Күйреуік материя: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
уикилендіру |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Wolfgang Pauli young.jpg|thumb|right|200px|Вольфганг Паули]] |
[[Сурет:Wolfgang Pauli young.jpg|thumb|right|200px|Вольфганг Паули]] |
||
'''Күйреуік материя''' |
'''Күйреуік материя''' немесе "''Дегенерат материя''" ({{lang-la|degenerat}} - «күйреуік», «кері кету», «тозғындау», «бұзылу»...), кейде '''Ферми газы''' немесе '''дегенерат газы''' деп те аталады — бір-бірімен әсерлеспейтін еркін бөлшектерден құралған материяны айтады. Ол квантты майданда пайда болады. |
||
Күйреуік материя жоғары тығыздыққа ие материя күйі болып, оның қысымы дегенерат қысымы деп те аталатын [[Паули ережесі]]не (Pauli exclusion principle) сәйкеседі. Паули ережесі бойынша ұқсамаған құрылымдағы бөлшектердің ортақ кванттық майданда болуы терістеледі. Сондықтан көлем кішірейген сайын бөлшектер жоғары энергия күйіне еніп, жойқын дегенерат қысымын қалыптастырады. Құралған бөлшектердің ұқсамастығына орай электронды күйреуік материя, нейтронды күйреуік материя, ... деп бөлінеді. |
Күйреуік материя жоғары тығыздыққа ие материя күйі болып, оның қысымы дегенерат қысымы деп те аталатын [[Паули ережесі]]не (Pauli exclusion principle) сәйкеседі. Паули ережесі бойынша ұқсамаған құрылымдағы бөлшектердің ортақ кванттық майданда болуы терістеледі. Сондықтан көлем кішірейген сайын бөлшектер жоғары энергия күйіне еніп, жойқын дегенерат қысымын қалыптастырады. Құралған бөлшектердің ұқсамастығына орай электронды күйреуік материя, нейтронды күйреуік материя, ... деп бөлінеді. |
||
| 12-жол: | 12-жол: | ||
[[Санат:Астрофизика]] |
[[Санат:Астрофизика]] |
||
[[Санат:Жұлдыздар]] |
[[Санат:Жұлдыздар]] |
||
[[en:Degenerate matter]] |
|||
[[ru:Вырожденный газ]] |
|||
08:26, 2015 ж. маусымның 8 кезіндегі нұсқа
Күйреуік материя немесе "Дегенерат материя" (лат. degenerat - «күйреуік», «кері кету», «тозғындау», «бұзылу»...), кейде Ферми газы немесе дегенерат газы деп те аталады — бір-бірімен әсерлеспейтін еркін бөлшектерден құралған материяны айтады. Ол квантты майданда пайда болады.
Күйреуік материя жоғары тығыздыққа ие материя күйі болып, оның қысымы дегенерат қысымы деп те аталатын Паули ережесіне (Pauli exclusion principle) сәйкеседі. Паули ережесі бойынша ұқсамаған құрылымдағы бөлшектердің ортақ кванттық майданда болуы терістеледі. Сондықтан көлем кішірейген сайын бөлшектер жоғары энергия күйіне еніп, жойқын дегенерат қысымын қалыптастырады. Құралған бөлшектердің ұқсамастығына орай электронды күйреуік материя, нейтронды күйреуік материя, ... деп бөлінеді.
Күйреуік материя — металлды сутегі, электронды күйреуік материя, нейтронды күйреуік материя, экзотикалық материя қатарлыларды қамтиды.
Аспандағы Сүмбіле секілді Ақ ергежейлі жұлдыздар дәл осындай күйреуік материядан құралады деп есептеледі.