Тұмар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ |
|||
| 4-жол: | 4-жол: | ||
Ислам дінінің әсерімен, тұмарға туған жердің топырағын салу ығыстырылап, орнына [[Құран]] [[аят|аяттары]] жазылған қағаз салу белең алған. Тұмарды әдетте діни [[ғұлама|ғұламаларға]] жаздырып алып, былғарымен қаптап, бойға тағып жүреді. |
Ислам дінінің әсерімен, тұмарға туған жердің топырағын салу ығыстырылап, орнына [[Құран]] [[аят|аяттары]] жазылған қағаз салу белең алған. Тұмарды әдетте діни [[ғұлама|ғұламаларға]] жаздырып алып, былғарымен қаптап, бойға тағып жүреді. |
||
==Тұмар атаулары== |
|||
Тұмар атаулары жасау барысында қолданылатын материалына, сәндікке тағуына және безендіру әшекейіне байланысты қалыптасқан. <ref>"Күйеу келтір, қыз ұзат, тойыңды қыл": ''Әдеби-этнографиялық таным''(құрастырғандар Б.Әлімқұлов, Е.Әбдіраманов). 238б., 1994. ISBN 5-7090-0195-3</ref> |
|||
=== Түрлеріне байланысты атау түрлері === |
|||
* '''''Жастық тұмар''''' - төрт бұрышты түсті металдан жасалған көркемдік тұмар. |
|||
* '''''Қиық тұмар''''' - сәндікке мойынға тағылатын жалтырауық заттардан істелген тұмар. |
|||
* '''''Лағыл тұмар''''' - лағыл таспен безендірілген тұмар. |
|||
* '''''Сіркелі қолтық тұмар''''' - бетіне сіркелеп өрнек салынған тұмар. |
|||
* '''''Алтын тұмар''''' - күміс бетіне сіркелеп алтын жалатылған тұмар. |
|||
* '''''Тұмарша''''' - асыл тасты күмістен жасалған, мойынға тағылатын әшекейленген тұмар. |
|||
* '''''Тіллә тұмар''''' - алтынмен қапталған тұмардың бір түрі. |
|||
==Басқа түрлері== |
==Басқа түрлері== |
||
Әлемде әрбір халыққа тән тұмар тағу және оның күшіне сену дәстүрі бар. Қазіргі заманға сай сан алуан [[тұмар атаулары]] баршылық. |
Әлемде әрбір халыққа тән тұмар тағу және оның күшіне сену дәстүрі бар. Қазіргі заманға сай сан алуан [[тұмар атаулары]] баршылық. |
||
== Дереккөздер == |
|||
==Сілтемелер== |
|||
<references/> |
|||
[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 8 том |
* [[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 8 том |
||
[[Санат: Қазақ салт-дәстүрлері]] |
|||
[[Санат: Зергерлік заттар]] |
|||
{{stub}} |
{{stub}} |
||
15:59, 2013 ж. ақпанның 7 кезіндегі нұсқа
Басқа мағыналар үшін Тұмар (айрық) деген бетті қараңыз.
Тұмар зиянды тылсым күштерден, тіл-көзден сақтайды деп сенген ежелден келе жатқан қазақ халқының бұйымы. Тұмар сөзінің этимологиясы көне түркі тума және йер тіркесінен "туған жер" мағынасын береді. Яғни, көне түркілер тұмарға туған жердің топырағын салып жүрген.
Ислам дінінің әсерімен, тұмарға туған жердің топырағын салу ығыстырылап, орнына Құран аяттары жазылған қағаз салу белең алған. Тұмарды әдетте діни ғұламаларға жаздырып алып, былғарымен қаптап, бойға тағып жүреді.
Тұмар атаулары
Тұмар атаулары жасау барысында қолданылатын материалына, сәндікке тағуына және безендіру әшекейіне байланысты қалыптасқан. [1]
Түрлеріне байланысты атау түрлері
- Жастық тұмар - төрт бұрышты түсті металдан жасалған көркемдік тұмар.
- Қиық тұмар - сәндікке мойынға тағылатын жалтырауық заттардан істелген тұмар.
- Лағыл тұмар - лағыл таспен безендірілген тұмар.
- Сіркелі қолтық тұмар - бетіне сіркелеп өрнек салынған тұмар.
- Алтын тұмар - күміс бетіне сіркелеп алтын жалатылған тұмар.
- Тұмарша - асыл тасты күмістен жасалған, мойынға тағылатын әшекейленген тұмар.
- Тіллә тұмар - алтынмен қапталған тұмардың бір түрі.
Басқа түрлері
Әлемде әрбір халыққа тән тұмар тағу және оның күшіне сену дәстүрі бар. Қазіргі заманға сай сан алуан тұмар атаулары баршылық.
Дереккөздер
- ↑ "Күйеу келтір, қыз ұзат, тойыңды қыл": Әдеби-этнографиялық таным(құрастырғандар Б.Әлімқұлов, Е.Әбдіраманов). 238б., 1994. ISBN 5-7090-0195-3
- "Қазақ Энциклопедиясы", 8 том
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |