасцыр» бірде алып кетіп, бірде қүр кетіп жүріп, әйтеуір сол «цойлардың» бэрін тауысады.
'''Айқұлақ''' - ертедегі қазақ балаларының жылы маусымда, көбіне,жазда ойналатып дәстүрлі ойынының атауы. Кешке балалар жиналып бірін [[қасқыр]], бірін [[қойшы]], бірін [[ит]] деп атап, араларынан үш баланы шығарады. «Қасқыр» болған баланың екі шекесіне екі тақияны орамалмен маңдайынан орай тікірейтіп байлап, арқасына киім-кешек тығып томпайтып, белiн астынан буып, қасқырға» айналдырған соң балаларға жақындатпай, бір бұтаның тасасына жасырады. «Қойшы» болатын балаға жыртық шапан, берік кигізіп, қолына бір таяқ беріп, «ит» болған баланы қасына ертіп, қойлардың жанына жатқызады. Бір топ бала «қой» болып топтасады, біраз бала «көгенделген қозы-лақ» болып қатарласып тұрады. Біраз уақыттан кейін «көгендегі қозы-лақтар» мен қорадағы «қойлар» дүр етіп үркеді, сол кезде «ит» үріп, қасқырмен» арсылдасып қалғанда, «қойшы» да айтақтап «қозы-лақты» айырып алады. Сөйтіп, «қасқыр» бірде алып кетіп, бірде құр кетіп жүріп, әйтеуір сол «қойлардың» бәрін тауысады.

Бұл ойын екінші басталғанда да сол бүрынгы тәртіп бойынша жалғасады. Ойынның маңызы - балаларды малсақ етіп баулуға бағытталды. Ойын кезінде тыйым салынған атауларды айтуға болмайды. Айталық, ойыншы- лар қасқыр атауын атамай бөрі, итцүс деп айтулары қажет. А. ойынының кейбір өңірде кездесетін атауы аюқүлщ.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref>
Бұл ойын екінші басталғанда да сол бұрынғы тәртіп бойынша жалғасады. Ойынның маңызы - балаларды малсақ етіп баулуға бағытталды. Ойын кезінде тыйым салынған атауларды айтуға болмайды. Айталық, ойыншылар қасқыр атауын атамай бөрі, итқұс деп айтулары қажет. Айқұлақ ойынының кейбір өңірде кездесетін атауы ''аюқұлақ''.<ref> Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2 </ref>


== Дереккөздер ==
== Дереккөздер ==

10:25, 2012 ж. тамыздың 3 кезіндегі нұсқа

Айқұлақ - ертедегі қазақ балаларының жылы маусымда, көбіне,жазда ойналатып дәстүрлі ойынының атауы. Кешке балалар жиналып бірін қасқыр, бірін қойшы, бірін ит деп атап, араларынан үш баланы шығарады. «Қасқыр» болған баланың екі шекесіне екі тақияны орамалмен маңдайынан орай тікірейтіп байлап, арқасына киім-кешек тығып томпайтып, белiн астынан буып, қасқырға» айналдырған соң балаларға жақындатпай, бір бұтаның тасасына жасырады. «Қойшы» болатын балаға жыртық шапан, берік кигізіп, қолына бір таяқ беріп, «ит» болған баланы қасына ертіп, қойлардың жанына жатқызады. Бір топ бала «қой» болып топтасады, біраз бала «көгенделген қозы-лақ» болып қатарласып тұрады. Біраз уақыттан кейін «көгендегі қозы-лақтар» мен қорадағы «қойлар» дүр етіп үркеді, сол кезде «ит» үріп, қасқырмен» арсылдасып қалғанда, «қойшы» да айтақтап «қозы-лақты» айырып алады. Сөйтіп, «қасқыр» бірде алып кетіп, бірде құр кетіп жүріп, әйтеуір сол «қойлардың» бәрін тауысады.

Бұл ойын екінші басталғанда да сол бұрынғы тәртіп бойынша жалғасады. Ойынның маңызы - балаларды малсақ етіп баулуға бағытталды. Ойын кезінде тыйым салынған атауларды айтуға болмайды. Айталық, ойыншылар қасқыр атауын атамай бөрі, итқұс деп айтулары қажет. Айқұлақ ойынының кейбір өңірде кездесетін атауы аюқұлақ.[1]

Дереккөздер

  1. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. - Алматы: DPS, 2011. - ISBN 978-601-7026-17-2