Арыстан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Arystanbek (талқылау | үлесі) ш "Арыстан" бетін қорғады ([Өңдеуге=Тіркелгісіздерге тиым] (мәңгі) [Жылжытуға=Тіркелгісіздерге тиым] (мәңгі)) |
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB |
||
29-жол: | 29-жол: | ||
| range_map2_caption=Азиядағы ареалы |
| range_map2_caption=Азиядағы ареалы |
||
}} |
}} |
||
'''Арыстан''' ({{lang-la|Panthera leo}}) — [[Мысықтәрізділер|мысық тұқымдасына]] жататын ең ірі жартқыш жануар. Орталық [[Африка]] мен оңтүстік-батыс [[Азия |
'''Арыстан''' ({{lang-la|Panthera leo}}) — [[Мысықтәрізділер|мысық тұқымдасына]] жататын ең ірі жартқыш жануар. Орталық [[Африка]] мен оңтүстік-батыс [[Азия]]ның [[саванна]], шөлейт аймақтарында, шөлді жерлерінде де кездеседі. Арыстанның дене тұрқы 2 м-дей, салмағы 250 кг-ға жетеді. Құйрығының ұзындығы 1 м, оның ұшы қара түсті болады. [[Арлан]]ының мойны мен кеуде жағында қара қоңыр, кейде ұзын қара жалы болады.Ұрғашы мен жас арыстанның жалы болмайды. Арыстан жеке-жеке де, 5 – 10-нан топтанып та жүреді. Олар 3 жасында жыныстық жағынан жетіліп, 2 жылда бір, 1 – 6 күшік табады. 30 – 35 жыл өмір сүреді. Арыстандар ірі [[сүтқоректілер]]ді – [[бөкен]], [[зебр]], [[мүйізтұмсық]], т.б. аулап, солардың етімен қоректенеді, кейде жануарлардың өлімтігін, [[тышқан]]дарды да жейді. Негізінен қорегін аулауға түнде шығады. Арыстанның саны өте азайып кеткендіктен, оны аулауға тиым салынған. [[Үндістан]]да кездесетін түрі – Халықаралық табиғат қорғау одағының «[[Қызыл кітап|Қызыл кітабына]]» енгізілген. Арыстандар негізінен көптеген хайуанаттар [[парк]]інде ұсталады.<ref name=source1>[[Қазақ энциклопедиясы]] I том</ref><ref name=bi1>Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: [[Биология]] / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – [[Павлодар]]: [[2007]] - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3</ref> |
||
==Дереккөздер== |
|||
==Пайдаланылған әдебиет== |
|||
<references/> |
<references/> |
||
⚫ | |||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
41-жол: | 40-жол: | ||
[[Санат:Мысықтәрізділер]] |
[[Санат:Мысықтәрізділер]] |
||
⚫ | |||
{{Link FA|li}} |
{{Link FA|li}} |
||
{{Link FA|af}} |
{{Link FA|af}} |
10:06, 2014 ж. сәуірдің 30 кезіндегі нұсқа
Арыстан Қазбалық ауқымы: Early Pleistocene to recent | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Еркек
Ұрғашы
| ||||||||||||||
Амандық күйі | ||||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
Panthera leo (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||
Африкадағы ареалы
| ||||||||||||||
Азиядағы ареалы
| ||||||||||||||
Синонимдері | ||||||||||||||
Linnaeus, 1758 |
Арыстан (лат. Panthera leo) — мысық тұқымдасына жататын ең ірі жартқыш жануар. Орталық Африка мен оңтүстік-батыс Азияның саванна, шөлейт аймақтарында, шөлді жерлерінде де кездеседі. Арыстанның дене тұрқы 2 м-дей, салмағы 250 кг-ға жетеді. Құйрығының ұзындығы 1 м, оның ұшы қара түсті болады. Арланының мойны мен кеуде жағында қара қоңыр, кейде ұзын қара жалы болады.Ұрғашы мен жас арыстанның жалы болмайды. Арыстан жеке-жеке де, 5 – 10-нан топтанып та жүреді. Олар 3 жасында жыныстық жағынан жетіліп, 2 жылда бір, 1 – 6 күшік табады. 30 – 35 жыл өмір сүреді. Арыстандар ірі сүтқоректілерді – бөкен, зебр, мүйізтұмсық, т.б. аулап, солардың етімен қоректенеді, кейде жануарлардың өлімтігін, тышқандарды да жейді. Негізінен қорегін аулауға түнде шығады. Арыстанның саны өте азайып кеткендіктен, оны аулауға тиым салынған. Үндістанда кездесетін түрі – Халықаралық табиғат қорғау одағының «Қызыл кітабына» енгізілген. Арыстандар негізінен көптеген хайуанаттар паркінде ұсталады.[1][2]
Дереккөздер
- ↑ Қазақ энциклопедиясы I том
- ↑ Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Сыртқы сілтемелер
Бұл — зоология бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA Үлгі:Link FA