Конус: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
19-жол: 19-жол:
'''Конустың базалық жазықтығы''' (Базовая плоскость конусa) — негізгі жазықтықтың осьтік жағдайын анықтауға немесе берілген конустың қосарланып отырған конуспен салыстыра осьтік жағдайын анықтауға арналған '''конус''' осіне [[перпендикуляр]] жазықтық.
'''Конустың базалық жазықтығы''' (Базовая плоскость конусa) — негізгі жазықтықтың осьтік жағдайын анықтауға немесе берілген конустың қосарланып отырған конуспен салыстыра осьтік жағдайын анықтауға арналған '''конус''' осіне [[перпендикуляр]] жазықтық.


== ҚИЫҚ КОНУС ==
== Қиық конус ==
[[Сурет:Қиық конус.jpeg|нобай]]
[[Сурет:Қиық конус.jpeg|нобай]]


'''Қиық конс''' — конустың табаны мен осы табанға параллел [[жазықтық]]пен қиылып шектелген бөлігі. Басқаша айтқанда [[толық конус]]тың [[сүйір]] ұшы қырқылып тасталған "мұқыл" конус. Қиық конустың жоғарғы табанынан төменгі табанына түсірілген [[перпендикуляр]] сызықтың екі табан аралығындағы [[кесінді]]сі оның биіктігі <math>~(h)</math> болады. Қиық конустың бүйір жағының ауданы <math>~S_{b}=\pi l\left( R+r\right) ,</math> мұндағы <math>~l</math> — қиық конустың жасаушысы, <math>~R</math> және <math>~r</math> — сәйкес түрде табандарының радиустары. Толық бетінің <math>~(S_{Tb})</math> (Тб) ауданы бүйір бетінің <math>~(S_{b})</math> (б) ауданына қиық конустың жоғарғы табанының <math>~(S_{gT})</math> (жТ)ауданы мен төменгі табанының <math>~(S_{TT})</math> (ТТ)аудандарының қосындысына тең, яғни
'''Қиық конус''' — конустың табаны мен осы табанға параллел [[жазықтық]]пен қиылып шектелген бөлігі. Басқаша айтқанда [[толық конус]]тың [[сүйір]] ұшы қырқылып тасталған "мұқыл" конус. Қиық конустың жоғарғы табанынан төменгі табанына түсірілген [[перпендикуляр]] сызықтың екі табан аралығындағы [[кесінді]]сі оның биіктігі <math>~(h)</math> болады.
* Қиық конустың бүйір жағының ауданы <math>~S_{b}=\pi l\left( R+r\right) ,</math> мұндағы <math>~l</math> — қиық конустың жасаушысы, <math>~R</math> және <math>~r</math> — сәйкес түрде табандарының [[радиус]]тары. Толық бетінің <math>~(S_{Tb})</math> (Тб) ауданы бүйір бетінің <math>~(S_{b})</math> (б) [[ауданы]]на қиық конустың жоғарғы табанының <math>~(S_{gT})</math> (жТ)ауданы мен төменгі табанының <math>~(S_{TT})</math> (ТТ)аудандарының қосындысына тең, яғни


:::<math>~S_{Tb}=\pi l(R+r)+ \pi R+\pi r</math>.
:::<math>~S_{Tb}=\pi l(R+r)+ \pi R+\pi r</math>.


Қиық пирамиданың көлемі:<math>~ V=\dfrac {1} {3}\pi h\left( R^{2}+R_{t}+r\right)</math> мұндағы <math>~h </math>— қиықконустың биіктігі.
* Қиық пирамиданың көлемі:<math>~ V=\dfrac {1} {3}\pi h\left( R^{2}+R_{t}+r\right)</math> мұндағы <math>~h </math>— қиықконустың биіктігі.


Қиық конустың жасаушысы <math>~l=\sqrt {h^{2}\left( R-r\right) ^{2}},</math> <math>~R</math> — қиық конустың төменгі табанының радиусы, <math>~r</math> — жоғарғы табанның радиусы, <math>~h</math> — қиық конустың биіктігі.
* Қиық конустың [[жасаушы]]сы: <math>~l=\sqrt {h^{2}\left( R-r\right) ^{2}},</math> <math>~R</math> — қиық конустың төменгі табанының радиусы, <math>~r</math> — жоғарғы табанның радиусы, <math>~h</math> — қиық конустың биіктігі.


Толық конустың биіктігі <math>~H=h+\dfrac {hr} {R-r}</math>
* Толық конустың биіктігі: <math>~H=h+\dfrac {hr} {R-r}</math><ref>"Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009 ISBN 9965-893-25-X</ref>


== Тағы караныз: ==
== Тағы караныз: ==

18:55, 2013 ж. желтоқсанның 29 кезіндегі нұсқа

Конус
Дұрыс дөңгелек конус.

Конус (лат. conus, гр. 'konos' )[1]

  1. Конус немесе конустық бет–белгілі бір сызықтың (бағыттаушы) барлық нүктесін кеңістіктің берілген нүктесімен (төбесімен) қосатын түзулердің (жасаушыларының) геометриялық орны. Егер бағыттаушы түзу сызық болса, онда Конус жазықтыққа айналады. Егер бағыттаушы өзінің төбесімен бір жазықтықта жатпайтын 2-ретті қисық сызық болса, онда 2-ретті Конус шығады. Дөңгелек Конус немесе тік дөңгелек Конус 2-ретті Конустың қарапайым түрі, оның бағыттаушысы шеңбер болады, ал төбесі осы шеңбер центріне ортогональ проекцияланады;
  2. Элементар геометрияда дөңгелек Конус деп бағытталған шеңбері бар, дөңгелек Конустың бетімен және оның осіне перпендикуляр жазықтықпен шектелген геометриялық денені айтады.
  • Конустың ауданы:
Бұл жерде — радиусы, — ұзындығы.
  • Конустың көлемі:


Конустың базалық жазықтығы

Конустың базалық жазықтығы (Базовая плоскость конусa) — негізгі жазықтықтың осьтік жағдайын анықтауға немесе берілген конустың қосарланып отырған конуспен салыстыра осьтік жағдайын анықтауға арналған конус осіне перпендикуляр жазықтық.

Қиық конус

Қиық конус — конустың табаны мен осы табанға параллел жазықтықпен қиылып шектелген бөлігі. Басқаша айтқанда толық конустың сүйір ұшы қырқылып тасталған "мұқыл" конус. Қиық конустың жоғарғы табанынан төменгі табанына түсірілген перпендикуляр сызықтың екі табан аралығындағы кесіндісі оның биіктігі болады.

  • Қиық конустың бүйір жағының ауданы мұндағы — қиық конустың жасаушысы, және — сәйкес түрде табандарының радиустары. Толық бетінің (Тб) ауданы бүйір бетінің (б) ауданына қиық конустың жоғарғы табанының (жТ)ауданы мен төменгі табанының (ТТ)аудандарының қосындысына тең, яғни
.
  • Қиық пирамиданың көлемі: мұндағы — қиықконустың биіктігі.
  • Қиық конустың жасаушысы: — қиық конустың төменгі табанының радиусы, — жоғарғы табанның радиусы, — қиық конустың биіктігі.
  • Толық конустың биіктігі: [2]

Тағы караныз:


Пайдаланған әдебиет

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6
  2. "Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009 ISBN 9965-893-25-X