Исфаһан: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
ш Bot: Migrating 71 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q42053 (translate me) |
ш clean up, replaced: “Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы”, 1 – том → «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы using AWB |
||
| 61-жол: | 61-жол: | ||
|сайт тілі = |
|сайт тілі = |
||
}} |
}} |
||
'''Испагань''' – [[Иран |
'''Испагань''' – [[Иран]]ның орталық бөлігіндегі [[қала]]. Зайендеруд өзенінің жағасында орналасқан. Исфаїан провинциясының әкімшілік орт. Халқы 700 мыңдай (1995). Тегераннан кейінгі өнеркәсіп-сауда орталығы. Тоқыма, [[тамақ]], [[цемент]], [[аяқ киім]], т.б. өнеркәсіп орындары бар. Көне әдебиеттерде И. (Мысалы, Птоломейде) Аспадана деген атпен кездеседі. Сасани әулетінің тұсында Иранның ірі шаруашылық әрі әкімшілік орт. болды. 7 ғасырда арабтар жаулап алған. 8 – 13 ғасырларда Таяу және Орта Шығыстың ең ірі қолөнер және сауда орталығы болды. 1237 жылы Шыңғыс хан империясы шапқыншылығына ұшырады, көп ұзамай қалпына келтірілді. 1387 жылы [[Әмір Темір]] жаулап алып, ауыр соғыс салығын салды. Сефеви әулеті үстемдік құрған кезде (16 ғасырдың аяғы мен 17 ғасырдың басы) қала өсіп өркендеді. Аббас Қ шаїтың тұсында қайта жоспарланып, іргелі құрылыстар салынды. 17 ғасырда И. 600 мың халқы бар қалаға айналды. 1722 жылы қаланы ауғандар жаулап алып, талан-таражға ұшыратты, халқы азайып кетті. 18 ғасырдың аяғында Тегеран астанаға айналғаннан кейін Исфаїан бұрынғы маңызынан айрылды. Исфаїандағы архитектуралық ескерткіштер, негізінен, ескі қала бөлігінде. Олар: Үлкен мешіт (9 – 20 ғасырлар), мұнаралар (12 ғасыр және 17 ғасыр), Жафар (14 ғасыр) мен Харуне – Велайдың (1512, сәулетші Хосейн; 1656 жылы жөнделген) кесенелері. Сефеви әулетінің тұсындағы шаї мешіті (1612 – 30, сәулетші Әбу-л-Казем; 18 – 20 ғасырларда жөнделген), Лотфолла шейїтың мешіті (1603 – 18); Әли-Капу сарайы (15 ғасыр; 17 ғасырда кеңейтілген), т.б. Исфаїанда Аллаберди хан (1600 жылыш.) мен Поле-Қажының (1641 – 66) көпірлері бар. Исфаїан – кілем тоқу мен қол өнерінің сондай-ақ, ортағасырлық миниатюра өнерінің (қ. Исфаїан мектебі) ертеден келе жатқан орталығы. |
||
== Тарихы == |
== Тарихы == |
||
| 75-жол: | 75-жол: | ||
== Тарихи ескерткіштері == |
== Тарихи ескерткіштері == |
||
== Тағы қараңыз == |
== Тағы қараңыз == |
||
* [[Иран қалаларының тізімі]] |
* [[Иран қалаларының тізімі]] |
||
| ⚫ | |||
==Сілтемелер== |
==Сілтемелер== |
||
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «[[Қазақ энциклопедиясы]]» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том |
|||
“Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы”, 1 – том |
|||
{{stub}} |
|||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
||
{{Суретсіз мақала}} |
{{Суретсіз мақала}} |
||
[[Санат:Иран қалалары]] |
[[Санат:Иран қалалары]] |
||
| ⚫ | |||
{{Link FA|fr}} |
{{Link FA|fr}} |
||
13:35, 2014 ж. мамырдың 25 кезіндегі нұсқа
| Қала | |
| Исфаһан | |
| парсы: اصفهان | |
 | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Остан | |
| Шахрестан | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
32°38′ с. е. 51°29′ ш. б. / 32.633° с. е. 51.483° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 32°38′ с. е. 51°29′ ш. б. / 32.633° с. е. 51.483° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орталығының биiктігі |
1590 м |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
1 583 609 адам (2006) |
Исфаһан шекарасы
| |
 Ортаққордағы санаты: Исфаһан | |
Испагань – Иранның орталық бөлігіндегі қала. Зайендеруд өзенінің жағасында орналасқан. Исфаїан провинциясының әкімшілік орт. Халқы 700 мыңдай (1995). Тегераннан кейінгі өнеркәсіп-сауда орталығы. Тоқыма, тамақ, цемент, аяқ киім, т.б. өнеркәсіп орындары бар. Көне әдебиеттерде И. (Мысалы, Птоломейде) Аспадана деген атпен кездеседі. Сасани әулетінің тұсында Иранның ірі шаруашылық әрі әкімшілік орт. болды. 7 ғасырда арабтар жаулап алған. 8 – 13 ғасырларда Таяу және Орта Шығыстың ең ірі қолөнер және сауда орталығы болды. 1237 жылы Шыңғыс хан империясы шапқыншылығына ұшырады, көп ұзамай қалпына келтірілді. 1387 жылы Әмір Темір жаулап алып, ауыр соғыс салығын салды. Сефеви әулеті үстемдік құрған кезде (16 ғасырдың аяғы мен 17 ғасырдың басы) қала өсіп өркендеді. Аббас Қ шаїтың тұсында қайта жоспарланып, іргелі құрылыстар салынды. 17 ғасырда И. 600 мың халқы бар қалаға айналды. 1722 жылы қаланы ауғандар жаулап алып, талан-таражға ұшыратты, халқы азайып кетті. 18 ғасырдың аяғында Тегеран астанаға айналғаннан кейін Исфаїан бұрынғы маңызынан айрылды. Исфаїандағы архитектуралық ескерткіштер, негізінен, ескі қала бөлігінде. Олар: Үлкен мешіт (9 – 20 ғасырлар), мұнаралар (12 ғасыр және 17 ғасыр), Жафар (14 ғасыр) мен Харуне – Велайдың (1512, сәулетші Хосейн; 1656 жылы жөнделген) кесенелері. Сефеви әулетінің тұсындағы шаї мешіті (1612 – 30, сәулетші Әбу-л-Казем; 18 – 20 ғасырларда жөнделген), Лотфолла шейїтың мешіті (1603 – 18); Әли-Капу сарайы (15 ғасыр; 17 ғасырда кеңейтілген), т.б. Исфаїанда Аллаберди хан (1600 жылыш.) мен Поле-Қажының (1641 – 66) көпірлері бар. Исфаїан – кілем тоқу мен қол өнерінің сондай-ақ, ортағасырлық миниатюра өнерінің (қ. Исфаїан мектебі) ертеден келе жатқан орталығы.
Тарихы
Географиясы
Халқы
Атақты тұрғындары
Өнеркәсібі
Оқу орындары
Тарихи ескерткіштері
Тағы қараңыз
Сілтемелер
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |