Азурит: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB
ш clean up, replaced: салалык ғылыми түсіндірме сөздігі → салалық ғылыми түсіндірме сөздігі, "Мектеп" баспасы" → "Мектеп" баспасы using AWB
37-жол: 37-жол:


'''Азурит''' ({{lang-fr|l’azur — лазурь, көк тас}}) — [[карбонаттар]] класына жататын минерал. Химиялық формуласы Cu(CO<sub>3</sub>) <sub>2</sub>[OH]<sub>2</sub>. Сингониясы моноклинді. Кристалдық құрылымы — координаттық. Кристалдары жапырақша, қысқа призма пішіндес. Агрегаттары түйіршікті, қабыршақты. Түсі көк, шыныдай жылтыр. Қаттылығы 3,5-4, меншікті салмағы 3,7-3,9 г/см<sup>3</sup>. [[Мыс кен орындары]]ның тотыққан белдемінде түзіледі. Азуриттің серіктестері — таза мыс, [[малахит]], [[куприт]]. Ерте замандардан [[Жезқазған]] өңірінде әшекей тас ретінде өндірілген. Азурит мыс кентасы ретінде, сондай-ақ көк бояу, көк дәрі (тотияйын) жасауға қолданылады.
'''Азурит''' ({{lang-fr|l’azur — лазурь, көк тас}}) — [[карбонаттар]] класына жататын минерал. Химиялық формуласы Cu(CO<sub>3</sub>) <sub>2</sub>[OH]<sub>2</sub>. Сингониясы моноклинді. Кристалдық құрылымы — координаттық. Кристалдары жапырақша, қысқа призма пішіндес. Агрегаттары түйіршікті, қабыршақты. Түсі көк, шыныдай жылтыр. Қаттылығы 3,5-4, меншікті салмағы 3,7-3,9 г/см<sup>3</sup>. [[Мыс кен орындары]]ның тотыққан белдемінде түзіледі. Азуриттің серіктестері — таза мыс, [[малахит]], [[куприт]]. Ерте замандардан [[Жезқазған]] өңірінде әшекей тас ретінде өндірілген. Азурит мыс кентасы ретінде, сондай-ақ көк бояу, көк дәрі (тотияйын) жасауға қолданылады.
'''Азурит''' — [[мыс минералдары]]ның бір түрі. Әдемі көкшіл түсіне орай, азурит әшекей бұйымдар жасауға қолданылады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалык ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығьшьщ лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы" Ж А Қ , 2003. — 248 бет.
'''Азурит''' — [[мыс минералдары]]ның бір түрі. Әдемі көкшіл түсіне орай, азурит әшекей бұйымдар жасауға қолданылады.<ref>Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығьшьщ лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы Ж А Қ , 2003. — 248 бет.
ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2</ref>
ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2</ref>



14:12, 2014 ж. мамырдың 30 кезіндегі нұсқа


Azurite

Azurite from China with large crystals and light surface weathering.
Негізі
Санаты Минерал
Химиялық формуласы Cu3(CO3)2(OH)2
Strunz classification 05.BA.05
Crystal symmetry Monoclinic 2/m
Unit cell a = 5.01 Å, b = 5.85 Å, c = 10.35 Å; β = 92.43°; Z=2
Ерекшеліктері
Молярлық массасы 344.67 g/mol
Түсі Azure-blue, Berlin blue, very dark to pale blue; pale blue in transmitted light
Кристал пішіні Massive, prismatic, stalactitic, tabular
Сингониясы Monoclinic Prismatic
Twinning Rare, twin planes {101}, {102} or {001}
Үгітіндісі Perfect on {011}, fair on {100}, poor on {110}
Агреттары Conchoidal
Беріктігі brittle
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы 3.5 to 4
Streak Light Blue
Diaphaneity Transparent to translucent
Үлес салмағы 3.773 (measured), 3.78 (calculated)
Оптикалық сипаты Biaxial (+)
Refractive index nα = 1.730 nβ = 1.758 nγ = 1.838
Birefringence δ = 0.108
Pleochroism Visible shades of blue
2V angle Measured: 68°, calculated: 64°
Dispersion relatively weak
Дереккөздер [1][2][3]
Бурра кен орнынан шыққан азурит, Аустралия оңтүстігі

Азурит (фр. l’azur — лазурь, көк тас) — карбонаттар класына жататын минерал. Химиялық формуласы Cu(CO3) 2[OH]2. Сингониясы моноклинді. Кристалдық құрылымы — координаттық. Кристалдары жапырақша, қысқа призма пішіндес. Агрегаттары түйіршікті, қабыршақты. Түсі көк, шыныдай жылтыр. Қаттылығы 3,5-4, меншікті салмағы 3,7-3,9 г/см3. Мыс кен орындарының тотыққан белдемінде түзіледі. Азуриттің серіктестері — таза мыс, малахит, куприт. Ерте замандардан Жезқазған өңірінде әшекей тас ретінде өндірілген. Азурит мыс кентасы ретінде, сондай-ақ көк бояу, көк дәрі (тотияйын) жасауға қолданылады. Азуритмыс минералдарының бір түрі. Әдемі көкшіл түсіне орай, азурит әшекей бұйымдар жасауға қолданылады.[4]

Сингониясы моноклиндік, призма формасында. Кристалдық бейнесі, тағы басқа түрлері де, жаратылысы да малахитқа ұқсас. Оптикалық оңқай; 2u = 68°, Ng=1 , 8 3 8 , Nm = 1,758, Np = 1,730.

Азурит мыстың оттекті қосылыстарымен бірге металлургияда қорытылады. Ол көк бояу алу үшін химия өнеркәсібінде қолданылады. Кендері малахитпен бірге кездеседі.[5]

Дереккөздер

  1. Handbook of Mineralogy
  2. Mindat.org
  3. Webmineral.com Webmineral Data
  4. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығьшьщ лауреаты А.Қ.Құсайынов — Алматы: "Мектеп" баспасы Ж А Қ , 2003. — 248 бет. ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2
  5. Кристаллография, минералогия, петрография. Бұл кітап Абай атындағы Қазақтың мемлекеттік педагогты институтының, география факультетінде оқылған лекциялардың негізінде жазылды, 1990. ISBN 2—9—3 254—69