Исләм

Исләм — Ибраһим діндері деген ұясынан шыққан әлем діні.

Ағымда 1 миллиард 300 милионнан астам халқы ұстанып отырған деп саналады.

Тарихы

Исләм діні жазирату-л-араб деп аталатын осы күнгі Араб түбегінде дүниеге келді. Мұсылмандар Құран Кәрімді осы елдегі Құрайш тайпасынан шыққан Абдуллаһ ұлы Мұхаммед пайғамбарға Алла тағала қасиетті уахи етті деп санайды.

Мұсылмандар жаңа дін жаратылғаннан аз жылдардан соң Араб түбегінен шағындап шығып, осы күнгі Сүрия, Паластин, Ирақ жеріне жетті, Исләмды ту еткен араб қосындарының бір бөлігі Қызыл теңізден өтіп Мысырға табан тіреді, соңыра әрі қарай қазіргі Мағриб араб елдеріне де байрағын желбіретті. Либия, Тунисия, Әлжезаир, Мағрибия (Марокко) исләмге мойынсұнды.

711 ж.ы мағрибтық мұсылмандар жаңа дінді жалау етіп Атлант мұхиты мен Жерорта теңізі бөліп жатқан Жебелі-Тарық бұғазынан өтіп, Андалусияға (Испанияға) аяқ басты. Олар сондай-ақ Испания мен Франция арасындағы Пиреней тауларына да жетті. Кейінірек Ислам діні Солтүстік Африка ғана емес, Орталық Африканың да біраз жерлері мен елдеріне тарады.

Араб жасақтары тек Батысқа ғана емес, сондай-ақ осы күнгі Кіші Азия мен Кавказ тауларына да ат басын бұрды. Бірте-бірте жаңа дін Мауараннаһр деп аталған Орта Азиядағы түркілер өлкесіне де жетті. Бұқар мен Самарқан, Шаш (Ташкент) пен Отырар, Хорезм өлкесі де исләмды қабылдады.

Сөйтіп Ислам діні 9 — 10 ғ.10 ғғ. сұнниттік бағытта бірте-бірте түркілер әлемінде де нығая бастады. Әйтсе де қазақ жеріне түгел тарап, біржола орнығуына әлі де біраз уақыт қажет еді.

Негізгі қағидалары

Исламда бес парыз бар:

1. Аллаһтан басқа тәңір жоқ екендігіне және Мұхаммед (саллаллаһу алейһи уә сәлләм) Аллаһтың құлы әрі елшісі екендігіне куәлік беру;
2. Бес уақыт намаз оқу;
3. Зекет беру;
4. Шамасы жетсе, қажылыққа бару;
5. Рамазан айы бойы ораза тұту;

Ол парыздар мұсылманның мойнына бойжеткеннен бастап жүктеледі.