Джон Дэвисон Рокфеллер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
→Кіріспе бөлімін өңдеді: мәліметтерді жаңарту |
|||
| 34-жол: | 34-жол: | ||
== Дереккөздер == |
== Дереккөздер == |
||
{{http://en.wikipedia.org/wiki/John_D._Rockefeller}} |
|||
{{дереккөздер}} |
|||
[[Санат:1839 жылы туғандар]] |
[[Санат:1839 жылы туғандар]] |
||
00:45, 2015 ж. сәуірдің 26 кезіндегі нұсқа
| John Davison Rockefeller | |
|---|---|
 John D. Rockefeller in 1885 | |
| Дүниеге келгені: |
1839 ж. шілденің 8 Richford, New York, U.S. |
| Қайтыс болғаны: |
1937 ж. мамырдың 23 (97 жаста) The Casements, Ormond Beach, Florida, United States |
| Resting place |
Lake View Cemetery, Cleveland, Ohio, United States 41°30′40″ с. е. 81°35′28″ б. б. / 41.511° с. е. 81.591° б. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 41°30′40″ с. е. 81°35′28″ б. б. / 41.511° с. е. 81.591° б. б. (G) (O) (Я) |
| Ұлты: | American |
| Мансабы: |
|
| Net worth | ▲$663.4 billion in 2007 dollars, according to List of wealthiest historical figures, based on information from Forbes – ақпан 2008. |
| Дiнi: | Baptist |
Рокфеллер Джон Дэвисон (8-Шілде 1839- 23-Мамыр1937) — американдық магнат-кәсіпкер әрі филантроп. АҚШ мұнай индустриясында үстемдік құрған және ең алғашқы ірі тресттердің бірі Standard Oil Company негізін қалаушыларының бірі. Компания шарықтау шегіне келген кезде бүкіл өндірістің 90% бақылап отырған. Ол мұнай индустриясына революциялық өзгерістер енгізді, сонымен қатар Эндрю Карнеги сынды алдыңғы қатарлы өндірісшілермен бірге қазіргі заманғы филонтропияның жүйесін құрды. 1870 жылы өзі негізін салған Standard Oil Company үшін 1897 жылы зейнетке шыққанға дейін қызмет атқарды.
Рокфеллер бұл компанияны бауыры Уильям, сонымен қоса Генри Флаглер, Джабез А. Бостуик, химик Сэмьюэл Эндрюс және дауыс бере алмайтын Стефан Харкенстермен бірге Огайо штатында серіктестік ретінде құрды. Керосин мен бензиннің бағалығы артқан сайын оның да байлығы көбейе түсіп, әлемдегі ең бай адам және алғашқы «долларлық» миллиардер атанады. Ол қайтыс болған 1937 жылғы оның байлығы $336 млрд (инфляцияны қосқандағы 2007-жылғы эквивалент) немесе АҚШ ІЖӨ-нің 1,54% құрады. Жазылған тарихтағы ең бай адам тізімінде 1-орын тиесілі.
Рокфеллер өмірінің соңғы 40 жылын өзінің Кикуиттегі (Уэстчестер графтығы, Нью-Йорк) иелігінде зейнетте өткізді. Оның байлығы негізінен жүйелі әрі бағытталған филонтропияға жұмсалды. Бұл мақсаты үшін медицина, білім беру және ғылыми зерттеулерді (соның ішінде амарилезз және анкилистомозға қарсы) қолдайтын қорлар ашты.
Сонымен қатар, Чикаго және Рокфеллер университеттерінің негізін қалап, Орталық Филиппин Университетінің құрылысын қаржыландырды. Салауатты өмір салтын ұстанып, табак және алкогольге толықтай қарсы болған. Солтүстік Баптисттерінің қатарында болғандықтан бұл шіркеулерге қаржылай қолдау көрсеткен. Баптисттік Миссияның Эри-Стрит Шіркеуінде жексенбілік мектепте сабақ берген, оның сенімді әрі діни тұлғасы, тіпті кейде аула сыпырушысына дейін болған. Дін оның өмірінде үлкен рөл атқарды және Рокфеллер дінді өз жетістіктерінің негізі деп білді. Ол социал-дарвинизмге негізделген капитализмді қолдады және "Ірі бизнестің дамуы-жай ғана күштілердің тірі қалуы" деген сөздерді үнемі айтатын болған.
Нью-Йорк штатының Ричфорд қаласында туылған. 1863 жылы Рокфеллер әріптестерімен бірге Кливлендке тақау жерден өзінің алғашқы мұнай айдау зауытын салды. 1870 жылы «Стандарт Ойл Компани» компаниясының негізін қалады. Ол досы әрі бизнестегі әріптесі Генри Флаглермен бірге жекеленген мұнай шығаратын және мұнай өңдейтін кәсіпорындарды біртұтас қуатты мұнай тресінің астына топтастырды. Аталған компанияға Америкада өндірілетін мұнайдың 95 пайызы тиесілі болды.
1897 жылдан бастап Рокфеллер компанияның басқару тетіктерін біртіндеп қабілетті әріптестеріне беріп, өзі қайырымдылық шараларымен айналыса бастады. Ол 1892 жылы Чикаго университетінің, 1901 жылы Рокфеллер атындағы медицина институтының (кейінірек Рокфеллер атындағы университет) негізін қалады. 1902 жылы Жалпы білім беру кеңесін, ал 1913 Рокфеллер қорын құрды.
Төрт қызы мен бір ұлы болды, сол ұлы Рокфеллер қорына мұрагер болды.