Желім: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш Bot: Migrating 55 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q131790 (translate me)
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:AdhesivesForHouseUse001.jpg|right|225px|thumb|Желімдер]]
[[Сурет:AdhesivesForHouseUse001.jpg|right|225px|thumb|Желімдер]]
'''Желім''' — әр түрлі материалдарды бір-бірімен байланыстыратын зат. Желім материалдардың беткі қабаты мен желімдік қабаттың арасында [[адгезия]]лық байланыс түзеді (қысқаша ''[[Адгезия]]''). Желім құрамына әр түрлі [[толықтырғыштар]], [[еріткіштер]], [[стабилизатор]]лар, [[Пластификатор|пластификаторлар]], [[эластификатор]]лар, т.б. кіреді. Желім [[Органика]]лық зат [[органикалық]] және бейорганика|бейорганикалық]] болып бөлінеді. [[Органикалық]] желімге табиғи желім және жасанды желім жатады. Табиғи желімнің екі түрі бар:
'''Желім''' — әр түрлі материалдарды бір-бірімен байланыстыратын зат. Желім материалдардың беткі қабаты мен желімдік қабаттың арасында [[адгезия]]лық байланыс түзеді (қысқаша ''[[Адгезия]]''). Желім құрамына әр түрлі [[толықтырғыштар]], [[еріткіштер]], [[стабилизатор]]лар, [[пластификатор]]лар, [[эластификатор]]лар, т.б. кіреді. Желім [[Органика]]лық зат [[органикалық]] және бейорганика|бейорганикалық]] болып бөлінеді. [[Органикалық]] желімге табиғи желім және жасанды желім жатады. Табиғи желімнің екі түрі бар:
# түрлі жануартектес өнімді ([[сүйек]], [[тер]]і, т.б.) қайта өңдеу арқылы алынатын жануар желімі ([[казеиндік]], [[альбуминдік]], т.б.);
# түрлі жануартектес өнімді ([[сүйек]], [[тер]]і, т.б.) қайта өңдеу арқылы алынатын жануар желімі ([[казеиндік]], [[альбуминдік]], т.б.);
# [[крахмал]], табиғи [[каучук]], т.б. заттардан дайындалатын өсімдік желімі. Жасанды желім (мономер, олигомер, полимер және олардың қоспасы негізіндегі) термореактивті желім және термопластикалық желім, резина желімі болып бөлінеді. [[Бейорганика]]лық желімге минералды желім ([[фосфат]]ты, [[керамика]]лық, [[силикат]]ты) және металдық желім ([[Hg]], [[Ga]] сияқты сұйық металдар негізіндегі) жатады. Желім сұйық ([[ерітінді]]лер, [[эмульсия]]лар, [[суспензия]]лар), қатты ([[ұнтақ]]тар)Желімдер табиги жәнө жаеанды бо лып бөлінеді.
# [[крахмал]], табиғи [[каучук]], т.б. заттардан дайындалатын өсімдік желімі. Жасанды желім (мономер, олигомер, полимер және олардың қоспасы негізіндегі) термореактивті желім және термопластикалық желім, резина желімі болып бөлінеді. [[Бейорганика]]лық желімге минералды желім ([[фосфат]]ты, [[керамика]]лық, [[силикат]]ты) және металдық желім ([[Hg]], [[Ga]] сияқты сұйық металдар негізіндегі) жатады. Желім сұйық ([[ерітінді]]лер, [[эмульсия]]лар, [[суспензия]]лар), қатты ([[ұнтақ]]тар)Желімдер табиги жәнө жаеанды бо лып бөлінеді.
9-жол: 9-жол:
жасалады. Табиғи желімдерді 3 топқа бөледі: ''жануар текті'', ''өсімдік текті'' және
жасалады. Табиғи желімдерді 3 топқа бөледі: ''жануар текті'', ''өсімдік текті'' және
''минералдық''. Олардың кемшілігі: ылғал әсеріне төзімсіз, тез шіриді және
''минералдық''. Олардың кемшілігі: ылғал әсеріне төзімсіз, тез шіриді және
жабыстырғыш касиетін ұзақ уақыт сақтай алмайды.<ref name=”source1”> [[Қазақ тілі терминдер сөздігі]] I том </ref><ref> Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5 </ref><ref>Химия: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н. Нұрахметов, Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 бет, суретті. ISBN 9965-36-092-8 </ref>
жабыстырғыш касиетін ұзақ уақыт сақтай алмайды.<ref name="source1">[[Қазақ тілі терминдер сөздігі]] I том</ref><ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5</ref><ref>Химия: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н. Нұрахметов, Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 бет, суретті. ISBN 9965-36-092-8</ref>


== Пайдаланылған әдебиет</span> ==
== Дереккөздер</span> ==
<references/>
<references/>

{{stub}}
{{wikify}}
{{wikify}}


19-жол: 19-жол:
[[Санат:Экология]]
[[Санат:Экология]]
[[Санат:Табиғат қорғау]]
[[Санат:Табиғат қорғау]]


{{stub}}

21:37, 2014 ж. сәуірдің 22 кезіндегі нұсқа

Желімдер

Желім — әр түрлі материалдарды бір-бірімен байланыстыратын зат. Желім материалдардың беткі қабаты мен желімдік қабаттың арасында адгезиялық байланыс түзеді (қысқаша Адгезия). Желім құрамына әр түрлі толықтырғыштар, еріткіштер, стабилизаторлар, пластификаторлар, эластификаторлар, т.б. кіреді. Желім Органикалық зат органикалық және бейорганика|бейорганикалық]] болып бөлінеді. Органикалық желімге табиғи желім және жасанды желім жатады. Табиғи желімнің екі түрі бар:

  1. түрлі жануартектес өнімді (сүйек, тері, т.б.) қайта өңдеу арқылы алынатын жануар желімі (казеиндік, альбуминдік, т.б.);
  2. крахмал, табиғи каучук, т.б. заттардан дайындалатын өсімдік желімі. Жасанды желім (мономер, олигомер, полимер және олардың қоспасы негізіндегі) термореактивті желім және термопластикалық желім, резина желімі болып бөлінеді. Бейорганикалық желімге минералды желім (фосфатты, керамикалық, силикатты) және металдық желім (Hg, Ga сияқты сұйық металдар негізіндегі) жатады. Желім сұйық (ерітінділер, эмульсиялар, суспензиялар), қатты (ұнтақтар)Желімдер табиги жәнө жаеанды бо лып бөлінеді.

Табиғи желімдер өте ерте уақыттан белгілі. Адамзат оларды өсімдіктер мен жануарлар майынан (сіңір, сүйек, сүт, т.б.) жасаған. Желімдеуге крахмал, каучук, целлюлоза, казеин, коллагенді ерте кезден-ақ пайдалана білген. Ал жасанды желімдер, көбінесе, полимерлер негізінде жасалады. Табиғи желімдерді 3 топқа бөледі: жануар текті, өсімдік текті және минералдық. Олардың кемшілігі: ылғал әсеріне төзімсіз, тез шіриді және жабыстырғыш касиетін ұзақ уақыт сақтай алмайды.[1][2][3]

Дереккөздер

  1. Қазақ тілі терминдер сөздігі I том
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау/ Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдаламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
  3. Химия: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / Ә. Темірболатова, Н. Нұрахметов, Р. Жұмаділова, С. Әлімжанова. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. – 352 бет, суретті. ISBN 9965-36-092-8