Дихан-Баба Әбілев

Дихан-Баба Әбілев (1907-2003) - Павлодар облысының Баянауыл ауданындағы Мойылдыбұлақта дүниеге келген.. Семей ауыл шаруашылығы техникумын, Алматыдағы Коммунистік Журналистер институтын (1937), Қазақ КСР Ғылым академиясының аспирантурасын (1948) тәмамдаған. 1927-1934 жылдары халық ағарту, басасөз қызметтерінде болған. Баянауыл аудандық "Ленин туы" газеті редактордың орынбасары, республикалық "Қазақ әдебиеті" газетінің жауапты хатшысы, Бас редактордың орныбасары, 1938-1939 жылдары Қазақстан жазушылар одағының төрағасы, 1961-1962 жылдары Көркем әдебиет баспасының Бас редакторы. 1942 жылдан 1946 жылға дейін Ұлы отан соғысына қатысқан. Алматы қаласы көшелерінің біріне есімі берілген.

Шығармашылығы

Тұңғыш өлеңі - "Қызыл әскерге" 1925 жылы Семейдегі "Қазақ тілі" газетінде жарияланған. Алғашқы шығармалары жинағының кейбірі мыналар: "Шалқыма" (поэма), "Бармақ" (поэма, 1937), "Қуат" ( поэма, 1940), "Мұңсыз Мәрия" ( поэма, 1940). Жауынгер ақынның "Москва түбінде" (1942), "Майданбек" (Өлең-роман, 1943), "Бибінұр" (1949), "Жұлдызды жігіт", "Дала солдаты" (1945), "Тұлға" (1948) өлеңдер жинақтары да осы тақырыпты өзек еткен. Соғыстан кейінгі бейбіт заманда ақын Риддер кеншілерінің өмірінен "Алтай жүрегі" атты өлең роман (1955) жазған. Оның С. Торайғыров өмірінен жазған "Ақын арманы" (1964), "Арман жолында" (1968), "Баянауыл баурайында" (1975) атты прозалық роман-тирлогиясы қалың жұртшылыққа кеңінен мәлім. Кезінде осы аталған сүбелі туындылардың бәрі дерлік орыс тіліне аударылған. Драматургия жанрында "Қарулас достар" (1948), "Майра" (1954), "Біржан сал мен ақын Сара" туындыларын жазған. Сондай-ақ қазақ тіліне орыс, украин, түрік, армян классиктерінің поэмаларын аударған.

Жетістіктері

Қызыл Жұлдыз,Еңбек Қызыл Ту, "Құрмет Белгісі" ордендерімен, көптеген медальдармен, Қазақ КСР Жоғарға Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған. Қазақстанның халық жазушысы.

Шығармалары

Таңдамалы өлеңдер. А., ҚМКӘБ, 1958; Шығармаларының екі томдығы А., "Жазушы", 1977, 1984, Махаббат құдіреті. Роман. А., "Жазушы", 1991; мелодия весны. Өлеңдер. А., "Жазушы", 1993; Өткен күнде белгі бар. Естеліктер. А., "Жазушы", 1997; Жолаушы өмір. Өлеңдер. А., "Жазушы", 2001

Дереккөздер