Мавритания: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: тесттік өңдеме
1-жол: 1-жол:
{{Мемлекет
{{Мемлекет
|Қазақша атауы = Мавритания Исламдық Республикасы
|Қазақша атауы = Мавритания Исламдық Республикасы
|Шынайы атауы = {{lang-ar|الجمهورية الإسلامية الموريتانية}} <br /><small>(әл-Джумхурия әл-Исламия әл-Муритания)</small> <br />''[[француз тілі]]нде:'' République Islamique de Mauritanie <br />
|Шынайы атауы = {{lang-ar|الجمهورية الإسلامية الموريتانية}} <br /><small>(әл-Джумхурия әл-Исламия әл-Муритания)</small> <br />{{lang-fr|République Islamique de Mauritanie}} <br />
|Атау септігі =
|Атау септігі =
|Елтаңба = Seal of Mauritania.svg
|Елтаңба = Seal of Mauritania.svg

03:34, 2017 ж. тамыздың 22 кезіндегі нұсқа

Координаттар: 20°40′00″ с. е. 10°41′00″ б. б. / 20.66667° с. е. 10.68333° б. б. / 20.66667; -10.68333 (G) (O) (Я)
Мавритания Исламдық Республикасы
араб.: الجمهورية الإسلامية الموريتانية
(әл-Джумхурия әл-Исламия әл-Муритания)
фр. République Islamique de Mauritanie
Байрақ Елтаңба
Ұран: «Honneur, Fraternité, Justice»
Мавритания мемлекеттік әнұраны
Тарихы
Тәуелсіздік күні 28 қараша 1960 (Франциядан)
Мемлекеттік құрылымы
Ресми тілі араб тілі, француз тілі
Елорда Нуакшот
Ірі қалалары Нуакшот
Үкімет түрі Президенттік республика
Президент
Премьер-министр
Мохаммед ульд Абдель Азиз
Яхья ульд Хадемин
Мемлекеттік діні ислам
Географиясы
Жер аумағы
• Барлығы
• % су беті
Әлем бойынша 28 орын
1 030 700 км²
0,03
Жұрты
• Сарап (2012)
• Санақ (1988)
Тығыздығы

3 359 185 адам (135)
1 864 236 адам
3 адам/км²
Экономикасы
ЖІӨ (АҚТ)
 • Қорытынды (2008)
 • Жан басына шаққанда

6,221 млрд. $ (146)
2 052 $
Валютасы угия
Қосымша мәліметтер
Интернет үйшігі .mr
ISO коды MR
ХОК коды MTN
Телефон коды +222
Уақыт белдеулері +0

Мавритания (араб.: موريتانيا‎ – «әл-Муритания» ), толық атауы Мавритания Ислам Республикасы (араб.: الجمهورية الإسلامية الموريتانية‎ – «әл-Джумхурия әл-Исламия әл-Муритания») — Батыс Африкадағы мемлекет. Жер аумағы 1,03 млн км². Халқы - 3 359 185 адам (2012 ж.). Негізгі тұрғындары маврлар (80%), оған қоса волоф, тукепер, зенага сонинк, т.б. халықтар тұрады. Астанасы — Нуакшот қаласы. Ресми тілі — араб тілі. Діни сенімдері бойынша ислам сүнниттері. Конституциясы бойынша елді президент басқарады (1997 жылдан Мауйя Ульд Сид Ахмед Тайя). Заң шығарушы органы — екі палаталы парламентСенат пен ұлттық жиналыс. Ұлттық мерекесі — 28 қараша — Тәуелсіздік күні (1960). Ақша өлшемі — угия.

Әкімш. жағынан 12 ауданға бөлінеді. 1961 жылдан БҰҰ-на, 1963 жылдан Африка Бірлігі ұйымына (АБө) мүше.

