Сопақша ми: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш clean up, replaced: Пайдаланған әдебиет → Дереккөздер using AWB
1-жол: 1-жол:
[[Сурет:Medulla oblongata.gif|thumb]]
[[Сурет:Medulla oblongata.gif|thumb]]


'''Сопақша ми (продолговатый мозг)'''; ([[Латын тілі|лат.]] ''medulla oblongata''; ''medulla'' — [[ми]],'' oblongata'' — сопақша) — [[ми]]дың жұлынмен шекарасыз жалғасатын, пішіні сопақша келген артқы бөлігі. Оның алдыңғы жағы ми көпірімен жалғасады. Сопақша [[ми]]дың төменгі бетінде вентральды орталық саңылау ([[Латын тілі|лат.]] ''fissura mediana ventralis'') мен оның екі бүйіріндегі латеральды вентральды сайлар ([[Латын тілі|лат.]]'' sulcus lateralis ventralis'') арқылы бөлінген: оң және сол сопақша ми пирамидалары ([[Латын тілі|лат.]]'' piramis medullae oblongatae'') білеуленіп көрініп тұрады.
'''Сопақша ми (продолговатый мозг)'''; ([[Латын тілі|лат.]] ''Patrickstar''; ''Patrick'' — [[ми]],''Star'' — сопақша) — [[ми]]дың жұлынмен шекарасыз жалғасатын, пішіні сопақша келген артқы бөлігі. Оның алдыңғы жағы ми көпірімен жалғасады. Сопақша [[ми]]дың төменгі бетінде вентральды орталық саңылау ([[Латын тілі|лат.]] ''fissura mediana ventralis'') мен оның екі бүйіріндегі латеральды вентральды сайлар ([[Латын тілі|лат.]]'' sulcus lateralis ventralis'') арқылы бөлінген: оң және сол сопақша ми пирамидалары ([[Латын тілі|лат.]]'' piramis medullae oblongatae'') білеуленіп көрініп тұрады.


'''Сопақша ми''' пирамидалары үлкен [[ми]] қыртысын жұлынның қозғалтқыш орталық - тарымен байланыстыратын пирамидалы жүйке талшықтары аларынан ([[Латын тілі|лат.]]'' fasciculus cerebro-spinalis'') құралған. ( ''Сопақша ми'' пирамидаларының пирамидалы жүйке тал тары будаларынан құралған өткізгіш жолдары - жұлынның бүйір арқаншаларына отер алдында, оң ми пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның сол жақтағы бүйір арқаншасына, ал сол [[ми]] пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның оң жақтағы бүйір арқаншасына бағытталып, жүйке талшықтарымен алмасады да, пирамидалар айқасын (лат. decussacio pyramidum) жасайды.
'''Сопақша ми''' пирамидалары үлкен [[ми]] қыртысын жұлынның қозғалтқыш орталық - тарымен байланыстыратын пирамидалы жүйке талшықтары аларынан ([[Латын тілі|лат.]]'' fasciculus cerebro-spinalis'') құралған. ( ''Сопақша ми'' пирамидаларының пирамидалы жүйке тал тары будаларынан құралған өткізгіш жолдары - жұлынның бүйір арқаншаларына отер алдында, оң ми пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның сол жақтағы бүйір арқаншасына, ал сол [[ми]] пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның оң жақтағы бүйір арқаншасына бағытталып, жүйке талшықтарымен алмасады да, пирамидалар айқасын (лат. decussacio pyramidum) жасайды.
24-жол: 24-жол:


