Ауа массалары: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
[[image:Coriolis effect16.gif|thumb|Ауа массаларының шарды қозғалту анимациясы]]
[[image:Coriolis effect16.gif|thumb|Ауа массаларының шарды қозғалту анимациясы]]
'''Ауа массалары ''' – [[тропосфера|тропосфераның]] көлбеу бағытта біртұтас болып қозғалатын ірі, біртекті бөліктері. Белдемдік орнына байланысты: [[арктика|арктикалық]] (Оңт. жарты шарда – антарктикалық), қоңыржай белдеулік, тропиктік және [[экватор|экваторлық]] болып негізгі 4 түрге бөлінеді. Әрқайсысының өзіне тән темп-расы, ылғалдылығы, көріну қашықтығы, т.б. ерекшеліктері болады. Бұлардың өзі [[теңіз|теңіздік]] және [[құрлық|құрлықтық]] болып екіге бөлінеді. Термодинамик. сипатына қарай салқын, жылы және жергілікті болып аталады. Салқын тұрақты ауа массалары құрлық үстінде, қыста үлкен [[антициклон]] жүйесінде, жер бетінің [[радиация|радиациялық]] салқындауы нәтижесінде пайда болады. Оған Сібір антициклонында қалыптасатын Саха ([[Якутия]]) үстіндегі құрлықтық ауа массасы жатады. Ол Қазақстан [[климаты]]на (әсіресе қыста) елеулі ықпал жасайды. Қыс кезінде Сібір антициклонының әсерінен ауаның жоғарыдан төмен қозғалуына байланысты бұлт азайып, жер беті суып, аязды [[ауа райы]] қалыптасады. Сондықтан оны «Сібір қысы» деп атайды. Жазда Орт. Азия аумағы үстінде орнығатын тропиктік ауа массасы темп-расы жоғары, өте құрғақ ауа райын қалыптастырады. Оны «Азиялық жаз» деп атайды. [[Санат:Қазақстан табиғаты]]
'''Ауа массалары ''' – [[тропосфера|тропосфераның]] көлбеу бағытта біртұтас болып қозғалатын ірі, біртекті бөліктері. Белдемдік орнына байланысты: [[арктика|арктикалық]] (Оңт. жарты шарда – антарктикалық), қоңыржай белдеулік, тропиктік және [[экватор|экваторлық]] болып негізгі 4 түрге бөлінеді. Әрқайсысының өзіне тән темп-расы, ылғалдылығы, көріну қашықтығы, т.б. ерекшеліктері болады. Бұлардың өзі [[теңіз|теңіздік]] және [[құрлық|құрлықтық]] болып екіге бөлінеді. Термодинамик. сипатына қарай салқын, жылы және жергілікті болып аталады. Салқын тұрақты ауа массалары құрлық үстінде, қыста үлкен [[антициклон]] жүйесінде, жер бетінің [[радиация|радиациялық]] салқындауы нәтижесінде пайда болады. Оған Сібір антициклонында қалыптасатын Саха ([[Якутия]]) үстіндегі құрлықтық ауа массасы жатады. Ол Қазақстан [[климаты|климатына]] (әсіресе қыста) елеулі ықпал жасайды. Қыс кезінде Сібір антициклонының әсерінен ауаның жоғарыдан төмен қозғалуына байланысты бұлт азайып, жер беті суып, аязды [[ауа райы]] қалыптасады. Сондықтан оны «Сібір қысы» деп атайды. Жазда Орт. Азия аумағы үстінде орнығатын тропиктік ауа массасы темп-расы жоғары, өте құрғақ ауа райын қалыптастырады. Оны «Азиялық жаз» деп атайды. [[Санат:Қазақстан табиғаты]]
[[Санат:табиғат]]
[[Санат:табиғат]]
==Пайдаланылған әдебиет==
==Пайдаланылған әдебиет==

00:58, 2011 ж. маусымның 17 кезіндегі нұсқа

Ауа массаларының шарды қозғалту анимациясы

Ауа массалары тропосфераның көлбеу бағытта біртұтас болып қозғалатын ірі, біртекті бөліктері. Белдемдік орнына байланысты: арктикалық (Оңт. жарты шарда – антарктикалық), қоңыржай белдеулік, тропиктік және экваторлық болып негізгі 4 түрге бөлінеді. Әрқайсысының өзіне тән темп-расы, ылғалдылығы, көріну қашықтығы, т.б. ерекшеліктері болады. Бұлардың өзі теңіздік және құрлықтық болып екіге бөлінеді. Термодинамик. сипатына қарай салқын, жылы және жергілікті болып аталады. Салқын тұрақты ауа массалары құрлық үстінде, қыста үлкен антициклон жүйесінде, жер бетінің радиациялық салқындауы нәтижесінде пайда болады. Оған Сібір антициклонында қалыптасатын Саха (Якутия) үстіндегі құрлықтық ауа массасы жатады. Ол Қазақстан климатына (әсіресе қыста) елеулі ықпал жасайды. Қыс кезінде Сібір антициклонының әсерінен ауаның жоғарыдан төмен қозғалуына байланысты бұлт азайып, жер беті суып, аязды ауа райы қалыптасады. Сондықтан оны «Сібір қысы» деп атайды. Жазда Орт. Азия аумағы үстінде орнығатын тропиктік ауа массасы темп-расы жоғары, өте құрғақ ауа райын қалыптастырады. Оны «Азиялық жаз» деп атайды.

Пайдаланылған әдебиет