Құр: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Ptbotgourou (талқылау | үлесі) ш r2.7.2) (Боттың түзеткені: it:Tetrao tetrix |
SilvonenBot (талқылау | үлесі) ш r2.7.2) (Боттың үстегені: vep:Tedr |
||
| 81-жол: | 81-жол: | ||
[[tr:Kara orman tavuğu]] |
[[tr:Kara orman tavuğu]] |
||
[[uk:Тетерук]] |
[[uk:Тетерук]] |
||
[[vep:Tedr]] |
|||
[[zh:黑琴鸡]] |
[[zh:黑琴鸡]] |
||
11:27, 2012 ж. қарашаның 26 кезіндегі нұсқа
| Құр | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Қораз
| ||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Tetrao tetrix (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||
| Синонимдері | ||||||||||||||
|
Lyrurus tetrix L. |
Құр (лат. Tetrao tetrix) — тауықтәрізділер отрядына жататын орман құсы. Қазақстанда Жайық өзенінен Ертіс өзеніне дейінгі орманды аймақтарда мекендейді. Алтай, Тянь-Шань, Жетісу (Жоңғар) Алатауларында да кездеседі. Қалба Алтайында, көбінесе Марқакөлде итмұрын, бұта арасында тіршілік етеді. Дене тұрқы 53 — 57 см, салмағы 1,2 — 1,8 кг. Қоразы ірі, түсі қара, қанатынан қиғаш орналасқан ақ жолақ айқын байқалады. Құйрығының қауырсыны сыртына қарай қайырылып орналасады. Мекиені қара шұбар келеді. Құр — отырықшы құс. Құр полигамды, бұтаның, ағаштың түбінен шұңқыр қазып, ұясын жерге салады, оған ағаш бұтағын, жапырақ, кейде мүк және қауырсын төсейді. Аналығы 4 — 12 жұмыртқа салады. 23 — 25 күнде балапан шығарады. Негізгі қорегі — өсімдіктер. Балапандары алғашқы аптада қоңыздармен, дернәсілдер және жұлдыз құрттармен, құмырсқалармен, қандалалармен, өрмекшілермен, масалармен, шыбындармен қоректенеді.[1]
Аспаздық анықтама
Құр (еті) — жабайы құс. Құр етінен сорпа қайнатқанда ұшадан омыртқа сүйектеріп алып тастау қажет. Өйткені ол қайнаған етке ащы дәм береді.
Қуырылған құр.
Ұша тұздалады, еті дәмді болуы үшін төсіне бір кесек тұздалмаған шел май тығады. Алдын-ала дайындалған ұшаны тортасы айырылған май (2—3 ас қасық) құйған шұңғыл немесе жайпақ табаға салып, сырты қызарып кабыршақтанғанша (қуыру ұшаның көлеміне қарай 35 минуттай 60 минутқа дейін созылады) қуырады. Ұшаның төс сүйегін жоғары қаратып, духовкаға қояды да, үстіне ауық-ауық ерітілген май немесе өз сөлін құйыл отырады. Дайын болған ұшаны адам саныма қарай (ол үшін арнайы қайшы пайдаланған дұрыс) бөледі. Гарнир ретінде қуырылған картоп, көк салат; маринадталған жеміс-жидек, жібітілгек итбүлдірген, мүкжидек қайнатпасы жаран береді.
Қаймақка бұқтырылған күр.
Ұша осының алдында айтылған рецепт бойынша әбден дайын болғанша қуырылып, өз майы өзіне құйылады, содан соң адам санына қарай бөледі де, үстіне бір-бір жарым стакан қаймақ құйын, ыдыстың қақи ағын жабады. Отын басып, 7 —10 минут бұктырады. Гарнирі қуырылған картоп.[2]
Пайдаланған әдебиет
- ↑ “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
- ↑ Шаңырақ : Үй-тұрмыстық энциклопедиясы. Алматы : Қаз.Сов.энцикл.Бас ред., 1990 ISBN 5-89800-008-9
|
Бұл — орнитология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |