Классикалық механика: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш ±Санат:Физика→Санат:Физикалық теориялар; ±Санат:Механика→Санат:Механикалық есептеу (HotCat құралының көмегімен) |
|||
1-жол: | 1-жол: | ||
[[File:Orbital motion.gif|thumb|right|180px|Жердің айналасындағы серіктің орбиталық қозғалысы, перпендикуляр жылдамдығы және үдеу (күші) векторларының диаграммасы.]] |
[[File:Orbital motion.gif|thumb|right|180px|Жердің айналасындағы серіктің орбиталық қозғалысы, перпендикуляр жылдамдығы және үдеу (күші) векторларының диаграммасы.]] |
||
'''Классикалық механика''' |
'''Классикалық механика''' — [[Ньютон заңдары]] мен [[Галилейдің салыстырмалық принципі]]не негізделген [[механика]]ның бөлімі. Осы себептен, классикалық механиканы кейде Ньютон механикасы деп атайды. Физикада классикалық механика [[кванттық механика]] екеуі физиканың екі ірі қосалқысы деп айтса да болады. |
||
Классикалық механика келесі бөлімшелерге бөлінеді: |
Классикалық механика келесі бөлімшелерге бөлінеді: |
||
* [[Статика]] ( механиканың күш әсеріндегі материялық денелердің тепе-теңдік шарттарын зерттейтін саласы; механикалық жүйелердің тепе-теңдік күйін күш әсерімен зерттейтін механика бөлімі |
* [[Статика]] ( механиканың күш әсеріндегі материялық денелердің тепе-теңдік шарттарын зерттейтін саласы; механикалық жүйелердің тепе-теңдік күйін күш әсерімен зерттейтін механика бөлімі); |
||
* [[Кинематика]] (механиканың, дене қозғалысының геометриялық қасиеттерін, олардың массасы мен әсер етуші күштерді ескермей зерттейтін бөлімі |
* [[Кинематика]] (механиканың, дене қозғалысының геометриялық қасиеттерін, олардың массасы мен әсер етуші күштерді ескермей зерттейтін бөлімі); |
||
* [[Динамика]] ( механиканың түсірілген күш әсерінен материалдық денелердің қозғалысын зерттейтін бөлімі |
* [[Динамика]] ( механиканың түсірілген күш әсерінен материалдық денелердің қозғалысын зерттейтін бөлімі). |
||
. [[Классикалық механика]]ның негізгі заңдылықтары: |
. [[Классикалық механика]]ның негізгі заңдылықтары: |
||
18-жол: | 18-жол: | ||
Классиклық механиканың негізгі ұғымдары: |
Классиклық механиканың негізгі ұғымдары: |
||
* [[Кеңістік (физика)|Кеңістік]] |
* [[Кеңістік (физика)|Кеңістік]] |
||
* [[Уақыт]] |
* [[Уақыт]] |
||
* Санақ жүйесі. |
* Санақ жүйесі. |
||
* [[Масса]]. |
* [[Масса]]. |
||
* [[Материалдық нүкте]], сондай-ақ: |
* [[Материалдық нүкте]], сондай-ақ: |
||
** [[Радиус-вектор]] <math>\vec r</math> |
** [[Радиус-вектор]] <math>\vec r</math> {{sfn|Петкевич|1981|с=9}} |
||
** [[Жылдамдық]] |
** [[Жылдамдық]] {{sfn|Петкевич|1981|с=9}}: |
||
**: <math>\vec v = \frac{d\vec r}{dt}</math> |
**: <math>\vec v = \frac{d\vec r}{dt}</math> |
||
** [[Үдеу]].{{sfn|Петкевич|1981|с=9}}: |
** [[Үдеу]].{{sfn|Петкевич|1981|с=9}}: |
||
**: <math>\vec a = \frac{d\vec v}{dt} = \frac{d^2\vec r}{dt^2}</math> |
**: <math>\vec a = \frac{d\vec v}{dt} = \frac{d^2\vec r}{dt^2}</math> |
||
