Уильям Фолкнер: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Тег: ✔ Тексерілді деп белгіледі
1-жол: 1-жол:
'''Уильям Катберт Фолкнер''' ({{lang-en|William Cuthbert Faulkner}}, [[1897]] — [[1962]]) ХХ ғасырдың аса көрнекті жазушыларының бірі. Әлемдегі ең көп оқылатын Нобель сыйлығын алған 10 қаламгердің бірі болып табылады.АҚШ-тың түстігінде туып өскен, өмірінің көп уақытын сонда өткізген, сонда дүниеден озған. Ондаған романдардың авторы Уильям Америкадағы құл иеленушіліктің құлдырауын, бірақ оның адам санасында қалдырған іздерін суреттеуде ерекше қалам қарымын танытады. Сондай-ақ американ үлгісіндегі буржуазиялық өркениеттің шынайы кейпін ашуда да оған тең келер суреткер табу қиын. Ол 1949 жылы Нобель сыйлығын алардағы сөзінде: «Адамның ақыры дегенге мен сенбеймін. Ажалдың келгенін әйгілеген тағдыр сағаты соңғы рет соғып, оның жаңғырығы мәңгі жоқтың қиыр шетіне барып тұншыққан сәттің өзінде, адамның әлсіз, бірақ үзіліп бітпейтін дауысы естілмек, ол сөйлей беретін болады. Мен адамның шыдап қана қоймай, жеңіп шығарына да кәміл сенемін» деген екен.
{{Тексерілмеген мақала|date=ақпан 2018}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ! -->
'''Уильям Фолкнер (1897-1962)''' ХХ ғасырдың аса көрнекті жазушыларының бірі. Әлемдегі ең көп оқылатын Нобель сыйлығын алған 10 қаламгердің бірі болып табылады.АҚШ-тың түстігінде туып өскен, өмірінің көп уақытын сонда өткізген, сонда дүниеден озған. Ондаған романдардың авторы Уильям Америкадағы құл иеленушіліктің құлдырауын, бірақ оның адам санасында қалдырған іздерін суреттеуде ерекше қалам қарымын танытады. Сондай-ақ американ үлгісіндегі буржуазиялық өркениеттің шынайы кейпін ашуда да оған тең келер суреткер табу қиын. Ол 1949 жылы Нобель сыйлығын алардағы сөзінде: «Адамның ақыры дегенге мен сенбеймін. Ажалдың келгенін әйгілеген тағдыр сағаты соңғы рет соғып, оның жаңғырығы мәңгі жоқтың қиыр шетіне барып тұншыққан сәттің өзінде, адамның әлсіз, бірақ үзіліп бітпейтін дауысы естілмек, ол сөйлей беретін болады. Мен адамның шыдап қана қоймай, жеңіп шығарына да кәміл сенемін» деген екен.
[[Сурет:Carl Van Vechten - William Faulkner.jpg|нобай|Уильям Фолкнер, 11 желтоқсан 1954 жыл]]
[[Сурет:Carl Van Vechten - William Faulkner.jpg|нобай|Уильям Фолкнер, 11 желтоқсан 1954 жыл]]

=== Шығармашылығы ===
Бастапқыда жазушы Стокгольмге барып, сыйлықты алудан бас тартып, қызы әкесіне жалынып, оны әзер көндірді. АҚШ Президенті Нобель сыйлығы лауреаттарының құрметіне үлкен дастарқан жайып, Фолкнерді де шақырады. Бірақ жазушы «танымайтын адамдармен кездесіп, түскі ас ішу үшін ұзақ жол жүретіндей мен соншалықты жас емеспін» деп оған бармай қояды.
«Barnes!&Nobile» жүйесі бойынша Фолкнердің ең көп сатылған кітабы «Мен өлген уақытта» романы. Өзінің ең сәтті шыққан дүниесі санаған «Айғай мен ашу» туындысының ұзақ жылдар бойы сатылымы аса мәз болған жоқ. Жарық көргеннен кейінгі он алты жылдың ішінде романның үш мың данасы ғана сатылды. Алайда жазушыға Нобель сыйлығы берілген жылдары «Айғай мен ашу» американдық әдебиеттің классикасы болып саналды.
2012 жылы The Folio Society баспасы «Айғай мен ашу» романындағы мәтіндерді автордың өтінішімен 14 түрлі түспен басып шығарды (оқырманға түрлі уақыт кеңістігін көрсету үшін). Баспа бұл туындыны өте санаулы 1480 данамен шығарып, бір кітапты 375 доллардан сатты.
=== "Айғай мен ашу" романы ===
1949 жылы Нобель сыйлығын табыс ету рәсімінде Фолкнердің сөйлеген сөзі әлемге әйгілі қаламгердің шығармашылық құпиясын ашудың кілті болып табылады. «Мен адамның бәріне төзетініне ғана емес, түбінде бәрін жеңіп шығатынына кәміл сенемін. Ол ерекше жаратылған тіршілік иесі болғандықтан ғана емес, рақымшылық жасап, құрбандыққа бара алатын, төзе білетін жаны болғандықтан мәңгі өмір сүреді». Кейіннен ұлы жазушының оқырмандары «Айғай мен ашу» романында сіз осы ойды айтқыңыз келді ме?» деген сауал қойғанда ол: «Иә, бұл менің барлық кітаптарымда айтқым келгенмен, жеткізе алмай жүрген ойым», – деп жауап берген болатын.
Cуреткер Фолкнердің қолтаңбасы «Сарторис» романында айқындалып, «Айғай мен ашуда» шыңдала түсті. Бір ғана, оның өзінде тек жазушы қиялында өмір сүріп жатқан аймақты әңгіме арқауына өзек ете отырып ол бұрын-соңды ешбір қаламгердің назарына шалынбаған мәселелерді көтеріп, адамзат баласын толғандырып тастады. Өмірінің соңында жүріп өткен жазушылық жолын қорытындылаған Фолкнер «Мен қаламгерлік қиялымда туған дүниелер – әлемдік кеңістіктің іргетасы болып табылады, ол тас қаншалықты кішкентай болса да, оны алып тастасаң әлемнің тас-талқаны шығады деп ойлайтынмын» деп толғаныпты.
«Айғай мен ашу» шын мәнісінде «Сарторис» романының заңды жалғасы іспеттес туынды, бұл шығармада патриархалдық дәстүрдің баянсыздығы, қоғамдық қарым-қатынастардың күйреуі мен азғындауы тақырыбы одан әрі дами түседі. Әйтсе де бұл шығармада романтикалық сарын жоқ. Салқын сезіммен жазылған. Фолкнер әлемнің күйреуін адамның құлдықты мойындай бастауымен байланыстырады. Өте күрделі стильмен жазылған шығарманың төңірегінде басталған дау әлі күнге дейін толастамай келеді. Өйткені Фолкнердің романы бұрын соңды әлем әдебиетінде жазылған туындылардың ешқайсысына ұқсамайды және қайталамайды.
Міне сондықтан да Фолкнердің ең негізгі шығармасы болып табылатын «Айғай мен ашу» романы жарық көре салысымен бірден мойындалған жоқ. Ұзақ жылдар бойы оған ешкім назар аудармай «Ғибадатхана» романы жарық көргеннен кейін ғана көпшіліктің көзіне түсті. Абсурдтық әдебиеттің жарқын үлгісі болып табылатын романды сыншылар жазу техникасының сонылығы үшін жоғары бағалады. «Айғай мен ашуда» Фолкнер ішкі түйсікпен орыс жазушысы Достоевский көтерген әлемнің күйреуі, келешектің баянсыздығы тақырыбын одан әрі қазып, «адамдық қадыр-қасиеті тапталған» бейшара жандардың жанына үңіледі.
Сыншылар ұзақ уақыт Фолкнер шығармашылығын танудың кілтін таба алмады. Расында да ол оңай емес – жазушы шығармашылығы күрделі, онда әртүрлі стиль араласып кеткен, баяндау мәнерінің ағысы біресе қатты екпіндеп, енді бірде Йокнапатофа аймағы тұрғындарының өмірінің дерегін тәптіштеп тоқтап қалғандай әсер қалдырады.
=== Қолданылынған әдебиеттер ===
=== Қолданылынған әдебиеттер ===
<ref>http://www.dalanews.kz/11071</ref>
* [http://www.dalanews.kz/11071 Уильям Фолкнер]
<ref> http://adebiportal.kz/kz/authors/view/1102</ref>
* [http://adebiportal.kz/kz/authors/view/1102 УИЛЬЯМ ФОЛКНЕР]

14:19, 2018 ж. ақпанның 21 кезіндегі нұсқа

Уильям Катберт Фолкнер (ағылш. William Cuthbert Faulkner, 18971962) — ХХ ғасырдың аса көрнекті жазушыларының бірі. Әлемдегі ең көп оқылатын Нобель сыйлығын алған 10 қаламгердің бірі болып табылады.АҚШ-тың түстігінде туып өскен, өмірінің көп уақытын сонда өткізген, сонда дүниеден озған. Ондаған романдардың авторы Уильям Америкадағы құл иеленушіліктің құлдырауын, бірақ оның адам санасында қалдырған іздерін суреттеуде ерекше қалам қарымын танытады. Сондай-ақ американ үлгісіндегі буржуазиялық өркениеттің шынайы кейпін ашуда да оған тең келер суреткер табу қиын. Ол 1949 жылы Нобель сыйлығын алардағы сөзінде: «Адамның ақыры дегенге мен сенбеймін. Ажалдың келгенін әйгілеген тағдыр сағаты соңғы рет соғып, оның жаңғырығы мәңгі жоқтың қиыр шетіне барып тұншыққан сәттің өзінде, адамның әлсіз, бірақ үзіліп бітпейтін дауысы естілмек, ол сөйлей беретін болады. Мен адамның шыдап қана қоймай, жеңіп шығарына да кәміл сенемін» деген екен.

Уильям Фолкнер, 11 желтоқсан 1954 жыл

Қолданылынған әдебиеттер