Алакөл-Балқаш артезиан алабы: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
Automated import of articles |
Өңдеу түйіні жоқ |
||
| 1-жол: | 1-жол: | ||
[[Сурет:Регионы Казахстана.svg|thumb|Alt=A|300px|]] |
|||
'''Алакөл-балқаш артезиан алабы''' , [[Оңтүстік-шығыс Қазақстан]]дағы өте ауқымды алап. Ол оңтүстігінде [[Жетісу]] (''Жоңғар'') жотасымен, солтүстігінде [[Балқаш көлі]] жағалауымен және [[Орталық Қазақстан]] адырларының оңтүстік-шығыс жиектерімен, оңтүстік-батысында [[Шу-Іле]], ал солтүстік-шығысында [[Тарбағатай тауы]]мен шектелетін ойпат аумағына сәйкес келеді. Ойпат негізінен [[мезозой-кайнозой]] түзілімдерінен тұратын біршама саяз синклинорий құрайды, ол альпілік тектогенез нәтижесінде бірнеше мульдаларға дараланған. Жер асты сулары көбінесе неогендік және төрттік кезеңдері түзілімдеріне шоғырланған. Иондық құрамы жағынан жер асты сулары [[сульфатты-хлоридті натрийлі-кальцийлі және сулфатты-хлоридті натрийлі-магнийлі]] болып бөлінеді. Олар өнімділігі, минералдану дәрежесі және хим. құрамы жағынан әр түрлі болып келеді. [[Ақсу-Лепсі, Іле-Қаратал]] және [[Алакөл]] мульдаларында ұшырасатын сульфатты-хлоридті натрийлі сулардың орташа дебиті 10 – 200 м<sup>3</sup>/тәулік, кейде 550-ге дейін жетеді, минералдану дәрежесі 2,5 – 4,5 г/л, сирегірек 10 г/л-ден астам; гастрит, панкреатит және бүйрек ауруларын емдеуге қолданылады. Солтүстік-Балқаш мульдасындағы (''Іле өзенінің сол жағалауы'') сульфатты-хлоридті натрийлі-кальцийлі сулардың орташа дебиті 50 – 250 м<sup>3</sup>/тәулік, 30-дан 100 м<sup>3</sup>/тәулік мөлшерге дейін өзгереді; минералдану дәрежесі 2,5 – 3,5 г/л аралығында. Сульфатты-хлоридті натрийлі-магнийлі сулар Оңтүстік Балқаш (Балқаш көлінің оңтұстік жағалауы) және Іле-Қаратал мульдаларында ұшырасады; дебит мөлшері 120 – 225 м<sup>3</sup>/тәулік аралығында өзгереді, минералдану дәрежесі 2,5 г/л-ден 57 г/л-ге дейін.<ref>Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедия, V- том</ref> |
|||
== Пайдаланған әдебиет== |
|||
<references/> |
|||
{{stub}} |
|||
{{wikify}} |
|||
[[Санат:Табиғат]] |
|||
21:57, 2011 ж. маусымның 21 кезіндегі нұсқа
Алакөл-балқаш артезиан алабы , Оңтүстік-шығыс Қазақстандағы өте ауқымды алап. Ол оңтүстігінде Жетісу (Жоңғар) жотасымен, солтүстігінде Балқаш көлі жағалауымен және Орталық Қазақстан адырларының оңтүстік-шығыс жиектерімен, оңтүстік-батысында Шу-Іле, ал солтүстік-шығысында Тарбағатай тауымен шектелетін ойпат аумағына сәйкес келеді. Ойпат негізінен мезозой-кайнозой түзілімдерінен тұратын біршама саяз синклинорий құрайды, ол альпілік тектогенез нәтижесінде бірнеше мульдаларға дараланған. Жер асты сулары көбінесе неогендік және төрттік кезеңдері түзілімдеріне шоғырланған. Иондық құрамы жағынан жер асты сулары сульфатты-хлоридті натрийлі-кальцийлі және сулфатты-хлоридті натрийлі-магнийлі болып бөлінеді. Олар өнімділігі, минералдану дәрежесі және хим. құрамы жағынан әр түрлі болып келеді. Ақсу-Лепсі, Іле-Қаратал және Алакөл мульдаларында ұшырасатын сульфатты-хлоридті натрийлі сулардың орташа дебиті 10 – 200 м3/тәулік, кейде 550-ге дейін жетеді, минералдану дәрежесі 2,5 – 4,5 г/л, сирегірек 10 г/л-ден астам; гастрит, панкреатит және бүйрек ауруларын емдеуге қолданылады. Солтүстік-Балқаш мульдасындағы (Іле өзенінің сол жағалауы) сульфатты-хлоридті натрийлі-кальцийлі сулардың орташа дебиті 50 – 250 м3/тәулік, 30-дан 100 м3/тәулік мөлшерге дейін өзгереді; минералдану дәрежесі 2,5 – 3,5 г/л аралығында. Сульфатты-хлоридті натрийлі-магнийлі сулар Оңтүстік Балқаш (Балқаш көлінің оңтұстік жағалауы) және Іле-Қаратал мульдаларында ұшырасады; дебит мөлшері 120 – 225 м3/тәулік аралығында өзгереді, минералдану дәрежесі 2,5 г/л-ден 57 г/л-ге дейін.[1]
Пайдаланған әдебиет
- ↑ Қазақстан Республикасының табиғаты туралы энциклопедия, V- том
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |