Деванагари: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 77 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q38592 (translate me)
ш clean up, replaced: Индия → Үндістан (2), Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:JanaSanskritSans ddhrya.svg|thumb|Лигатура ''ddhrya'']]
[[Сурет:JanaSanskritSans ddhrya.svg|thumb|Лигатура ''ddhrya'']]
Деванагари ({{lang-en|devanagari}}) - шығу тегінің оратқтығымен алфавиттің бірыңғай фонетикалық принципіне, сол сияқты аумақта [[будда]] діні мен әдебиеттің таралуына байланысты [[Индия]]ның өз аумағынан басқа [[Бангладеш]]те, [[Пакистан]]да, [[Непал]]да, [[Шри-Ланқа]]да, [[Тибет]]те, [[Орталық Азия]]да, [[Бирма]]да, [[Үндікытай тұбегі]]нде, [[Индонезия]]да тараған индиялық буынды жазу түрі. Әр әрпі жалғыз дауыстыдан, не ''«а»'' дауыстысы ілесетін дауыссыздан тұратын буынды білдіреді. [[Дауыссыз]]дан кейінгі өзге [[дауыстылар]] оған қосақталган (үстінен, астынан немесе бүйірлерінен) қосымша белгілерді білдіреді. Дауыссызды ''ң'' жанында дауыстының болмау жол асты «''[[вирама]]''» белгісімен белгіленеді, ол дауыссыздардың тіркесін беру кезінде қолданы- луы мүмкін тіркестің (алғашқы әрпінің жанынан қойылады); дауыссыздардың үйлесу көбіне әріптердің үйлесуіне енетін өзіне тән элементтерді біріктіретін күрделі белгілер-лигатуралармен беріледі.
'''Деванагари''' ({{lang-en|devanagari}}) - шығу тегінің оратқтығымен алфавиттің бірыңғай фонетикалық принципіне, сол сияқты аумақта [[будда]] діні мен әдебиеттің таралуына байланысты [[Үндістан]]ның өз аумағынан басқа [[Бангладеш]]те, [[Пакистан]]да, [[Непал]]да, [[Шри-Ланқа]]да, [[Тибет]]те, [[Орталық Азия]]да, [[Бирма]]да, [[Үндікытай тұбегі]]нде, [[Индонезия]]да тараған Үндістанлық буынды жазу түрі. Әр әрпі жалғыз дауыстыдан, не ''«а»'' дауыстысы ілесетін дауыссыздан тұратын буынды білдіреді. [[Дауыссыз]]дан кейінгі өзге [[дауыстылар]] оған қосақталган (үстінен, астынан немесе бүйірлерінен) қосымша белгілерді білдіреді. Дауыссызды ''ң'' жанында дауыстының болмау жол асты «''[[вирама]]''» белгісімен белгіленеді, ол дауыссыздардың тіркесін беру кезінде қолданы- луы мүмкін тіркестің (алғашқы әрпінің жанынан қойылады); дауыссыздардың үйлесу көбіне әріптердің үйлесуіне енетін өзіне тән элементтерді біріктіретін күрделі белгілер-лигатуралармен беріледі.


=== Дауыссыздар ===
=== Дауыссыздар ===
34-жол: 34-жол:
| śa /ʃə/ || ṣa /ʂə/ || sa /sə/ || ha /ɦə/
| śa /ʃə/ || ṣa /ʂə/ || sa /sə/ || ha /ɦə/
|}
|}



{| class="standard" cellpadding=4
{| class="standard" cellpadding=4
135-жол: 134-жол:
== Деванагариның клавиатурасы ==
== Деванагариның клавиатурасы ==
[[Файл:Devanagari keyboard.png|400px]]
[[Файл:Devanagari keyboard.png|400px]]
<ref> Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007.
<ref>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007.
ISBN 9965-08-235-9</ref>
ISBN 9965-08-235-9</ref>


== Дереккөздер ==
== Пайдаланған әдебиет ==
<references/>
<references/>

{{Stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}


[[Санат:Лингвистика]]
[[Санат:Лингвистика]]


{{Stub}}


{{Link GA|fr}}
{{Link GA|fr}}

12:35, 2014 ж. сәуірдің 19 кезіндегі нұсқа

Лигатура ddhrya

Деванагари (ағылш. devanagari) - шығу тегінің оратқтығымен алфавиттің бірыңғай фонетикалық принципіне, сол сияқты аумақта будда діні мен әдебиеттің таралуына байланысты Үндістанның өз аумағынан басқа Бангладеште, Пакистанда, Непалда, Шри-Ланқада, Тибетте, Орталық Азияда, Бирмада, Үндікытай тұбегінде, Индонезияда тараған Үндістанлық буынды жазу түрі. Әр әрпі жалғыз дауыстыдан, не «а» дауыстысы ілесетін дауыссыздан тұратын буынды білдіреді. Дауыссыздан кейінгі өзге дауыстылар оған қосақталган (үстінен, астынан немесе бүйірлерінен) қосымша белгілерді білдіреді. Дауыссызды ң жанында дауыстының болмау жол асты «вирама» белгісімен белгіленеді, ол дауыссыздардың тіркесін беру кезінде қолданы- луы мүмкін тіркестің (алғашқы әрпінің жанынан қойылады); дауыссыздардың үйлесу көбіне әріптердің үйлесуіне енетін өзіне тән элементтерді біріктіретін күрделі белгілер-лигатуралармен беріледі.

Дауыссыздар

ka /kə/ kha /kʰə/ ga /gə/ gha /gʱə/ ṅa /ŋə/
ca /cə/ cha /cʰə/ ja /ɟə/ jha /ɟʱə/ ña /ɲə/
ṭa /ʈə/ ṭha /ʈʰə/ ḍa /ɖə/ ḍha /ɖʱə/ ṇa /ɳə/
ta /t̪ə/ tha /t̪ʰə/ da /d̪ə/ dha /d̪ʱə/ na /nə/
pa /pə/ pha /pʰə/ ba /bə/ bha /bʱə/ ma /mə/
ya /jə/ ra /ɾə/ la /lə/ va /ʋə/
śa /ʃə/ ṣa /ʂə/ sa /sə/ ha /ɦə/
क़ ख़ ग़ ज़ य़ ड़ ढ़ फ़
qa /qə/ k͟ha /xə/ ġa /ɣə/ za /zə/ zha /ʒə/ ṛa /ɽə/ ṛha /ɽʱə/ fa /fə/

Дауыстылар

a /ə/ или /ä/ ka
ā /ä:/ का
ि i /i/ कि ki
ī /i:/ की
u /u/ कु ku
ū /u:/ कू
ṛ /ṛ/ कृ kṛ
ṝ /ṛ:/ कॄ kṝ
ḷ /ḷ/ कॢ kḷ
ḹ /ḷ:/ कॣ kḹ
e /e:/ के ke
ai /əi/ или /ai/ कै kai
o /o:/ को ko
au /əu/ или /au/ कौ kau

Басқа белгілер

am̩ कँ kam̩
an̩ कं kan̩
ah̩ कः kah̩
क् k
? ?

Сандар

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Юникодталған Деванагари

Бұның кейбiр ұяшықтар анықталмаған - оларды кестеде боз белгiлелген

  0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E F
U+090x  
U+091x
U+092x
U+093x     ि
U+094x    
U+095x       क़ ख़ ग़ ज़ ड़ ढ़ फ़ य़
U+096x
U+097x                              

Деванагариның клавиатурасы

400px [1]

Дереккөздер

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-235-9


Үлгі:Link GA