Тапанша

Тапанша (франц. pistolet, нем. pistole, чех. pist ala ) — жеке оқатар қару.

Тапанша арналуы бойынша ұрыстық, спорттық және дабылдық түрлерге, ал құрылысы бойынша автоматтық емес пен автоматтық (атыстың жекеленген және үздіксіздігі) түрлерге бөлінеді, ұрыстық (әскери) Тапанша жеке қару болып келеді және қысқа қашыктықтағы (50-70 м-ге дейін) қарсыластың жанды күштерін жоюға арналады; атыста дүмбімен жабдықталатын жеке үлгілердің атыстық нысана қашықтығы 200 м.

Тапанша өздігінен оқталатын қару. Кейбір Тапанша жекеленген атыспен бірге, атыста қап пен дүмбінің жанасуымен кезектелген қысқа автоматты атысты жүргізу де қарастырылады. Тапанша автоматталуы бекітпенің кері соғуын немесе ұңғының қысқа жүрісінің кері соғуының қолдануына негізделеді.

Тапанша атысы үшін қимылды жылдам тоқтататын, қаруды игеру мен жылжу мүмкіндіктерін тез айыруды камтамасыз ететін мұқал басты тапанша оқтары қолданылады. Оқ Тапанша тұткасындағы қорап тәріздес жалпақ оқжатарда және оқтізердің көмегімен жұмсалған оқтардың алмастырылатын орындарында орналасады.

Өздігінен қайырылатын соққыш-ағыткыш тетік шүріппені қосалкы қайырмай-ақ атыс жүргізуді камтамасыз етеді.

Кең тараған Тапанша ұрыстық калибрі: 7,62-11,43 мм, оқсыз салмағы: 0,73-1,1 кг, ұрыстық атыс жылдамдығы: минутына 14-40 атыс, оқжатар сыйымдылығы: 7-20 оқ, оқтың бастапқы жылдамдығы: 250-420 м/сек., оқ салмағы: 5,52-15,2 г, нысана кашықтығы: 50-70 м болады.

Спорттык Тапанша мергендік атуға үйретуге және спорттық мақсаттарға арналады.

Нысана сызықтарының алыстығымен (қарауыл мен көздеуіш араларының қашықтары), ұрыстың жоғары шоғырлануымен, ыңғайлы тұтқасымен өзгешеленеді.

Әдетте, кіші калибрлі қоргасын оқты кіші қуатты оқтар үшін құрастырылады. Дабылды Тапанша тегіс ұңғылы, автоматты емес болып келеді, олар дабылды және жарық бергіш оқтармен атуға арналған. Қазіргі уақытта, ҚР ҚК-нде Н.Ф.Макаровтың өздігінен зарядталатын конструкциясы мен И.Я.Стечкиннің автоматтық конструкдиялы 9 мм-лік Тапаншасы қолданады.