Джон Дэвисон Рокфеллер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
1-жол: 1-жол:
{{уики}}

{{Infobox person
{{Infobox person
| name = Джон Дэвисон Рокфеллер
| name = Джон Дэвисон Рокфеллер
40-жол: 38-жол:
* [http://smalltalks.ru/zoloto-i-vlast/113-rokfeller-1.html]
* [http://smalltalks.ru/zoloto-i-vlast/113-rokfeller-1.html]


[[Санат:8 шілдеде туғандар]]
[[Санат:Нью-Йоркта туғандар]]
[[Санат:Нью-Йоркта туғандар]]
[[Санат:23 мамырда қайтыс болғандар]]
[[Санат:Флорида штатында қайтыс болғандар]]
[[Санат:АҚШ кәсіпкерлері]]
[[Санат:АҚШ кәсіпкерлері]]
[[Санат:АҚШ миллиардерлері]]
[[Санат:АҚШ миллиардерлері]]

16:08, 2015 ж. сәуірдің 27 кезіндегі нұсқа



Джон Дэвисон Рокфеллер

Джон Д. Рокфеллер 1885 жылы
Дүниеге келгені: 1839 ж. шілденің 8 (1839—07—08) (184 жас)
Ричфорд, Нью-Йорк,  АҚШ
Қайтыс болғаны: 1937 ж. мамырдың 23 (97 жаста)
Кейсментс, Ормонд Бич, Флорида,  АҚШ
Resting place Lake View Cemetery, Cleveland, Огайо, АҚШ
41°30′40″ с. е. 81°35′28″ б. б. / 41.511° с. е. 81.591° б. б. / 41.511; -81.591 (G) (O) (Я)Координаттар: 41°30′40″ с. е. 81°35′28″ б. б. / 41.511° с. е. 81.591° б. б. / 41.511; -81.591 (G) (O) (Я)
Ұлты: Америкалық
Мансабы:
Net worth $663.4 billion in 2007 dollars, according to List of wealthiest historical figures, based on information from Forbes – ақпан 2008.
Дiнi: Baptist

Рокфеллер Джон Дэвисон (1839-1937) — американдық магнат-кәсіпкер әрі филантроп. АҚШ мұнай индустриясында үстемдік құрған және ең алғашқы ірі тресттердің бірі Standard Oil компаниясының негізін қалаушыларының бірі. Компания шарықтау шегіне келген кезде бүкіл өндірістің 90% бақылап отырған. Ол мұнай индустриясына революциялық өзгерістер енгізді, сонымен қатар Эндрю Карнеги сынды алдыңғы қатарлы өндірісшілермен бірге қазіргі заманғы филонтропияның жүйесін құрды. 1870 жылы өзі негізін салған Standard Oil компаниясында 1897 жылы зейнетке шыққанға дейін қызмет атқарды.

Рокфеллер бұл компанияны бауыры Уильям, сонымен қоса Генри Флаглер, Джабез А. Бостуик, химик Сэмьюэл Эндрюс және дауыс бере алмайтын Стефан Харкенстермен бірге Огайо штатында серіктестік ретінде құрды. Керосин мен бензиннің бағалығы артқан сайын оның да байлығы көбейе түсіп, әлемдегі ең бай адам және алғашқы «долларлық» миллиардер атанады. Ол қайтыс болған 1937 жылғы оның байлығы $336 млрд (инфляцияны қосқандағы 2007-жылғы эквивалент) немесе АҚШ ІЖӨ-нің 1,54% құрады. Жазылған тарихтағы ең бай адам тізімінде 1-орын тиесілі.

Рокфеллер өмірінің соңғы 40 жылын өзінің Кикуиттегі (Уэстчестер графтығы, Нью-Йорк) иелігінде зейнетте өткізді. Оның байлығы негізінен жүйелі әрі бағытталған филонтропияға жұмсалды. Бұл мақсаты үшін медицина, білім беру және ғылыми зерттеулерді (соның ішінде амарилезз және анкилистомозға қарсы) қолдайтын қорлар ашты.

