Аға-хан

Аға-хан (парсы: آقاخان‎‎ — «қожайын» және «хан» сөзінен шыққан) — исмаили-низарилердің діни қауымының көсемінің атадан балаға қалатын атағы.

Иран шаһы Фетх Әли-шаһ бұл атақты өзінің күйеу баласы Мұхаммед пайғамбардың ﷺ қызы Фатиманың ұрпағынан саналатын Керман әмірі (1800—1881) Әбул-Хасанға (Аға-хан I) береді. Бірақ Аға-хан I-ші 1838 жылғы сәтсіздікке ұшыраған Ирандағы көтерілісті басқарғаннан кейін Ауғанстан мен Синдке қашуға мәжбүр болады. Ол Ұлыбританияның көмегіне қол жеткізіп, Үндістанның Бомбей қаласында тұрақтайды.

Әбул-Хасанның немересі Сұлтан Мұхамед Шаһ, Аға-хан III (1877—1957) Үндістанның саяси өмірінде маңызды роль атқарды. Ол мұсылман халықпен Британ Үндістанының колониалды үкіметін қолдауына, әсіресе Бүкілүндістандық мұсылман лигасының басшысы болғаннан кейін, қол жеткізуді мақсат етті.

Ханзада Карим-шаһ (13 желтоқсан, 1936 жылы туған) — қазіргі Аға-хан IV өз қызметіне 1957 жылдың 11 шілдесінде 21 жасында енді. Ол исмаилилердің 49-шы имамы саналады, әрі Гарвард университетінің түлегі.

Сыртқы сілтемелер

• "Энциклопедия Кругосветтегі" мақала (орыс.)
• С.Плеханов. Раскрытая ладонь.Ага-хан и его мюриды (орыс.)
• Организация Ага Хана по развитию (орыс.)
• The Institute of Ismaili Studies (ағыл.)
• The Ismaili (ағыл.)
• The Aga Khan Development Network (ағыл.)
• Aga Khan and the Ismailis — FILM (ағыл.)