Иоганн Петер Фальк: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш clean up, replaced: ҒА-ның → ғылым академиясының (3) using AWB
1-жол: 1-жол:
'''Иоганн Петер Фальк''' ([[1732 жыл|1732]], [[Швеция]] — [[1774 жыл|1774]], [[Қазан (қала)|Қазан]] қаласы) — ғалым, дәрігер, табиғат зерттеушісі, топограф және тарихшы, Ресей ғылым академиясының академигі.
'''Фальк Иоганн Петер''' (1727, [[Швеция]] — 1773/74, [[Санкт-Петербург]], кейбір деректерде Қазан қаласы) — ғалым, дәрігер, табиғат зерттеушісі, топограф және тарихшы, Ресей ғылым академиясының акад. Ужаль университеттінің медициналық факультеттін бітірген. [[Санкт-Петербур]]г ҒА-ға кепілдеме бойынша алынып, [[Ботаника]] бағының директоры болған. 1768 ж. ғылым академиясының тапсырмасымен [[И.Г. Георги]] басқарған экспедиция құрамында болып, [[Ресей]] империясының шығыс бөлігінің табиғатын, [[тарихы]] мен [[этнография]]сын зерттеді. 1771 ж. Сібірге саяхат жасап, Қабан, Становой қорғандарында және Қасірет белдеуі бойындағы көлдерде болған. [[Қазақстан]]ның солтүстікте және шығыс аудандарына саяхат жасаған Фальк [[Каспий]] төңірегіндегі ойпаттың пайда болуы жөнінде [[П.С. Паллас]]тың пікірін қолдады. Фальк өзі [[Сібір]]ге барар жолында басып өткен Есіл даласы туралы қысқаша географикалық очерк жазған. Очеркте Есіл даласының жер бедерінің сипаты, [[Петропавл қаласы]] тұсындағы Есіл жағаларының геологиялық құрамы туралы кейбір мағлұматтар берілген. Топырағының құнарлылығы атап көрсетіліп, өсімдіктері суреттелген, сондай-ақ [[Есіл өзені|Есіл өзеннің]] біршама толық [[гидрогеология]]лық сипаттамасы келтірілген. Семейге барған сапарында [[Жоңғар Алатауы]] мен Солтүстік [[Тянь-Шань]] аймақтарында болған. Мұны 1825 ж. оның жолсерігі [[Х.Барданес]] жарыққа шығарған Фальктің “Қырғыз және Эюнгар даласы туралы хабарлама” деген еңбегі дәлелдейді. Бұл шығармада Фальк Жоңғар ([[Жетісу]]) Алатауы мен [[Тянь-Шань]]да биік жоталар мен тау араларындағы қыраттардың көп екені туралы ойын білдіреді. Балқаш каласы жанындағы құмайт алаңқайлар, Кеген мен Қарқара өзендеріндегі тас тұз, [[Ақсу өзені]] алабындағы жер сілкінудің іздері және басқалары жайында сөз болады. Фальк сонымен қатар Батыс Қазақстан аймағының тұрмыс-салты, флорасы жөнінде құнды материалдар жинады. Оның қолжазбасы [[Санкт-Петербур]]г ғылым академиясының баспасында 1785 — 86 ж. неміс тілінде жарияланды. [[Кіші жүз]] [[қазақ]]тары жөніндегі бағалы басылымы 1818 — 1825 ж. орыс тілінде жарық көрді.


== Өмірбаяны ==
==Сілтемелер==
* Ужаль университеттінің медициналық факультеттін бітірген.
[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 9 том

* [[Санкт-Петербург]] ҒА-ға кепілдеме бойынша алынып, [[Ботаника бағы]]ның директоры болған.

* 1768 ж. ғылым академиясының тапсырмасымен И.Г. Георги басқарған экспедиция құрамында болып, [[Ресей империясы]]ның шығыс бөлігінің табиғатын, тарихы мен этнографиясын зерттеді.

* 1771 ж. [[Сібір]]ге саяхат жасап, Қабан, Становой қорғандарында және Қасірет белдеуі бойындағы көлдерде болған.