Сонымен қатар, Чикаго және Рокфеллер университеттерінің негізін қалап, Орталық Филиппин Университетінің құрылысын қаржыландырды. Салауатты өмір салтын ұстанып, табак және алкогольге толықтай қарсы болған. Солтүстік Баптисттерінің қатарында болғандықтан бұл шіркеулерге қаржылай қолдау көрсеткен. Баптисттік Миссияның Эри-Стрит Шіркеуінде жексенбілік мектепте сабақ берген, оның сенімді әрі діни тұлғасы, тіпті кейде аула сыпырушысына дейін болған. Дін оның өмірінде үлкен рөл атқарды және Рокфеллер дінді өз жетістіктерінің негізі деп білді. Ол социал-дарвинизмге негізделген капитализмді қолдады және "Ірі бизнестің дамуы-жай ғана күштілердің тірі қалуы" деген сөздерді үнемі айтатын болған.

Өмірбаяны

Ол алаяқ Уильям Эйвери "Билл" Рокфеллер (13-қараша 1810 - 11-мамыр 1906) және Элайза Дэвисонның (12-қыркүйек 1813 - 28-наурыз 1889) отбасында туылған екінші сәби және бірінші ұл. Одан бөлек Люси (1838-1878), Кіші Уильям (1841-1922), Мария (1843-1925), егіздер-Франклин (Фрэнк) (1845-1917) және Фрэнсис (1845-1847) сынды бауырлары болған. Әкесінің ата-бабалары ағылшын және неміс, ал анасыныкі шотланд және ирландтар екен. Билл ең алдымен ағаш кесуші, сосын шағын алып-сатарлықпен айналысқан. Алайда өзін "ботаникалық дәрігермін" деп атап эликсирлер сатқан. Жергілікті халық мінезі бір түрлі, бірақ көңілді жүретін оны "Үлкен Билл" не "Шайтан Билл" деп атаған. Көпшілік оны қоғамдық моральға көнбейтін, қаңғыбастық өмір кешетін, үйіне сирек қонатын адам ретінде білген. Бүкіл өмірінде көлеңкелі істермен атағы шыққан. Люси мен Джон туылуы арасында өз үйіндегі экономкасынан/көңілдесінен Клоринда есімді (шамамен 1838-?, ерте өлген) және Джон мен Кіші Уильям туылуы арасында Корнелия (ш. 1840-?) есімді қыздары болады. Үй шаруашылығын мойнына алған иманды баптист Элайза күйеуі ұзақ уақытқа жоғалып кеткен кездерде үйдің тұрақтылығын сақтауға тырысты. Тіптен оның екінші әйелі мен сансыз "жүрістеріне" де көнді. Табиғатынан да, кедейшіліктен де үнемшіл болған Элайза ұлына "Әдейі жасалған шығын қажеттілік болып оралады" деп айтатын болған. Жас Рокфеллер өз ақшасын күнделікті үй шаруаларын жасаумен, сондай-ақ күркетауық бағып, картоп және кәмпит сатып, ең соңында көршісіне азғантай ақшаны несиеге беру арқылы табады. Ол әкесінің "бос ыдысы бар адамға тамақ сат" деген кеңесіне еріп, үнемі келісімді өз пайдасына шешіп отырды. Бірде Билл "Мен кез келген сәтті пайдаланып балаларымды алдауға тырысамын. Себебі олардың есепшіл болғанын қалаймын." деп мақтаныпты. Оның кішкентай кезінде, отбасы Моравияға (Нью-Йорк) көшеді, ал 1851-жылы Овегоға. Сол жерде Рокфеллер Овего Академиясында оқиды. 1853-жылы оның отбасы Кливлендтің жанындағы Стронгсвильге көшіп келеді. Осында Кливленд Орталық Орта Мектебінде оқып, кейін Фолсом Коммерциялық Колледжінің 10 апталық бизнес-курсында бухгалтерия негіздерін үйренеді. Әкесінің алыстығы және жиі көшулерге қарамастан жас Джон өзін сабырлы, тәрбиелі ұстады, сабаққа құлшынысы мол болды. Замандастары оны тұйық, айтқанынан қайтпайтын, иманды, істерін жүйелі атқаратын, ақылды жігіт ретінде сипаттайды. Ол өте жақсы пікірталасшы болды және өз ойын тіке айтатын. Сондай-ақ ол музыканы қатты сүйді және болашақта музыкант болу мүмкіндігін де қарастырды. Ертерек ол аналитикалық қасиеттері мен бухгалтерлік есепке жүйріктігін анық көрсетті.

Дереккөздер

Сыртқы сілтемелер