Қасым шаһзада (I Ахметтің ұлы): Нұсқалар арасындағы айырмашылық
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) ш А.С.Кизиров Қасым Шаһзада (Ахмед I ұлы) бетін Қасым шаһзада (I Ахметтің ұлы) бетіне жылжытты |
А.С.Кизиров (талқылау | үлесі) Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
{{Тұлға |
{{Тұлға |
||
| Есімі = Қасым |
| Есімі = Қасым шаһзада |
||
| Қазақша есімі = Қасым |
| Қазақша есімі = Қасым шаһзада |
||
| Шынайы есімі = {{lang-tr|Şehzade Kâsım}} |
| Шынайы есімі = {{lang-tr|Şehzade Kâsım}} |
||
| Ту = Ottoman Flag.svg |
| Ту = Ottoman Flag.svg |
||
| Туған күні = 1614 |
| Туған күні = [[1614 жыл|1614]] |
||
| Туған жері = [[Ыстамбұл| |
| Туған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]] |
||
| Қайтыс болған күні = |
| Қайтыс болған күні = 01.01.1638 |
||
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл| |
| Қайтыс болған жері = [[Ыстамбұл|Константинополь]], [[Османлы мемлекеті]] |
||
| Жерленді = |
| Жерленді = III Мұрат мазары, [[Ыстамбұл]] |
||
| Әкесі = [[I Ахмет]] |
| Әкесі = [[I Ахмет]] |
||
| Анасы = [[Көсем сұлтан]]}} |
| Анасы = [[Көсем сұлтан]] |
||
}} |
|||
'''Шехзаде Қасым''' ({{Lang-tr|Şehzade Kâsım}}; 1614, [[Ыстамбұл|Стамбул]] — 1638, сонда) — сұлтан Ахмет Ι және оның жұбайы Кесем Сұлтанның ұлы. |
|||
'''Қасым шаһзада''' ({{lang-tr|Şehzade Kâsım}}; [[1614 жыл|1614]] — [[1 қаңтар]] [[1638 жыл|1638]]) — [[Ι Ахмет]] пен оның сүйікті күңі [[Көсем сұлтан]]ның ортаңғы ұлы, [[IV Мұрат]]тың інісі. |
|||
⚫ | |||
Шехзаде Қасым Ыстамбұлда сұлтан Ахмет Ι және оның жұбайының Кесем Сұлтан отбасысында дүниеге келген {{Sfn|Peirce|1993|p=105}}. |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
Қасым шаһзада Ι Ахмет пен оның сүйікті күңі Көсем сұлтан шаңырағында дүниеге келді{{Sfn|Peirce|1993|p=105}}. |
|||
⚫ | 1617 жылы I Ахмет қайтыс болғаннан кейін таққа оның ағасы [[II Осман]] отыру керек еді, ал шаһзада мен оның аға-інілерін, Фатих заңы бойынша, өлім жазасы күтіп тұрды{{Sfn|Piterberg|2013}}. Алайда осыдан бірнеше жыл бұрын I Ахмет ұлдары туса да өз інісі [[I Мұстафа]]ға өмірін сақтап қалды. Тарихшылар Мұстафаның психикалық аурулары үшін таққа кауіп төндіруге қабілетсіз болғандықтан I Ахмет өлтірмеді деп санайды. Тағы бір себеп: Көсем өзінің балаларынның болашағына қауіптенгендіңтен Ахметті көндірді, себебі болашақ сұлтан Османның анасы басқа әйел еді, ал бұл Қасым үшін үлкен қауіп туғызды. Нәтижесінде, әкесінің өлімінен кейін таққа оның есалаң көкесі I Мұстафа отырды{{Sfn|Boyar, Fleet|2010|p=42}}. |
||
⚫ | Баласыз Мұстафаның басқармасы қысқа болды: 1618 |
||
