Уикипедия

Wikipedia Уикипедия
URL	http://www.wikipedia.org/
Коммерциялық	емес
Сайттың түрі	Желілік энциклопедия
Тіркелу	Міндетті емес
Тіл(дер)і	275 белсенді (барлығы 285)
Сервердің орналасқан жері	Майами, Флорида
Иесі	Wikimedia Қоры
Авторы	Джимми Уейлс және Ларри Сенгер
Ашылған уақыты	15 қаңтар 2001 жыл
Қазіргі статусы	белсенді

Уикипедия - (ағылш. Wikipedia, IPA: /ˌwiːkiːˈpiːdi.ə/, не /ˌwɪkiːˈpiːdi.ə/, немесе /ˌwɪkɪˈpiːdi.ə/) — Уики технологиясының негізінде оқырмандар мен авторлар үшін тегін және ашық, көптілді, онлайн энциклопедия. Энциклопедия Уикимедиа қорының www.wikipedia.org доменінде орналасқан. Жобаның иесі және оның дамуына жауапты Уикимедиа қоры болып саналады. Жобаның атауы «уики» немесе wiki (сайт құру технологиясы) және энциклопедия сөздерінен құрылған. Қазіргі уақытта энциклопедияның 285 тілде тараулары бар. Барлық тілдердегі мақалалар саны 24 миллионнан асты.

Әрбір материал мен тақырыпты өзгертуге кез келген Уикипедия сайтына кірген тұтынушының құқығы бар. Уикипедияға қатысушыларды «Уикипедияшылар» деп аталады.

Ең бірінші 2001 жылы Қаңтар айында Джимии Уэлсон мен Ларри Сэнгером шығарған «Уикипедия» қазіргі күнде ғаламтордағы ең ірі және ең әйгілі мағлұматнама болып табылады. Көлеміне және қамтитын тақырыптар санына байланысты «Уикипедия» әлем тарихындағы ең толық энциклопедия болып саналады және оның үлкен ең артықшылықтарының бірі - түрлі тілдердегі ақпаратпен қамтамасыз етуі.

Сыншылар Уикипедия жүйесінің тиімділігі мен сәйкессіздігіне сөз етіп, ақпараттың дұрыстығына күмән келтіруде. Келесі сынақ тексерілмеген хабар, ақпарат енгізу мен вандализм қаупіне жинақталған. Ғылыми жұмысшылар вандализм акті көп ұзамай өмір сүретінін айғақтайды.

Энциклопедиялық мағлұматнама функциясынан басқа, Уикипедияның жиі жаңартылуы арқасында желілік ақпарат тасымалдау көзіне айналды.

Уики-ағылш. Wiki арнайы құралдармен сайт құрылымын әр тұтынушыға өзгертуге мүмкіндік беретін, веб-сайт. Әйгілі уики-сайт - Википедия. Ең алғаш «уики» термині сайттарды сипаттау үшін 1995 жылы Уорд Каннингем қолданды, бірінші уики-жүйе Wikiwikiweb, гавай тілінде «жылдам» деген мағынаны білдіреді.

Уорд Корннингем және оның көмекшісі Бо Леуф өздерінің «The Wiki Way: Quick collaboration on the web» кітабінде «Уики» концепциясын былай тұжырымдаған:

• Уики кез келген қолданушыға сайтты өзгертуге және жаңа парақтар құруға мүмкіндік береді және бұл үшін қарапйым веб браузер жарайды
• Уики жүйесі парақтар арасындағы байланысты қамтамасыз етеді
• Уики сайты кездейсоқ қолданушыларға арналмай қайта сайт құру процессіне үзіліссіз ынтымақтасатын қолданушыларды жұмылдыру үшін арналған

Уики жүйесінің қасиеттер сипаттамасы:

• Бір мәтінді бірнеше рет өзгертуге беретін мүмкіндік.
• Ерекше тіл белгілері - «уики белгілер» деп аталады, мәтін құрылымын элементтер мен гиперссылкалармен, әр түрлы көркемдеу мүмкіндігі.
• Өзгерісін есепке алу- жаңа өзгертулер мен ескі өзгертулерді салыстыру және ескі ақпаратты қайта орнына келтіру мүмкіндігі.
• Көп авторлар- сайтты барлық кірген тұтынушыларға өзгертуге беретін мүмкіндігі.

Тағы қараңыз

• Қазақша Уикипедия