Рибосома: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш clean up, replaced: белокта → ақуызда using AWB |
ш clean up, replaced: белок → ақуыз (2) using AWB |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
'''Рибосома''' ([[Латын тілі|лат.]]'' rіbes'' — ағыс және [[Грек тілі|грек.]] ''some'' — дене) — [[БЕЛОК| |
'''Рибосома''' ([[Латын тілі|лат.]]'' rіbes'' — ағыс және [[Грек тілі|грек.]] ''some'' — дене) — [[БЕЛОК|ақуыз синтезін]] жүзеге асыратын жасуша-ішілік органоид. |
||
Рибосомалар - екі орташа: үлкен және кіші өлшем бірлігінен тұрады. Нәруыздар биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды қосады) іске асырады. |
Рибосомалар - екі орташа: үлкен және кіші өлшем бірлігінен тұрады. Нәруыздар биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды қосады) іске асырады. |
||
[[Сурет:Chloroplast ribosome.jpg|thumb|right|Рибосома]] |
[[Сурет:Chloroplast ribosome.jpg|thumb|right|Рибосома]] |
||
'''Рибосома''' тірі организмдердің барлығынан дерлік табылған. Әр жасушада шамамен 1000-нан 10000-ға дейін '''Рибосомалар''' болады. Шамамен диам. 20 нм-дей. '''Рибосомалар''' екі класқа бөлінеді: 70S және 80S (S-седиментация коэфф., [[Сведберг]] бірлігі). 70S '''Рибосома''' ядросы жоқ прокариоттар жасушаларында, ал 80S Р-лар эукариоттардың цитоплазмасында болады. Химиялық құрамы жағынан Р-лар РНІ-нан және ақуыздардан тұратын нуклеопротеид болып саналады. 70S'''Bold text''' Рибосомасының 60 — 65%-ы [[РНҚ]] және 35 — 40%-ы ақуыздан, ал 80S '''Рибосомасының''' 50%-ы [[РНҚ|РНҚ-дан]], 50%-ы ақуыздан құралады. Құрылымы жағынан Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады. |
'''Рибосома''' тірі организмдердің барлығынан дерлік табылған. Әр жасушада шамамен 1000-нан 10000-ға дейін '''Рибосомалар''' болады. Шамамен диам. 20 нм-дей. '''Рибосомалар''' екі класқа бөлінеді: 70S және 80S (S-седиментация коэфф., [[Сведберг]] бірлігі). 70S '''Рибосома''' ядросы жоқ прокариоттар жасушаларында, ал 80S Р-лар эукариоттардың цитоплазмасында болады. Химиялық құрамы жағынан Р-лар РНІ-нан және ақуыздардан тұратын нуклеопротеид болып саналады. 70S'''Bold text''' Рибосомасының 60 — 65%-ы [[РНҚ]] және 35 — 40%-ы ақуыздан, ал 80S '''Рибосомасының''' 50%-ы [[РНҚ|РНҚ-дан]], 50%-ы ақуыздан құралады. Құрылымы жағынан Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады. |
||
Олар жасуша цитоплазмасындағы [[Mg]] иондарының концентрациясына байланысты диссоциацияланып (молек. ыдырауы) және реассоциацияланып (молекулалардың қайта бірігуі) отырады. Рибосомалар жасушада |
Олар жасуша цитоплазмасындағы [[Mg]] иондарының концентрациясына байланысты диссоциацияланып (молек. ыдырауы) және реассоциацияланып (молекулалардың қайта бірігуі) отырады. Рибосомалар жасушада ақуыз синтезіне қатысатын құраушыларды ұстап тұру, оларды бір-бірімен байланыстыру қызметін атқарады. |
||
'''Рибосомалар''' цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, [[полисомалар]] (полирибосома) түзеді. [[Рибонуклеопротеид]]тен құралған (протеин пен [[РНҚ]]) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі. Рибосома митохондриялар құрамында да болады. Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref> |
'''Рибосомалар''' цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, [[полисомалар]] (полирибосома) түзеді. [[Рибонуклеопротеид]]тен құралған (протеин пен [[РНҚ]]) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі. Рибосома митохондриялар құрамында да болады. Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref> |
||
00:23, 2013 ж. тамыздың 7 кезіндегі нұсқа
Рибосома (лат. rіbes — ағыс және грек. some — дене) — ақуыз синтезін жүзеге асыратын жасуша-ішілік органоид. Рибосомалар - екі орташа: үлкен және кіші өлшем бірлігінен тұрады. Нәруыздар биосинтезін (нәруызда аминқышқылдарды қосады) іске асырады.
Рибосома тірі организмдердің барлығынан дерлік табылған. Әр жасушада шамамен 1000-нан 10000-ға дейін Рибосомалар болады. Шамамен диам. 20 нм-дей. Рибосомалар екі класқа бөлінеді: 70S және 80S (S-седиментация коэфф., Сведберг бірлігі). 70S Рибосома ядросы жоқ прокариоттар жасушаларында, ал 80S Р-лар эукариоттардың цитоплазмасында болады. Химиялық құрамы жағынан Р-лар РНІ-нан және ақуыздардан тұратын нуклеопротеид болып саналады. 70SBold text Рибосомасының 60 — 65%-ы РНҚ және 35 — 40%-ы ақуыздан, ал 80S Рибосомасының 50%-ы РНҚ-дан, 50%-ы ақуыздан құралады. Құрылымы жағынан Рибосомалар үлкен және кіші суббөліктерден тұрады.
Олар жасуша цитоплазмасындағы Mg иондарының концентрациясына байланысты диссоциацияланып (молек. ыдырауы) және реассоциацияланып (молекулалардың қайта бірігуі) отырады. Рибосомалар жасушада ақуыз синтезіне қатысатын құраушыларды ұстап тұру, оларды бір-бірімен байланыстыру қызметін атқарады.
Рибосомалар цитоплазмада топтасып (5-70-тен) орналасып, полисомалар (полирибосома) түзеді. Рибонуклеопротеидтен құралған (протеин пен РНҚ) рибосомалар жасуша цитоплазмасында базофилді боялады, олардың құрамында ферменттер де кездеседі. Рибосома митохондриялар құрамында да болады. Бос рибосомалар жасушаның өзіне керекті протеиндерді, ал эндоплазмалық тор қабырғасындағы рибосомалар жасушадан сыртқа шығарылатын протеиндерді түзуге қатысады.[1]
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Сілтемелер
"Қазақ Энциклопедиясы", 7 том
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |