Перовскит: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш {{Суретсіз мақала}} үлгісін үстедім
ш wikify, replaced: Қазак → Қазақ using AWB
1-жол: 1-жол:
'''Перовскит''' — [[оксидтер класы|оксидтер класына]] жататын [[минерал]]. Химиялық формуласы: CaTiO<sub>3</sub>. [[Сингония|Сингониясы]] — текшелік, кристалдары текше, агрегаттары бүйрек тәрізді. Түсі — сарыдан қараға дейін, сызығы ақ, сұрғылт сары, жылтырлығы — алмастай, қаттылығы — 5,5—6, жіктілігі жетілген, меншікті салмағы — 3,97—4,04. [[Перовскит]] ультранегізді, негізді таужыныстарда, метасоматиттерде кездеседі.<ref> Қазак тілі терминдерінің салалык ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология—Алматы: «Мектеп» баспасы», 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
'''Перовскит''' — [[оксидтер класы]]на жататын [[минерал]]. Химиялық формуласы: CaTiO<sub>3</sub>. [[Сингония]]сы — текшелік, кристалдары текше, агрегаттары бүйрек тәрізді. Түсі — сарыдан қараға дейін, сызығы ақ, сұрғылт сары, жылтырлығы — алмастай, қаттылығы — 5,5—6, жіктілігі жетілген, меншікті салмағы — 3,97—4,04. Перовскит ультранегізді, негізді таужыныстарда, метасоматиттерде кездеседі.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалык ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология—Алматы: «Мектеп» баспасы», 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
</ref>
</ref>


8-жол: 8-жол:
'''Кристалдық бейнесі''' көбінесе едәуір ірі куб кристалл түрінде кездеседі. Кубтың жақтарында оның қырларына параллель сызаттары болады. Ол сызаттар тегінде ромбылық түрге айналу кезіндегі қоспақтану іздері болса керек.
'''Кристалдық бейнесі''' көбінесе едәуір ірі куб кристалл түрінде кездеседі. Кубтың жақтарында оның қырларына параллель сызаттары болады. Ол сызаттар тегінде ромбылық түрге айналу кезіндегі қоспақтану іздері болса керек.


'''Жаратылысы''' көбінесе магмалық , метаморфтық , контактылық. Жалпы алғанда ол [[магнетит]], [[Хромит|хромит]] минералдарымен бірге кездеседі (сілтілі [[базальт]] арасында, скарнда тағы басқа.
'''Жаратылысы''' көбінесе магмалық , метаморфтық , контактылық. Жалпы алғанда ол [[магнетит]], [[хромит]] минералдарымен бірге кездеседі (сілтілі [[базальт]] арасында, скарнда тағы басқа.


[[Перовскит]] ірі кен құрамайды, сондықтан оның практикалық маңызы да шамалы. Оның жеке кристалдары Уралда (Златоуст
Перовскит ірі кен құрамайды, сондықтан оның практикалық маңызы да шамалы. Оның жеке кристалдары Уралда (Златоуст
ауданы), тағы басқа жерлерде кездеседі. Бұл минералдың тобына жататын кейбір минералдар өте сирек кездесетін элементтерге бай келеді; сондықтан олардың маңызы да зор. Соның бірі — мысалы, [[лопарит]].<ref> Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69</ref>
ауданы), тағы басқа жерлерде кездеседі. Бұл минералдың тобына жататын кейбір минералдар өте сирек кездесетін элементтерге бай келеді; сондықтан олардың маңызы да зор. Соның бірі — мысалы, [[лопарит]].<ref>Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69</ref>


==Пайдаланған әдебиет==
==Пайдаланған әдебиет==
18-жол: 18-жол:


{{Суретсіз мақала}}
{{Суретсіз мақала}}

[[Санат:Геология]]
[[Санат:Геология]]
[[Санат:Химия]]
[[Санат:Химия]]

20:56, 2012 ж. қарашаның 11 кезіндегі нұсқа

Перовскитоксидтер класына жататын минерал. Химиялық формуласы: CaTiO3. Сингониясы — текшелік, кристалдары текше, агрегаттары бүйрек тәрізді. Түсі — сарыдан қараға дейін, сызығы ақ, сұрғылт сары, жылтырлығы — алмастай, қаттылығы — 5,5—6, жіктілігі жетілген, меншікті салмағы — 3,97—4,04. Перовскит ультранегізді, негізді таужыныстарда, метасоматиттерде кездеседі.[1]

Кристалдық құрылысы жалпы алғанда корунд-ильменит тобына ұқсас, бірақ мұндағы кальций металының көлемі темірден үлкен болғандықтан, оның құрылысы басқаша болып шыққан. Кубтың ортасында Са, бұрыштарында Ті, қабырға қырларында О орналасқан.

Сингониясы сырт белгісі бойынша куб, бірақ оптикалық анизотроп екеніне қарағанда перовскиттің төмен температуралы ромбылық модификация түрлері де болу керек.

Кристалдық бейнесі көбінесе едәуір ірі куб кристалл түрінде кездеседі. Кубтың жақтарында оның қырларына параллель сызаттары болады. Ол сызаттар тегінде ромбылық түрге айналу кезіндегі қоспақтану іздері болса керек.

Жаратылысы көбінесе магмалық , метаморфтық , контактылық. Жалпы алғанда ол магнетит, хромит минералдарымен бірге кездеседі (сілтілі базальт арасында, скарнда тағы басқа.

Перовскит ірі кен құрамайды, сондықтан оның практикалық маңызы да шамалы. Оның жеке кристалдары Уралда (Златоуст ауданы), тағы басқа жерлерде кездеседі. Бұл минералдың тобына жататын кейбір минералдар өте сирек кездесетін элементтерге бай келеді; сондықтан олардың маңызы да зор. Соның бірі — мысалы, лопарит.[2]

Пайдаланған әдебиет

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалык ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология—Алматы: «Мектеп» баспасы», 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
  2. Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69