Қоштасу: Нұсқалар арасындағы айырмашылық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Content deleted Content added
шӨңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
1-жол: 1-жол:
'''ҚОШТАСУ''', қоштасу өлеңі– қазақтың дәстүрлі салт жыры. Ел-жұртымен, туған туысымен, сүйген жарымен, ата-анасымен, жүйрік атымен, қыран құсымен, т.б. Қоштасу бар. Қоштасу өлеңі [[эпос]], дастандарда көп кездеседі. “[[Қозы Көрпеш – Баян сұлу]]” жырындағы Таңсық қыздың “Балталы, Бағаналы ел аман бол” деп басталатын Қоштасуы ел арасында кең тараған. “[[Елім-ай]]” өлеңі кіндік қаны тамған жерінен айрылған халықтың ауыр күйзелісін, қайғылы көңіл-күйін білдіретін шығарма. [[М.Әуезов|М.Әуезовтың]] жіктемесі бойынша Қоштасу жырлары: а) жермен, елмен Қоштасу (Ай, Таңсық өлеңдері); ә) Сарыарқамен Қоштасу (Күдері Қожаның Қарқаралыдан кетерде айтқаны); б) өмірдің өткен шағымен Қоштасу (Сабырбай ақынның қызы Қуандыққа айтқан сөздері, Кемпірбайдың Әсетпен қоштасуы; в) Өтіп бара жатқан заманмен Қоштасу (Қаратоқа Есет бидің еңкейген шағындағы өлеңі, Тезек төренің “Сексен” деген әні) сияқты түрлерге бөлінеді. Қоштасу өлеңдерін түрлерге жіктеу әдебиеттану ғылымында қазіргі күнге дейін өзекті мәселелердің бірінен саналады. Қазақ халқының “[[Қыз Жібек]]”, “[[Ер Тарғын]]”, “[[Қобыланды батыр]]”, т.б. [[лиро-эпостық]] және [[батырлық]] жырларында Қоштасудың көркем үлгілері кездеседі.

== Пайдаланған әдебиет==

*(С. Негімов)
Қош есен бол, туған жер Монғол елім,
{{stub}}

{{wikify}}
Қоңыр жондар, Қобда өзен, Меңдікөлім.
[[Санат:Қ]]

Айналайын ата-ана әруағыңнан,

Ағаларым, асылым, әндігерім.


Көшіп барам,емес-ті суынғаным,

Құшағыңда бүр жарған жырым-әнім.

Қуат беріп қолдай гөр, жолымды ашып,

Қасиетіңе қастерлі сиынамын.


Хас тарихтың бетке ұрып ағаттығын,

Ата жұртым паш етсе азаттығын.

Елім барда, бойымда жаным барда,

Менің қалай тұтанбас қазақтығым.


Ұрпақ бердің ұлтыма айтып барам,

Өнер бердің, жыр төгіп шалқып барам.

Кешір мені туған жер, Монғол елім,

Пендемін ғой қаныма тартып барам.


Байтақ жермен байлықтан айыпты боп,

Қастандығын астамдық таңыпты бек.
Ақ пен қызыл патшаның зұлматынан,

Қайран елім қаңқасы қалыпты тек.


Тозған екен, жұртымды табаламан,

Қырсық жеңген шақта да сағалағам.
Орнында бар оңалар киелі ордам,

Өз ордасын қор болмас жағалаған.


Толтырмаспын ортасын, тектемегін,

Жамау да боп жыртыққа жетпек емен.
Сарыарқаны аңсаймын жұрағатым,

Бұтасының бүрі боп көктегенін.


Өз елінде еңсесі биік жүрсін ,

Өз туына бастарын иіп жүрсін.

Жетелісі ырысқа белден батып,

Талшығы үшін жетесіз күйіп жүрсін.


1992 жыл.

11:29, 2011 ж. маусымның 20 кезіндегі нұсқа

ҚОШТАСУ, қоштасу өлеңі– қазақтың дәстүрлі салт жыры. Ел-жұртымен, туған туысымен, сүйген жарымен, ата-анасымен, жүйрік атымен, қыран құсымен, т.б. Қоштасу бар. Қоштасу өлеңі эпос, дастандарда көп кездеседі. “Қозы Көрпеш – Баян сұлу” жырындағы Таңсық қыздың “Балталы, Бағаналы ел аман бол” деп басталатын Қоштасуы ел арасында кең тараған. “Елім-ай” өлеңі кіндік қаны тамған жерінен айрылған халықтың ауыр күйзелісін, қайғылы көңіл-күйін білдіретін шығарма. М.Әуезовтың жіктемесі бойынша Қоштасу жырлары: а) жермен, елмен Қоштасу (Ай, Таңсық өлеңдері); ә) Сарыарқамен Қоштасу (Күдері Қожаның Қарқаралыдан кетерде айтқаны); б) өмірдің өткен шағымен Қоштасу (Сабырбай ақынның қызы Қуандыққа айтқан сөздері, Кемпірбайдың Әсетпен қоштасуы; в) Өтіп бара жатқан заманмен Қоштасу (Қаратоқа Есет бидің еңкейген шағындағы өлеңі, Тезек төренің “Сексен” деген әні) сияқты түрлерге бөлінеді. Қоштасу өлеңдерін түрлерге жіктеу әдебиеттану ғылымында қазіргі күнге дейін өзекті мәселелердің бірінен саналады. Қазақ халқының “Қыз Жібек”, “Ер Тарғын”, “Қобыланды батыр”, т.б. лиро-эпостық және батырлық жырларында Қоштасудың көркем үлгілері кездеседі.

== Пайдаланған әдебиет==
  • (С. Негімов)