** Масса<ref>Тарг С. |
** Масса<ref>Тарг С. М.,Краткий курс теоретической механики,М.,Высшая школа,1995,isbn=5-06-003117-9,С. 287.</ref><ref>Голубев Ю. Ф.,Основы теоретической механики,М.,МГУ,2000,720бет,isbn=5-211-04244-1</ref><ref>Журавлёв В. Ф.,Основы теоретической механики,М.,Физматлит,2001,319бет,isbn=5-95052-041-3</ref>. |
||
** [[Дене импульсі]]{{sfn|Ландау и Лифшиц, т. I|2012|с=26—28}}: |
** [[Дене импульсі]]{{sfn|Ландау и Лифшиц, т. I|2012|с=26—28}}: |
||
**: <math>\vec p = m\vec v . </math> |
**: <math>\vec p = m\vec v . </math> |
||
** [[Кинетикалық энергия]{{sfn|Ландау и Лифшиц, т. I|2012|с=24—26}}: |
** [[Кинетикалық энергия]]{{sfn|Ландау и Лифшиц, т. I|2012|с=24—26}}: |
||
**: <math>T = \frac{mv^2}{2} . </math> или <math>T = \frac{p^2}{2m} . </math> |
**: <math>T = \frac{mv^2}{2} . </math> или <math>T = \frac{p^2}{2m} . </math> |
||
** [[Күш]]. |
** [[Күш]]. |
||
** [[Жүйенiң потенциалдық энергиясы|Потенциалды энергия]]: |
** [[Жүйенiң потенциалдық энергиясы|Потенциалды энергия]]: |
||
**: <math>\vec F = - \nabla U(\vec r).</math> |
**: <math>\vec F = - \nabla U(\vec r).</math> |
||
[[Санат: Физика]] |
|||
== Дереккөздер == |
|||
[[Санат:Механика]] |
|||
{{дереккөздер}} |
|||
[[Санат:Физикалық теориялар]] |
|||
[[Санат:Механикалық есептеу]] |
20:56, 2015 ж. қаңтардың 24 кезіндегі нұсқа
Классикалық механика — Ньютон заңдары мен Галилейдің салыстырмалық принципіне негізделген механиканың бөлімі. Осы себептен, классикалық механиканы кейде Ньютон механикасы деп атайды. Физикада классикалық механика кванттық механика екеуі физиканың екі ірі қосалқысы деп айтса да болады.
Классикалық механика келесі бөлімшелерге бөлінеді:
- Статика ( механиканың күш әсеріндегі материялық денелердің тепе-теңдік шарттарын зерттейтін саласы; механикалық жүйелердің тепе-теңдік күйін күш әсерімен зерттейтін механика бөлімі);
- Кинематика (механиканың, дене қозғалысының геометриялық қасиеттерін, олардың массасы мен әсер етуші күштерді ескермей зерттейтін бөлімі);
- Динамика ( механиканың түсірілген күш әсерінен материалдық денелердің қозғалысын зерттейтін бөлімі).
. Классикалық механиканың негізгі заңдылықтары:
Классикалық механика ғарыштағы ғаламшарлардың, жұлдыздар мен галактикалардың, т.б. астрономиялық нысандарының, сондай-ақ снарядтардың, машиналар бөлшектерінің қозғалысын сипаттайды.
Негізгі түсініктер
Классиклық механиканың негізгі ұғымдары:
- Кеңістік
- Уақыт
- Санақ жүйесі.
- Масса.
- Материалдық нүкте, сондай-ақ:
- Радиус-вектор [1]
- Жылдамдық [1]:
- Үдеу.[1]:
- Масса[2][3][4].
- Дене импульсі[5]:
- Кинетикалық энергия[6]:
- или
- Күш.
- Потенциалды энергия:
Дереккөздер
- ↑ a b c Петкевич, 1981
- ↑ Тарг С. М.,Краткий курс теоретической механики,М.,Высшая школа,1995,isbn=5-06-003117-9,С. 287.
- ↑ Голубев Ю. Ф.,Основы теоретической механики,М.,МГУ,2000,720бет,isbn=5-211-04244-1
- ↑ Журавлёв В. Ф.,Основы теоретической механики,М.,Физматлит,2001,319бет,isbn=5-95052-041-3
- ↑ Ландау и Лифшиц, т. I, 2012
- ↑ Ландау и Лифшиц, т. I, 2012