Аэробтық ағзалар: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тарихын шолу
← Ескірек өңдемеЖаңарақ өңдеме →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ш clean up, replaced: Пайдаланылған әдебиет → Дереккөздер using AWB
+ 2 санат; ± 2 санат (HotCat құралының көмегімен)
1-жол: 1-жол:
'''Аэробтық ағзалар''', аэробтар ({{lang-el|αηρ — ауа және βιοζ — тіршілік}}) – [[молекула]]лық бос оттек (О<sub>2</sub>) бар ортада тіршілік етіп, дами алатын [[организм]]дер.
⚫
'''Аэробтық организмдер''' , аэробтар ({{lang-el|αηρ — ауа және βιοζ — тіршілік}}) – [[молекула]]лық бос оттек (О<sub>2</sub>) бар ортада тіршілік етіп, дами алатын [[организм]]дер. Аэробтық организмдерге барлық өсімдіктер, көптеген қарапайымдылар мен көп клеткалы [[жануар]]лар, [[саңырауқұлақ]]тар, [[микроорганизм]]дер жатады. Оттектің (О<sub>2</sub>) қатысуымен жүретін биологиялық процесті [[аэробиоз]] деп атайды. Аэробтық организмдер өз организміне енген О<sub>2</sub>-нің тотығуынан пайда болған энергияны пайдаланады. Олар облигатты аэробтық организмдер және факультативті аэробтық организмдер болып 2 топқа бөлінеді. Облигатты аэробтық организмдер тотығу реакциясы кезіндегі энергияны пайдаланады, мысалы, сірке қышқыл бактериялары этил спиртін сірке қышқылына дейін, ал кейбір зең саңырауқұлақтары қанттарды [[лимон]], [[қымыздық]], глюкон қышқылдарын түзгенге дейін тотықтырады. Факультативті аэробтық организмдер тобына оттектің бар-жоғын талғамай тіршілік ететін организмдер жатады, мысалы, [[күкірт]], [[темір]] бактериялары оттекті нитраттардан, сульфаттардан, т.б. қосылыстардан алады. Аэробтық организмдердің арасында ең маңыздысы [[фотосинтез]] процесіне қатысатын организмдер – [[цианобактерия]]лар, [[балдыр]]лар және түтікті өсімдіктер. Аэробтық организмдер табиғатта кеңінен таралған және ондағы зат айналымына үлкен әсерін тигізеді, мысалы, қарапайым аэробтық организмдер топырақтағы күрделі органикалық қосылыстарды өсімдіктердің жақсы сіңіруіне көмектесіп, топырақтағы түрлі ауру қоздыратын бактерияларды жояды. Аэробтық организмдерді өндірісте сірке суын алуға, ауыл шаруашылығында, т.б. қолданылады. Аэробтық организмдердің тіршілігіне ауаның құрамындағы оттектің белгілі мөлшері мен қысымы қажет, егер осы жағдай шамадан тыс өзгерсе, олар өліп қалады.<ref>Биология: Жалпы білім беретін мектептің, 9-сыныбына арналған оқулық, 2-басылымы, өңделген/ М. Гильманов, А. Соловьева, Л. Әбшенова. - Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-927-4</ref>
⚫
{{Суретсіз мақала}}



Аэробтық ағзаларға барлық өсімдіктер, көптеген қарапайымдылар мен көп клеткалы [[жануар]]лар, [[саңырауқұлақ]]тар, [[микроорганизм]]дер жатады. Оттектің (О<sub>2</sub>) қатысуымен жүретін биологиялық процесті [[аэробиоз]] деп атайды. Аэробтық ағзалар өз ағзаларсына енген О<sub>2</sub>-нің тотығуынан пайда болған энергияны пайдаланады. Олар облигатты аэробтық ағзалар және факультативті аэробтық ағзалар болып 2 топқа бөлінеді. Облигатты аэробтық ағзалар тотығу реакциясы кезіндегі энергияны пайдаланады, мысалы, сірке қышқыл бактериялары этил спиртін сірке қышқылына дейін, ал кейбір зең саңырауқұлақтары қанттарды [[лимон]], [[қымыздық]], глюкон қышқылдарын түзгенге дейін тотықтырады.

