Қазалы

Қала
Қазалы
Әкімшілігі
Ел	ҚазақстанҚазақстан
Облысы	Қызылорда облысы
Ауданы	Қазалы ауданы
Тарихы мен географиясы
Координаттары	45°46′ с. е. 62°07′ ш. б.45.767° с. е. 62.117° ш. б. / 45.767; 62.117
Уақыт белдеуі	UTC+5:00
Тұрғындары
Тұрғыны	7 138 адам (2010)
Сандық идентификаторлары
Автомобиль коды	11
Қазалы
Қазалы шекарасы

Қазалы – Қазақстандағы қала. Қазалы ауданындағы қала (1867 жылдан). Аудан орталығы – Әйтеке би кентінен оңтүстікке қарай 12 км жерде Сырдарияның оң жағалауында орналасқан. Тұрғыны 7,0 мың адам (2005). Кейбір деректер бойынша елді мекен аты «қаза» деп аталатын балық аулау жабдығы атынан шыққан болса, басқа деректер бойынша, мұнда әділ қазылығымен халыққа жаққан бір адамға байланысты «Қазы» атанып, кейін «Қазалы» болып өзгерген дейді. Ал енді бір аңызда, ертеде осы өлкеде шалқыған көл болған. Көл беті жүзген аққу мен қаздан көрінбейді екен. Осыған байланысты «Қаз елі» атанған дейді. 1853 жылы күзде мұнда Ресей әскері бекініс салды. 1867 жылы қала мәртебесін алғанша 1 Форт аталды. Арал флотының негізгі айлағы Қазалыда орналасты. Қалада базар, аурухана, мектеп ашылды. 1917 жылы Қазан төңкерісіне дейін Қазалы Сырдария уезінің, 1958 жылға дейін Қазалы әкімшілік ауданының орталығы болды. Қаладағы бұрынғы аудандық ауыл шаруашылық техника бірлестігі, кірпіш зауыты, тұрмыс қажетін өтеу комбинаты, т.б. кәсіпорындар 1995 жылдан кейін жекешелендіріліп, «Қазалыжөндеу» ЖШС, «Қазалымұнай» АҚ, «Қазалыастық» ЖШС, т.б. болып қайта құрылды. Қалада жалпы білім беретін 3 мектеп, 1 клуб, 1 балабақша, 1 кәсіптік-техникалық мектеп, 2 кітапхана, 1 мәдениет үйі, Ғ.Мұратбаевтың мемориалдық мұражайы, 3 спортзал, 1 театр 1 аурухана, 1 мешіт, т.б. мекемелер бар (2003). Қалаға таяу Сырдария жағасында тұрғындар демалып, серуендейтін бақ егілген.

Пайдаланылған әдебиеттер

Қазақ энциклопедиясы