'''Сопақша мидың сүрзаты''' — [[Вегетативтік органдар|вегетативтік]] ядролардан басқа, қызметіне сәйкес топтасқан нейроциттер перикариондарынан (нейроциттер денелерінен) құралған [[ми]] жүйкелерінің сезімтал және қозғалтқыш сүрзаттық ядроларын түзеді. Бұлардың араларында бір-бірімен жалгасып жатқан пішіні әр түрлі нейроциттерден және олардың жүйке талшықтарынан құралған торлы құрылым ([[Латын тілі|лат.]] formatio reticularis) болады. Бұл құрьшым сопақша мидан ортаңғы мига, одан әрі аралық миға дейін созылып жатады. Торлы құрылым — аталған [[ми]] бөлімдері орталықта- рын өзара байланыстырып, үйлестіру қызметін атқарады. Бұған коса, ол тыныс алу және жүрек-тамырлар жүйесінің орталығы қызметін де атқарады.<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>
'''Сопақша мидың сүрзаты''' — [[Вегетативтік органдар|вегетативтік]] ядролардан басқа, қызметіне сәйкес топтасқан нейроциттер перикариондарынан (нейроциттер денелерінен) құралған [[ми]] жүйкелерінің сезімтал және қозғалтқыш сүрзаттық ядроларын түзеді. Бұлардың араларында бір-бірімен жалгасып жатқан пішіні әр түрлі нейроциттерден және олардың жүйке талшықтарынан құралған торлы құрылым ([[Латын тілі|лат.]] formatio reticularis) болады. Бұл құрьшым сопақша мидан ортаңғы мига, одан әрі аралық миға дейін созылып жатады. Торлы құрылым — аталған [[ми]] бөлімдері орталықта- рын өзара байланыстырып, үйлестіру қызметін атқарады. Бұған коса, ол тыныс алу және жүрек-тамырлар жүйесінің орталығы қызметін де атқарады.<ref>Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9</ref>

==Дереккөздер==
==Дереккөздер==
<references/>
<references/>

13:52, 2014 ж. желтоқсанның 4 кезіндегі нұсқа

Сопақша ми (продолговатый мозг); (лат. Patrickstar; Patrick — ми,Star — сопақша) — мидың жұлынмен шекарасыз жалғасатын, пішіні сопақша келген артқы бөлігі. Оның алдыңғы жағы ми көпірімен жалғасады. Сопақша мидың төменгі бетінде вентральды орталық саңылау (лат. fissura mediana ventralis) мен оның екі бүйіріндегі латеральды вентральды сайлар (лат. sulcus lateralis ventralis) арқылы бөлінген: оң және сол сопақша ми пирамидалары (лат. piramis medullae oblongatae) білеуленіп көрініп тұрады.

Сопақша ми пирамидалары үлкен ми қыртысын жұлынның қозғалтқыш орталық - тарымен байланыстыратын пирамидалы жүйке талшықтары аларынан (лат. fasciculus cerebro-spinalis) құралған. ( Сопақша ми пирамидаларының пирамидалы жүйке тал тары будаларынан құралған өткізгіш жолдары - жұлынның бүйір арқаншаларына отер алдында, оң ми пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның сол жақтағы бүйір арқаншасына, ал сол ми пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның оң жақтағы бүйір арқаншасына бағытталып, жүйке талшықтарымен алмасады да, пирамидалар айқасын (лат. decussacio pyramidum) жасайды.

Сопақша мидың құрылысы біршама жүлынның құрылысына ұқсас, яғни сыртқы жағында — ақзат, ішкі жағында — сүрзат орналасады. Ол ақзаттық аралықтар арқылы көптеген сүрзаттық аралшықтарға, яғни сопақша мидың сүрзаттық орталықтарына (ядроларына) бөлінеді.

Бұлар организмнің тіршілігіне тым қажет вегетативтік орталықтар құрайтын нейроцитгер ядролары. Аталган вегетативтік ядроларга:

  • жүрек согу
  • тыныс алу
  • тер бөлу
  • сілекей бөлу
  • шайнау
  • жұту, сору
  • көз жасын бөлу
  • ас қорыту сөлдерін бөлу
  • құсу,
  • кекіру
  • күйіс қайтару
  • тұшкіру
  • жөтелу
  • көз жыпылықтау орталықтары жатады.

Сопақша мидың сүрзаты — вегетативтік ядролардан басқа, қызметіне сәйкес топтасқан нейроциттер перикариондарынан (нейроциттер денелерінен) құралған ми жүйкелерінің сезімтал және қозғалтқыш сүрзаттық ядроларын түзеді. Бұлардың араларында бір-бірімен жалгасып жатқан пішіні әр түрлі нейроциттерден және олардың жүйке талшықтарынан құралған торлы құрылым (лат. formatio reticularis) болады. Бұл құрьшым сопақша мидан ортаңғы мига, одан әрі аралық миға дейін созылып жатады. Торлы құрылым — аталған ми бөлімдері орталықта- рын өзара байланыстырып, үйлестіру қызметін атқарады. Бұған коса, ол тыныс алу және жүрек-тамырлар жүйесінің орталығы қызметін де атқарады.[1]

Дереккөздер

  1. ↑ Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9


Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Сопақша_ми&oldid=2196801» бетінен алынған