Кремний: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Өңдеу түйіні жоқ |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Silicon.svg|thumb|right|100px|Кремний ''Sі'']] |
[[Сурет:Silicon.svg|thumb|right|100px|Кремний ''Sі'']] |
||
'''Кремний''' (''Sіlіcіum''), Sі – элементтердің периодтық жүйесінің ІV тобындағы элемент. Тұрақты 3 [[изотоп]]ы – 28Sі, 29Sі және 30Sі бар. Жер қыртысындағы мөлшері 29,5%. Табиғатта оттектен кейінгі көп тараған элемент. Кремнийді алғаш рет 1811 ж'. [[Гей-Люссак]] пен [[Л.Ж. Тенар]] ашқан. 1824 – 25 ж. швед химигі [[Я.Берцелиус]] фторлы кремнийді калиймен тотықсыздандырып, ал ''1865 ж.'' орыс ғалымы [[Н.Н. Бекетов]] төрт хлорлы К. мен [[мырыш]]ты әрекеттестіріп жеке бөліп алған. Кремнийдің түсі күңгірт-сұр, шайырдай жылтыр, салмағы 2,32 г/м3, балқу t 1420С, қайнау t 2600С-қа жуық. [[Өнеркәсіп]]те Кремний кремнеземді қыздырып, кокспен тотықсыздандыру, ал таза кремний төрт хлорлы кремнийді мырыш буымен тотықсыздандыру арқылы алынады. Қыздырғанда сутектен басқа кез-келген бейметалмен қосыла алады. Төменгі температурада инертті. Таза кремний [[темір]], [[мыс]], [[алюминий]], қорғасын қорытпаларында қолданылады. Ол мұндай қорытпалардың қышқылдарға төзімді, мықты,[[электр]]лік және [[магнит]]тік қасиеттерін арттырады. [[Техника]]да шала өткізгіштер ретінде пайдаланылады. |
'''Кремний''' (''Sіlіcіum''), Sі – элементтердің периодтық жүйесінің ІV тобындағы элемент. Тұрақты 3 [[изотоп]]ы – 28Sі, 29Sі және 30Sі бар. Жер қыртысындағы мөлшері 29,5%. Табиғатта оттектен кейінгі көп тараған элемент. Кремнийді алғаш рет 1811 ж'. [[Гей-Люссак]] пен [[Л.Ж. Тенар]] ашқан. 1824 – 25 ж. швед химигі [[Я.Берцелиус]] фторлы кремнийді калиймен тотықсыздандырып, ал ''1865 ж.'' орыс ғалымы [[Н.Н. Бекетов]] төрт хлорлы К. мен [[мырыш]]ты әрекеттестіріп жеке бөліп алған. Кремнийдің түсі күңгірт-сұр, шайырдай жылтыр, салмағы 2,32 г/м3, балқу t 1420С, қайнау t 2600С-қа жуық. [[Өнеркәсіп]]те Кремний кремнеземді қыздырып, кокспен тотықсыздандыру, ал таза кремний төрт хлорлы кремнийді мырыш буымен тотықсыздандыру арқылы алынады. Қыздырғанда сутектен басқа кез-келген бейметалмен қосыла алады. Төменгі температурада инертті. Таза кремний [[темір]], [[мыс]], [[алюминий]], қорғасын қорытпаларында қолданылады. Ол мұндай қорытпалардың қышқылдарға төзімді, мықты,[[электр]]лік және [[магнит]]тік қасиеттерін арттырады. [[Техника]]да шала өткізгіштер ретінде пайдаланылады. <ref name="source1"> "Қазақ энциклопедиясы"</ref>. |
||
⚫ | |||
<references/> |
|||
{{Менделеевтін периодтык кестесі}} |
{{Менделеевтін периодтык кестесі}} |
||
⚫ | |||
[[Қазақ энциклопедиясы, 5 том]] |
|||
{{stub}} |
{{stub}} |
||
{{wikify}} |
{{wikify}} |
09:44, 2011 ж. маусымның 17 кезіндегі нұсқа
Кремний (Sіlіcіum), Sі – элементтердің периодтық жүйесінің ІV тобындағы элемент. Тұрақты 3 изотопы – 28Sі, 29Sі және 30Sі бар. Жер қыртысындағы мөлшері 29,5%. Табиғатта оттектен кейінгі көп тараған элемент. Кремнийді алғаш рет 1811 ж'. Гей-Люссак пен Л.Ж. Тенар ашқан. 1824 – 25 ж. швед химигі Я.Берцелиус фторлы кремнийді калиймен тотықсыздандырып, ал 1865 ж. орыс ғалымы Н.Н. Бекетов төрт хлорлы К. мен мырышты әрекеттестіріп жеке бөліп алған. Кремнийдің түсі күңгірт-сұр, шайырдай жылтыр, салмағы 2,32 г/м3, балқу t 1420С, қайнау t 2600С-қа жуық. Өнеркәсіпте Кремний кремнеземді қыздырып, кокспен тотықсыздандыру, ал таза кремний төрт хлорлы кремнийді мырыш буымен тотықсыздандыру арқылы алынады. Қыздырғанда сутектен басқа кез-келген бейметалмен қосыла алады. Төменгі температурада инертті. Таза кремний темір, мыс, алюминий, қорғасын қорытпаларында қолданылады. Ол мұндай қорытпалардың қышқылдарға төзімді, мықты,электрлік және магниттік қасиеттерін арттырады. Техникада шала өткізгіштер ретінде пайдаланылады. [1].
Пайдаланған әдебиет
- ↑ "Қазақ энциклопедиясы"
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |||||||||||||||||||||||||
1 | H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||||||||||||
5 | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||||||||||||
6 | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | ||||||||||
7 | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | ||||||||||
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |