Түймедағы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
taxobox |
|||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
{{taxobox |
|||
[[Сурет:Matricarias.JPG|thumb|right]] |
|||
|image = Matricaria recutita.jpg |
|||
| ⚫ | |||
|image_caption = [[дәрілік түймедағы]] |
|||
|regnum = [[Өсімдіктер]] |
|||
|divisio = [[Гүлді өсімдіктер]] |
|||
|classis = [[Қос жарнақтылар]] |
|||
|unranked_ordo = [[Asterids]] |
|||
|ordo = [[Asterales]] |
|||
|familia = [[Астралылар тұқымдасы|Asteraceae]] |
|||
|subfamilia = [[Asteroideae]] |
|||
|tribus = [[Anthemideae]] |
|||
|subtribus = [[Matricariinae]] |
|||
|genus = '''''Matricaria''''' |
|||
|genus_authority = [[Carl Linnaeus|L.]], 1753 |
|||
|type_species = ''[[Matricaria recutita]]'' L. |
|||
|subdivision_ranks = түрлері |
|||
|subdivision = 20 түрі белгілі |
|||
}} |
|||
| ⚫ | |||
Қазақстанда [[Алтайда]],[[Жетісу]](Жоңғар), [[Іле]], Күнгей Алатауларының көбінесе ашық жерлерінде өсетін 2 түрі: [[дәрілік түймедағы]] (М. recutіta) және [[кәдімгі түймедағы]] (М. matrіcarіoіdes) бар. Олардың биіктігі 10 – 35 см. Сабағы бұтақты. Жапырақтары қауырсын тәрізді үш қайтара тілімделген, кезектесіп орналасқан. Гүлі ақ, гүлтозаңы сары түсті, себет гүлшоғырына топталып, дара гүлдері сабақтың ұшында жетіледі. Тұқымынан көбейеді. [[Мамыр]] – [[шілде]] айларында гүлдеп, [[маусым]] – [[қыркүйекте]] жемісі піседі. [[Жемісі]] – [[дәнек]]. Түймедағы гүлшоғырының құрамында эфир майы (0,5 – 0,12%), [[терпен]], [[спирт]], [[органикалық қышқылдар]], [[дәрумендер]], т.б. заттар бар. Түймедағы – дәрілік өсімдік, оны қабынғанға қарсы әсер ететін, тер шығаратын, ауырған жерді тыныштандыратын дәрі ретінде және [[клизма]] жасауға қолданылады. Іш өткенде, ішек түйнегенде ішеді. Сондай-ақ оның [[антисептик]] қасиеті де бар. Парфюмерияда, [[шарап]] өндірісінде пайдаланылады, гүлінен сары түсті бояу алынады.<ref>“Қазақ Энциклопедиясы”,8 том</ref> |
Қазақстанда [[Алтайда]],[[Жетісу]](Жоңғар), [[Іле]], Күнгей Алатауларының көбінесе ашық жерлерінде өсетін 2 түрі: [[дәрілік түймедағы]] (М. recutіta) және [[кәдімгі түймедағы]] (М. matrіcarіoіdes) бар. Олардың биіктігі 10 – 35 см. Сабағы бұтақты. Жапырақтары қауырсын тәрізді үш қайтара тілімделген, кезектесіп орналасқан. Гүлі ақ, гүлтозаңы сары түсті, себет гүлшоғырына топталып, дара гүлдері сабақтың ұшында жетіледі. Тұқымынан көбейеді. [[Мамыр]] – [[шілде]] айларында гүлдеп, [[маусым]] – [[қыркүйекте]] жемісі піседі. [[Жемісі]] – [[дәнек]]. Түймедағы гүлшоғырының құрамында эфир майы (0,5 – 0,12%), [[терпен]], [[спирт]], [[органикалық қышқылдар]], [[дәрумендер]], т.б. заттар бар. Түймедағы – дәрілік өсімдік, оны қабынғанға қарсы әсер ететін, тер шығаратын, ауырған жерді тыныштандыратын дәрі ретінде және [[клизма]] жасауға қолданылады. Іш өткенде, ішек түйнегенде ішеді. Сондай-ақ оның [[антисептик]] қасиеті де бар. Парфюмерияда, [[шарап]] өндірісінде пайдаланылады, гүлінен сары түсті бояу алынады.<ref>“Қазақ Энциклопедиясы”,8 том</ref> |
||
00:44, 2016 ж. наурыздың 8 кезіндегі нұсқа
| Түймедағы | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| Үлгілік түрі | ||||||||||||||||||||
| Matricaria recutita L. | ||||||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||||||
|
20 түрі белгілі |
Түймедағы (лат. Matricaria) – астралылар тұқымдасына жататын бір жылдық шөптесін өсімдіктер.
Қазақстанда Алтайда,Жетісу(Жоңғар), Іле, Күнгей Алатауларының көбінесе ашық жерлерінде өсетін 2 түрі: дәрілік түймедағы (М. recutіta) және кәдімгі түймедағы (М. matrіcarіoіdes) бар. Олардың биіктігі 10 – 35 см. Сабағы бұтақты. Жапырақтары қауырсын тәрізді үш қайтара тілімделген, кезектесіп орналасқан. Гүлі ақ, гүлтозаңы сары түсті, себет гүлшоғырына топталып, дара гүлдері сабақтың ұшында жетіледі. Тұқымынан көбейеді. Мамыр – шілде айларында гүлдеп, маусым – қыркүйекте жемісі піседі. Жемісі – дәнек. Түймедағы гүлшоғырының құрамында эфир майы (0,5 – 0,12%), терпен, спирт, органикалық қышқылдар, дәрумендер, т.б. заттар бар. Түймедағы – дәрілік өсімдік, оны қабынғанға қарсы әсер ететін, тер шығаратын, ауырған жерді тыныштандыратын дәрі ретінде және клизма жасауға қолданылады. Іш өткенде, ішек түйнегенде ішеді. Сондай-ақ оның антисептик қасиеті де бар. Парфюмерияда, шарап өндірісінде пайдаланылады, гүлінен сары түсті бояу алынады.[1]
Дереккөздер
- ↑ “Қазақ Энциклопедиясы”,8 том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |