Николай Коперник: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
ш r2.7.1) (Боттың үстегені: tt:Николай Коперник
Өңдеу түйіні жоқ
17-жол: 17-жол:
| signature= Autograph-MikolajKopernik.svg
| signature= Autograph-MikolajKopernik.svg
}}
}}
'''Николай Коперник''' ({{lang-de|Nikolaus Kopernikus}}; {{lang-it|Nicolò Copernico}}; {{lang-pl|Mikołaj Kopernik}}; 19 Ақпан 1473 Польша, Торунь – 24 Мамыр 1543 )) –дүниенің гелиоцентрлік жүйесін жасаушы [[поляк]] [[астроном|астрономы]]. Краков университетінде оқып, 24 жасында каноник (діни қызмет) болып сайланды. Италия мемлекетінде астрономия, философия, заң, медицина, т.б. ғылым салалары бойынша білімін жетілдірді. 1504 ж. отанына қайтып оралып, ғылыми және саяси жұмыстарға белсене араласты. Коперник Италияда, кейін өз елінде жүргізген ұзақ зерттеулері мен бақылаулары негізінде 1500 жыл бойы ғылымда үстемдік етіп келген Әлем жөніндегі Птолемей іліміне (геоцентрлік жүйе) сын көзімен қарап, оған қарсы пайымдаулар мен қорытындыларға келеді. Птолемей жүйесі бойынша Әлем кіндігі ретінде қозғалмайтын Жер қабылданса, Коперник жүйесінде Әлем кіндігі ретінде Күн алынады. Коперниктің бұл еңбегі ғылымдағы үлкен төңкеріс болды. Коперник бұл жаңалықтарын өзінің “Аспан сфераларының айналуы” атты кітабында баяндайды. Осы кітаптағы кейбір кемшіліктер кейін Иоганн Кеплер мен Исаак Ньютонның еңбектерінде түзетіліп, толықтырылды. Бұл діншілдердің аспан, Жер жайлы қате қағидаларына қатты соққы болып тиді. Сондықтан да 1616 ж. инквизиция үкімі бойынша Коперниктің кітабы “қара тізімге” алынып, оны пайдалануға қатаң тыйым салынды. Бұл тыйым тек 1822 ж. ғана күшін жойды.
'''Николай Коперник''' ({{lang-de|Nikolaus Kopernikus}}; {{lang-it|Nicolò Copernico}}; {{lang-pl|Mikołaj Kopernik}}; 19 Ақпан 1473 – 24 Мамыр 1543)) – [[поляк]] [[астроном]]ы. [[Әлемнің гелиоцентристік жүйесі]]н жасаушы. Коперник ілімі шын мәнінде революциялық іс болды, сол арқылы табиғат зерттеу істері өзінің діннен тәуелсіз екенін паш етті. Жердің күнді айналуы және жердің бір тәулік ішінде өз кіндігін айналып шығуы туралы теорияны айтты.
[[Сурет:6 Warszawa 153.jpg|thumb|left|150px|Варшавадағы Коперник ескерткіші]]
[[Сурет:Kraków - Pomnik Mikołaja Kopernika 02.JPG|thumb|125px|left|Краковтағы ескерткіш]]


[[Санат:Поляк астрономдары]]
[[Санат:Поляк астрономдары]]

12:33, 2011 ж. маусымның 16 кезіндегі нұсқа


Nicolaus Copernicus

Туған күні, жері ақпанның 19 (1473—02—19) (551 жас),
Toruń (Thorn), Royal Prussia, Kingdom of Poland
Қайтыс болған күні, жері 1543 ж. мамырдың 24 (70 жаста),
Frombork (Frauenburg), Prince-Bishopric of Warmia, Kingdom of Poland
Зерттеу салалары Mathematics, astronomy, canon law, medicine, economics
Alma mater Kraków University, Bologna University, University of Padua, University of Ferrara
Еңбегі үшін әйгілі Heliocentrism, the Copernicus Law
Қолы

Николай Коперник (нем. Nikolaus Kopernikus; итал. Nicolò Copernico; пол. Mikołaj Kopernik; 19 Ақпан 1473 Польша, Торунь – 24 Мамыр 1543 )) –дүниенің гелиоцентрлік жүйесін жасаушы поляк астрономы. Краков университетінде оқып, 24 жасында каноник (діни қызмет) болып сайланды. Италия мемлекетінде астрономия, философия, заң, медицина, т.б. ғылым салалары бойынша білімін жетілдірді. 1504 ж. отанына қайтып оралып, ғылыми және саяси жұмыстарға белсене араласты. Коперник Италияда, кейін өз елінде жүргізген ұзақ зерттеулері мен бақылаулары негізінде 1500 жыл бойы ғылымда үстемдік етіп келген Әлем жөніндегі Птолемей іліміне (геоцентрлік жүйе) сын көзімен қарап, оған қарсы пайымдаулар мен қорытындыларға келеді. Птолемей жүйесі бойынша Әлем кіндігі ретінде қозғалмайтын Жер қабылданса, Коперник жүйесінде Әлем кіндігі ретінде Күн алынады. Коперниктің бұл еңбегі ғылымдағы үлкен төңкеріс болды. Коперник бұл жаңалықтарын өзінің “Аспан сфераларының айналуы” атты кітабында баяндайды. Осы кітаптағы кейбір кемшіліктер кейін Иоганн Кеплер мен Исаак Ньютонның еңбектерінде түзетіліп, толықтырылды. Бұл діншілдердің аспан, Жер жайлы қате қағидаларына қатты соққы болып тиді. Сондықтан да 1616 ж. инквизиция үкімі бойынша Коперниктің кітабы “қара тізімге” алынып, оны пайдалануға қатаң тыйым салынды. Бұл тыйым тек 1822 ж. ғана күшін жойды.