* Қазақстанның солтүстікте және шығыс аудандарына саяхат жасаған Фальк [[Каспий]] төңірегіндегі ойпаттың пайда болуы жөнінде П.С. Палластың пікірін қолдады. Фальк өзі Сібірге барар жолында басып өткен Есіл даласы туралы қысқаша географикалық очерк жазған. Очеркте Есіл даласының жер бедерінің сипаты, [[Петропавл]] қаласы тұсындағы Есіл жағаларының геологиялық құрамы туралы кейбір мағлұматтар берілген. Топырағының құнарлылығы атап көрсетіліп, өсімдіктері суреттелген, сондай-ақ [[Есіл өзені|Есіл өзеннің]] біршама толық [[гидрогеология]]лық сипаттамасы келтірілген. Семейге барған сапарында [[Жоңғар Алатауы]] мен Солтүстік [[Тянь-Шань]] аймақтарында болған. Мұны 1825 ж. оның жолсерігі Х.Барданес жарыққа шығарған Фальктің “Қырғыз және Эюнгар даласы туралы хабарлама” деген еңбегі дәлелдейді. Бұл шығармада Фальк Жоңғар ([[Жетісу]]) Алатауы мен [[Тянь-Шань]]да биік жоталар мен тау араларындағы қыраттардың көп екені туралы ойын білдіреді. Балқаш каласы жанындағы құмайт алаңқайлар, Кеген мен Қарқара өзендеріндегі тас тұз, [[Ақсу өзені]] алабындағы жер сілкінудің іздері және басқалары жайында сөз болады. Фальк сонымен қатар Батыс Қазақстан аймағының тұрмыс-салты, флорасы жөнінде құнды материалдар жинады. Оның қолжазбасы [[Санкт-Петербур]]г ғылым академиясының баспасында 1785 — 86 ж. неміс тілінде жарияланды. [[Кіші жүз]] [[қазақ]]тары жөніндегі бағалы басылымы 1818 — 1825 ж. орыс тілінде жарық көрді.<ref>[[Қазақ Энциклопедиясы|"Қазақ Энциклопедиясы"]], 9 том</ref>


== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}


{{Суретсіз мақала}}
{{Суретсіз мақала}}


[[Санат:Топографтар]]
[[Санат:20 қаңтарда туғандар]]
[[Санат:1727 жылы туғандар]]
[[Санат:1732 жылы туғандар]]
[[Санат:12 сәуірде қайтыс болғандар]]
[[Санат:1774 жылы қайтыс болғандар]]
[[Санат:Қазанда қайтыс болғандар]]
[[Санат:Ботаникалық таксондар авторлары]]
[[Санат:Карл Линней шәкірттері]]
[[Санат:Ресей империясы ботаниктері]]
[[Санат:Швеция ботаниктері]]
[[Санат:Ресей империясы саяхатшылары]]
[[Санат:Швеция саяхатшылары]]
[[Санат:Санкт-Петербург ғылым академиясының мүшелері]]

20:21, 2016 ж. сәуірдің 2 кезіндегі нұсқа

Иоганн Петер Фальк (1732, Швеция1774, Қазан қаласы) — ғалым, дәрігер, табиғат зерттеушісі, топограф және тарихшы, Ресей ғылым академиясының академигі.

Өмірбаяны

  • Ужаль университеттінің медициналық факультеттін бітірген.
  • 1768 ж. ғылым академиясының тапсырмасымен И.Г. Георги басқарған экспедиция құрамында болып, Ресей империясының шығыс бөлігінің табиғатын, тарихы мен этнографиясын зерттеді.
  • 1771 ж. Сібірге саяхат жасап, Қабан, Становой қорғандарында және Қасірет белдеуі бойындағы көлдерде болған.
  • Қазақстанның солтүстікте және шығыс аудандарына саяхат жасаған Фальк Каспий төңірегіндегі ойпаттың пайда болуы жөнінде П.С. Палластың пікірін қолдады. Фальк өзі Сібірге барар жолында басып өткен Есіл даласы туралы қысқаша географикалық очерк жазған. Очеркте Есіл даласының жер бедерінің сипаты, Петропавл қаласы тұсындағы Есіл жағаларының геологиялық құрамы туралы кейбір мағлұматтар берілген. Топырағының құнарлылығы атап көрсетіліп, өсімдіктері суреттелген, сондай-ақ Есіл өзеннің біршама толық гидрогеологиялық сипаттамасы келтірілген. Семейге барған сапарында Жоңғар Алатауы мен Солтүстік Тянь-Шань аймақтарында болған. Мұны 1825 ж. оның жолсерігі Х.Барданес жарыққа шығарған Фальктің “Қырғыз және Эюнгар даласы туралы хабарлама” деген еңбегі дәлелдейді. Бұл шығармада Фальк Жоңғар (Жетісу) Алатауы мен Тянь-Шаньда биік жоталар мен тау араларындағы қыраттардың көп екені туралы ойын білдіреді. Балқаш каласы жанындағы құмайт алаңқайлар, Кеген мен Қарқара өзендеріндегі тас тұз, Ақсу өзені алабындағы жер сілкінудің іздері және басқалары жайында сөз болады. Фальк сонымен қатар Батыс Қазақстан аймағының тұрмыс-салты, флорасы жөнінде құнды материалдар жинады. Оның қолжазбасы Санкт-Петербург ғылым академиясының баспасында 1785 — 86 ж. неміс тілінде жарияланды. Кіші жүз қазақтары жөніндегі бағалы басылымы 1818 — 1825 ж. орыс тілінде жарық көрді.[1]


Дереккөздер