Географиясы

Мавританияның жерінің көпшілігін Батыс Сахараның құмды және тастақты шөлі алып жатыр. Батыс жағынан Атлант мұхитымен жуылады. Солтүстік-батысында Сахара Араб Демократиялық Республикасымен, оңтүстік-батыста Сенегалмен, солтүстік-шығыста Алжирмен, оңтүстігінде және шығысынла Малимен шекараласады. Елдің солтүстігінде Адрар қыраты (биік жері Амоззага тауы, 732 м), оңтүстігінде Тагант, Асаба құмды үстірттері (орташа биікт. 300 — 400 м) бар. Қыраттар мен үстірттер айнала шөлге жалғасады. Басты өзені — Сенегал (оңт. шекарасымен өтеді).

Климаты

Климаты тропиктік шөлді, қаңтардағы орташа температура 16 — 20°С, шілдеде 30 — 32°С. Батыс жағалауының климаты мұхит әсерінен ылғалды, тұманды келеді. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлш. 100 — 400 мм, солт.-шығысында 50 мм.

Табиғаты

Шөл және шөлейт далаға тән өсімдіктер ғана өседі.

Тарихы

Мавританиянің ежелгі замандағы және орта ғасырлардағы тарихы жете зерттелмеген.

  • 7 — 11 ғ-ларда М-нің оңтүстік бөлігі Батыс Африканың орта ғасырлардағы мемлекеттерінің (Гана, Текрур) құрамына кірді, ал Солтүстік Мавритания жерінде санхаджа-берберлердің мемлекет бірлестігі өмір сүрді.
  • 11 ғ-дың орта шенінде Мавритания жерінде Альморави әулеті билеген күшті мемлекет құрылды, бұған Мавританиямен бірге Марокко және Батыс Алжир аумағы да қарады.
  • 14 — 15 ғ-ларда елге арабтардың макиль тайпасы басып кірді, бұл Мавритания халқының ислам дінін қабылдауын жеделдетті.
  • 15 ғ-да Мавританияға еуропалықтар да біртіндеп келе бастады.
  • 1788 ж. Мавритания жағалауы Францияға мүдделі болды.
  • 19 ғ-дың орта шенінде Франция Мавританияны отарлауға белсене кірісті.
  • 2-дүниежүзілік соғыстан кейін Мавританияны азат ету жолындағы күрес жаңа қарқынмен бүкіл елді қамтыды.
  • Франция үкіметі 1958 ж. Мавританияға автономия беруге мәжбүр болды.
  • 1958 ж. Мавритания қайта топтасу партиясы құрылды.
  • 1960 ж. 28 қарашада ел тәуелсіздігі жарияланды.
  • Мавритания Араб мемлекеттері лигасының мүшесі.
  • 1960 — 80 ж. халықтың тұрмыс деңгейі төмендеп, елде толқулар, 1978 — 84 ж. бірнеше рет әскери төңкерістер болды.
  • 1991 ж. сыртқы күштердің қысымымен елде демократия өзгерістер жүзеге асырылды.
  • Саяси тұтқындар босатылып, жаңа конституция қабылданды.

Экономикасы

Мавритания — аграрлы ел. Солтүстік және Орталық Мавританияда көшпелі мал шаруашылығы, ал Сенегал өзен аңғарында егін шаруашылығы басым дамыған. Басты дақылдары: африка тарысы, сорго, құрма ағашы, жүгері, бұршақ, жер жаңғағы.

Өнеркәсібінде темір кенін өндіру басты орын алады. Балық шаруашылығы жақсы дамыған. Экспортқа балық өнімдерін, темір кенін, алтын шығарады.

  • Шеттен мұнай, машина, құрал-жабдықтар әкеледі. Негізгі сауда серіктестері: Франция, Германия, Жапония, Италия, Испания, Бельгия, араб елдері[1].

Дереккөздер

  1. Қазақ энциклопедиясы

Үлгі:Countries and territories of North Africa Үлгі:Countries of Africa

Үлгі:Member states of the African Union Үлгі:Ислам Әріптестік Ұйымы Үлгі:Arab League Үлгі:La Francophonie

Үлгі:Niger-Congo-speaking