⚫ | Баласыз I Мұстафаның басқармасы қысқа болды: [[1618 жыл]]ы төңкеріс нәтижесінде II Осман таққа шықты. Көсем сұлтанның әсері осы жолы да балаларының өмірін сақтап қалуға көмектесті. Төрт жылдан соң, кезекті төңкеріс орын алды: Осман құлатылып, өлтірілді. [[1623 жыл]]ы Мұстафаны екінші рет тақтан түсірді. Таққа өзінің Қасымның туған ағасы [[IV Мұрат]] отырды. Алайда [[1638 жыл]]ы Қасым IV Мұрат бұйрығы бойынша өлтірді. Қасым [[Айя София]] мешітінің {{Sfn|Kahraman, Akbayar|1996|pp=19—20}} жаңындағы III Мұрат мазарында жерленді. |
||
== Мәдениет == |
|||
"[[Ғаламат ғасыр: Көсем дәуірі|Тамаша ғасыр: Кесем Сұлтан"]] сериалында Қасымның рөлін Догач Йылдыз орындайды. |
|||
==Өнерде== |
|||
⚫ | |||
* {{flagicon|Түркия}} «'''[[Ғаламат ғасыр: Көсем дәуірі]]'''» телехикаясы ([[2015 жыл|2015]]-қ.у., Қасым шаһзада рөлінде — Доғаш Жұлдыз) |
|||
⚫ | |||
{{дереккөздер}} |
{{дереккөздер}} |
||
01:12, 2017 ж. наурыздың 4 кезіндегі нұсқа
Қасым шаһзада | |
түр. Şehzade Kâsım | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Әкесі | |
Анасы |
Қасым шаһзада (түр. Şehzade Kâsım; 1614 — 1 қаңтар 1638) — Ι Ахмет пен оның сүйікті күңі Көсем сұлтанның ортаңғы ұлы, IV Мұраттың інісі.
Өмірбаяны
Қасым шаһзада Ι Ахмет пен оның сүйікті күңі Көсем сұлтан шаңырағында дүниеге келді[1].
1617 жылы I Ахмет қайтыс болғаннан кейін таққа оның ағасы II Осман отыру керек еді, ал шаһзада мен оның аға-інілерін, Фатих заңы бойынша, өлім жазасы күтіп тұрды[2]. Алайда осыдан бірнеше жыл бұрын I Ахмет ұлдары туса да өз інісі I Мұстафаға өмірін сақтап қалды. Тарихшылар Мұстафаның психикалық аурулары үшін таққа кауіп төндіруге қабілетсіз болғандықтан I Ахмет өлтірмеді деп санайды. Тағы бір себеп: Көсем өзінің балаларынның болашағына қауіптенгендіңтен Ахметті көндірді, себебі болашақ сұлтан Османның анасы басқа әйел еді, ал бұл Қасым үшін үлкен қауіп туғызды. Нәтижесінде, әкесінің өлімінен кейін таққа оның есалаң көкесі I Мұстафа отырды[3].
Баласыз I Мұстафаның басқармасы қысқа болды: 1618 жылы төңкеріс нәтижесінде II Осман таққа шықты. Көсем сұлтанның әсері осы жолы да балаларының өмірін сақтап қалуға көмектесті. Төрт жылдан соң, кезекті төңкеріс орын алды: Осман құлатылып, өлтірілді. 1623 жылы Мұстафаны екінші рет тақтан түсірді. Таққа өзінің Қасымның туған ағасы IV Мұрат отырды. Алайда 1638 жылы Қасым IV Мұрат бұйрығы бойынша өлтірді. Қасым Айя София мешітінің [4] жаңындағы III Мұрат мазарында жерленді.
Өнерде
- «Ғаламат ғасыр: Көсем дәуірі» телехикаясы (2015-қ.у., Қасым шаһзада рөлінде — Доғаш Жұлдыз)
Дереккөздер
- ↑ Peirce, 1993, p. 105
- ↑ Piterberg, 2013
- ↑ Boyar, Fleet, 2010, p. 42
- ↑ Kahraman, Akbayar, 1996, pp. 19—20