⚫
Факультативті аэробтық ағзалар тобына оттектің бар-жоғын талғамай тіршілік ететін организмдер жатады, мысалы, [[күкірт]], [[темір]] бактериялары оттекті нитраттардан, сульфаттардан, т.б. қосылыстардан алады. Аэробтық ағзалардың арасында ең маңыздысы [[фотосинтез]] процесіне қатысатын ағзалар – [[цианобактерия]]лар, [[балдыр]]лар және түтікті өсімдіктер. Аэробтық ағзалар табиғатта кеңінен таралған және ондағы зат айналымына үлкен әсерін тигізеді, мысалы, қарапайым аэробтық ағзалар топырақтағы күрделі органикалық қосылыстарды өсімдіктердің жақсы сіңіруіне көмектесіп, топырақтағы түрлі ауру қоздыратын бактерияларды жояды. Аэробтық ағзаларды өндірісте сірке суын алуға, ауыл шаруашылығында, т.б. қолданылады. Аэробтық ағзалардың тіршілігіне ауаның құрамындағы оттектің белгілі мөлшері мен қысымы қажет, егер осы жағдай шамадан тыс өзгерсе, олар өліп қалады.<ref>Биология: Жалпы білім беретін мектептің, 9-сыныбына арналған оқулық, 2-басылымы, өңделген/ М. Гильманов, А. Соловьева, Л. Әбшенова. - Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-927-4</ref>
==Дереккөздер==
==Дереккөздер==
<references/>
<references/>


⚫
{{Суретсіз мақала}}
{{wikify}}

⚫
[[Санат:Медициналық биология]]
[[Санат:Микробиология]]



⚫
[[Санат:Медициналық микробиология]]
{{stub}}
[[Санат:Ағзалар]]
[[Санат:Жұқпалы аурулар]]
[[Санат:Жасушалық тыныс алу]]

16:26, 2015 ж. қарашаның 12 кезіндегі нұсқа

Аэробтық ағзалар, аэробтар (гр. αηρ — ауа және βιοζ — тіршілік) – молекулалық бос оттек (О2) бар ортада тіршілік етіп, дами алатын организмдер.


Аэробтық ағзаларға барлық өсімдіктер, көптеген қарапайымдылар мен көп клеткалы жануарлар, саңырауқұлақтар, микроорганизмдер жатады. Оттектің (О2) қатысуымен жүретін биологиялық процесті аэробиоз деп атайды. Аэробтық ағзалар өз ағзаларсына енген О2-нің тотығуынан пайда болған энергияны пайдаланады. Олар облигатты аэробтық ағзалар және факультативті аэробтық ағзалар болып 2 топқа бөлінеді. Облигатты аэробтық ағзалар тотығу реакциясы кезіндегі энергияны пайдаланады, мысалы, сірке қышқыл бактериялары этил спиртін сірке қышқылына дейін, ал кейбір зең саңырауқұлақтары қанттарды лимон, қымыздық, глюкон қышқылдарын түзгенге дейін тотықтырады.

Факультативті аэробтық ағзалар тобына оттектің бар-жоғын талғамай тіршілік ететін организмдер жатады, мысалы, күкірт, темір бактериялары оттекті нитраттардан, сульфаттардан, т.б. қосылыстардан алады. Аэробтық ағзалардың арасында ең маңыздысы фотосинтез процесіне қатысатын ағзалар – цианобактериялар, балдырлар және түтікті өсімдіктер. Аэробтық ағзалар табиғатта кеңінен таралған және ондағы зат айналымына үлкен әсерін тигізеді, мысалы, қарапайым аэробтық ағзалар топырақтағы күрделі органикалық қосылыстарды өсімдіктердің жақсы сіңіруіне көмектесіп, топырақтағы түрлі ауру қоздыратын бактерияларды жояды. Аэробтық ағзаларды өндірісте сірке суын алуға, ауыл шаруашылығында, т.б. қолданылады. Аэробтық ағзалардың тіршілігіне ауаның құрамындағы оттектің белгілі мөлшері мен қысымы қажет, егер осы жағдай шамадан тыс өзгерсе, олар өліп қалады.[1]

Дереккөздер

  1. ↑ Биология: Жалпы білім беретін мектептің, 9-сыныбына арналған оқулық, 2-басылымы, өңделген/ М. Гильманов, А. Соловьева, Л. Әбшенова. - Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-927-4
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Аэробтық_ағзалар&oldid=2370151» бетінен алынған