Атмосфералық жауын-шашын: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
ш Bot: Migrating 65 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q25257 (translate me) |
||
| 10-жол: | 10-жол: | ||
[[Санат:Метеорология]] |
[[Санат:Метеорология]] |
||
{{Link GA|en}} |
{{Link GA|en}} |
||
[[af:Neerslag]] |
|||
[[ar:هطول]] |
|||
[[az:Atmosfer yağıntıları]] |
|||
[[bat-smg:Krėtolē]] |
|||
[[be:Атмасферныя ападкі]] |
|||
[[bg:Валеж]] |
|||
[[bs:Padavina]] |
|||
[[ca:Precipitació atmosfèrica]] |
|||
[[cs:Srážky]] |
|||
[[da:Nedbør]] |
|||
[[de:Niederschlag]] |
|||
[[el:Υετός]] |
|||
[[en:Precipitation (meteorology)]] |
|||
[[eo:Precipitaĵo]] |
|||
[[es:Precipitación (meteorología)]] |
|||
[[et:Sademed]] |
|||
[[eu:Prezipitazio (meteorologia)]] |
|||
[[fa:بارندگی]] |
|||
[[fi:Sadanta]] |
|||
[[fr:Précipitation]] |
|||
[[gan:降水]] |
|||
[[gl:Precipitación (meteoroloxía)]] |
|||
[[he:משקעים]] |
|||
[[hr:Oborina]] |
|||
[[hu:Csapadék]] |
|||
[[id:Presipitasi (meteorologi)]] |
|||
[[is:Úrkoma]] |
|||
[[it:Precipitazione (meteorologia)]] |
|||
[[ja:降水]] |
|||
[[ka:ატმოსფერული ნალექები]] |
|||
[[kab:Azeqziq]] |
|||
[[ko:강수]] |
|||
[[ku:Nixte]] |
|||
[[la:Praecipitatio]] |
|||
[[lt:Krituliai]] |
|||
[[ltg:Krytuli]] |
|||
[[lv:Nokrišņi]] |
|||
[[mk:Врнежи]] |
|||
[[mn:Хур тунадас]] |
|||
[[mr:वर्षाव (वायुचक्रशास्त्र)]] |
|||
[[ms:Kerpasan]] |
|||
[[myv:Вердень прыть]] |
|||
[[nl:Neerslag (atmosfeer)]] |
|||
[[nn:Nedbør]] |
|||
[[no:Nedbør]] |
|||
[[pl:Opad atmosferyczny]] |
|||
[[pt:Precipitação (meteorologia)]] |
|||
[[qu:Urmamuq yakukuna]] |
|||
[[ro:Precipitație (meteorologie)]] |
|||
[[ru:Атмосферные осадки]] |
|||
[[rue:Воздушны опады]] |
|||
[[sh:Padavine]] |
|||
[[simple:Precipitation]] |
|||
[[sk:Zrážky]] |
|||
[[sl:Padavine]] |
|||
[[sr:Падавине]] |
|||
[[sv:Nederbörd]] |
|||
[[sw:Usimbishaji]] |
|||
[[ta:பொழிவு (வானிலையியல்)]] |
|||
[[th:หยาดน้ำฟ้า]] |
|||
[[tr:Yağış]] |
|||
[[uk:Атмосферні опади]] |
|||
[[ur:بارندگی]] |
|||
[[vi:Giáng thủy]] |
|||
[[zh:降水]] |
|||
17:50, 2013 ж. наурыздың 11 кезіндегі нұсқа
Атмосфералық жауын-шашын — ауа райы мен климат элементтерінің бірі; жер (немесе су) бетіне бұлттан жауатын не оның бетіне су буының қойылуы салдарынан тікелей ауадан белініп шығатын қатты немесе сұйық күйіндегі су. Бұлттардан жауатын атмосфералық жауын-шашынның ішінде мыналарды айырады: қарлы жаңбыр, соқта қар, жаңбыр, түйіршік қар, қиыршық қар, қиыршық мұз, бұршаң тағы басқалар. Жер беті мен нәрселерге ауадан бөлініп түсетін атмосфералық жауын-шашынның мынадай түрлері болады: шық, қырау, қылау, көкмұз (ожеледь). Бұлттардан бөлініп шыгатын атмосфералық жауын-шашын негізгі үш топқа бөлінеді: аң жауын, нөсер, сірікпе. Нөсер күйінде жауатын атмосфералық жауын-шашынның алдында нажағай ойнайды. Атмосфералық жауын-шашынның мөлшері жауған су қабатының қалыңдығын көрсететін миллиметрмен өлшенеді. Атмосфералық жауын-шашын жер бетіне біркелкі жаумайды. Ол атмосфераның жалпы циркуляциясының жүйесінде белгілі бір жердің алатын географиялық орнына, теңіздің жақындығына немесе қашықтығына, рельефке (таулар өздерінің жел жақ беткейлерінде ылғалды көбірек ұстап қалады) байланысты. Жер шарында жауын-шашын ең көп жауатын жер Үндістандағы Черрапунджи деген жер; мұнда 12 600 лшге дейін жаңбыр жауады, Сахара тағы басқалар. шөлдерде бірнеше жыл ішінде жаңбыр тіпті жаумайтын да кездер болады.
Қазақстанда А. ж.-ш-ның ең көп жауатын өңірі – Алтай тауының батыс беткейлерінде (1500 мм), ал ең аз жауын-шашын Арал Қарақұмы мен Балқаш көлінің батыс жағалауында байқалады.[1]
Пайдаланылған әдебиеттер
- Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.